TUNGOD sa nagkadaghang ihap sa mga naigo sa sakit nga dengue sa Island Garden City of Samal (Igacos), gipailawom ang dapit sa state of calamity, aron makapaguwa og pundo, uban ang pagmando sa mga naglangkob nga ahensiya nga mohimo’g lakang aron kini mapugngan.
Ang mando hiniusang naaprobahan atol sa 2nd regular session sa Sangguniang Panlungsod sa Samal, Davao del Norte, atol sa sesyon nga gihimo Hulyo 8 ning tuig.
Suma pa girekomenda ang pagpatuman sa state of calamity tungod sa dengue outbreak nahisubay sa City Disaster Risk Reduction Management Council (CDRRMC) Resolution No. 6. series of 2019.
Sa resolusyon, gibutyag nga gikan Enero ngadto Hunyo 2019, nakatala og 249 ka kaso sa dengue diin duha niini ang namatay.
Ang 169 ka kaso natala sa Babak District, 170 ka dengue cases sa Samal District, 90 sa Kaputian subay sa gihatag nga report sa Epidemiology & Surveillance Unit of the City Health Office sa dapit.
Makakurat sab ang pigura nga 730% nga mas taas kini nga ihap, itandi sa samang period sa nakalabay nga tuig.
Sa pagpanubay sa Superbalita Davao, uwahing namatay sa dengue sa isla ang siyete anyos nga batang lalaki.
Mga lugar sama sa mga barangay sa Cawag ug Anonang gideklara sab nga “dengue hotspot areas”.
Ang City Health Office (CHO) nagbutyag nga duna nay duha ang namatay karong tuiga, itandi sa milabay nga tuig nga wala.
“Due to the increased number of incident of dengue fever, the LGU officials deemed it necessary to declare the said outbreak and ordered involved agencies to release funds and adopt quick response measures to counter the dengue cases outbreak,” sumala sa Facebook post sa Samal Island Information.
Si CHO health officer Dennis Carlos Flores nagsulti sa SunStar Davao nga ang pagsulbong mahimong tungod sa pag-ilis sa circulating dengue virus scrotype, base sa taho gikan sa World Health Organization (WHO).
Sumala ni Flores nga ang natala nga mga kaso nahimong “worrying concern that needs to be addressed immediately”.
Bisan pa sa hugot nga information and education campaign (IEC) sa buhatan, gikanayon niini nga ang kagaw dala sa mga lamok nidaghan sa milabay nga tulo ka tuig.
“It has been part of the natural cycle of dengue na nagabag-o ang dagan every three years. It can be recalled that the Department of Health (DOH) noted a huge increase in 2016,” tin-aw ni Flores sa dihang nahinabi sa telepono.
Hinuon, matud sa opisyal nga padayon ang ilang gihimong clean up drives ilabi na sa mga tunghaan, kon diin mga kabataan sa maong lugar mas dali nga masakit.
Gibutyag sab sa opisyal nga dunay kakuwang sa Dengue NS1 Rapid Diagnostic Test (RDT) kit nga makamatikod sa presensiya sa dengue virus sulod lang sa 15 minutos, bisan sa iyang temprano pa nga “stages”. Apan matud niya mga molupyo daling nagdala sa mga pasyente ngdato sa haduol nga mga ospital sa namatikdan nga mga sinyales sa dengue.
Matud niya nga ang buhatan milaum og mas daghang mga kaso sa dengue una matapos ang tuig.
Paglikay sa dengue
Sa Department of Health (DOH) Facebook page, nagpahinumdom ang ahensiya sa mga angay himuon ug bantayan kung dengue na ang mitakboy kanimo.
Pipila sa mga simtomas ang hilanat, rashes sa lawas, pagpanakit sa likod nga parte sa mata, pagsuka, pagpanakit sa ulo, pagpanakit ug paghubag sa kasu-kasuan.
Nagpahimangno sab ang ahensiya nga ipabilin sa kanunay ang kalimpyo sa palibot, aron way kapuy-an ang mga lamok.
Karon nga ting-ulan na, nga maoy paboritong season sa maong insekto, aron di mapaakan sa lamok, magbutang og insect repellants, magsuot og biste nga tag-as ang bukton, gamit ug moskit sa pagkatug.