KON manunuwat ka, labi na og kolumnista ka, daghan ang moduol nimo aron mangutana mahitungod sa bisan unsa na lang nga butang. Kutob sa mahimo, ako silang atimanon, iyawat na lang makatabang ta.
Apan tungod sa kadaghan, pilion lang nako kadtong mga pangutana nga nagbitbit og bug-at nga pagtulon-an. Kanang mga pangutana nga lawom. Unsay kahulogan sa kinabuhi? Unsay atong tumong dinhi sa kalibotan? Nganong adunay kasakit? Mga ingon ana.
Sama ining email nga gipadala sa usa nato ka reader gikan sa Labangon: “Insoy, mosupsop kag liso sa mangga, o katong unod nga part ra gyod imong ganahan?”
Pagkalawom. Duot sa kasingkasing. Dili ni angayng palabyon. Ug mao ni akong tubag:
Dear taga Labangon. Pagbasa nako sa imong suwat, nakaupat na ko ka botelya. Tipsy na gamay pero tubagon gihapon tika.
Naay tulo ka major part ang mango fruit - 1) exocarp o ang panit 2) mesocarp o ang unod 3) endocarp o kanang gitawag natog liso, pero ilad ra kay ang tinuoray nga liso (seed, o endosperm) naa pa man gyod sa sulod.
Ang endocarp mao nang gahi ug murag bato o kahoy nga nagputos sa tinuorayng liso. Dili nato makita ang liso gawas kon buk-on nato ang endocarp. Tungod ining endocarp, ang mangga usa sa gitawag sa botany nga mga “stone fruit.” Apil ang lubi sa lista.
Ang naandan, dili nato panitan ang mangga. Hiwaon nato nig kaduha sa pikas-pikas nga side. Mahabilin ang liso nga maoy imong gipasabot nga supsopon.
Sa bata pa ko, mas ganahan ko sa liso kay para nako dugay ni mahurot kumpara sa unod nga kutsaraon nimog kaduha human na. Maabtan kog usa ka oras pagsupsop lang sa liso ug pagtilok sa iyang katam-is.
Apan ang tinuod, mas gamay og unod ang liso, mora lang og daghan tungod sa mga residue sa unod nga ningpilit sa fiber, o kanang pino nga strands nga naka-attach sa liso ug masangit sa imong ngipon.
Mao ni akong gitawag og “The Bubble Gum Principle.” Bisan og wala na ang katam-is sa bubble gum sige lang gihapon ta og usap niini. Bisan og tab-ang na kaayo ang liso sa mangga, ato lang gihapon kining supsopon taman sa ginhawa.
Maaplay ni nga principle sa kinabuhi, labi na sa love life - ilaron nato atong kaugalingon nga anaa pa ang katam-is bisan og dugay na kini nga mitab-ang.
Mangingilad ang liso sa mangga, taga Labangon. Ug ang kanahan nga mangga ning-rhyme raba sa gugma. Pagbantay.