HULYO 22...gimluongen ti natagiuray a State of the Nation Address (Sona) ni President Rodrigo Duterte. Maikapaten daytoy ngem no idilig kadagiti immuna, kaskadi nga adda latta ti isyu iti illegal a droga, korapsiyon ken kriminaledad. Adu ti nagkuna a nasao a Sona ket makapnek ken nabagas. Kuna met dagiti kontra...pudno a nabagas ngem adu kano ti “etta ken rinetna”. Daytoy man ti intay ukisan ita a templada ti Karit kakailian...ngem sakbay ti ratsada intay man pay biit bisitaen dagiti sumagmamano a kontrobersiya itay kallabes:
***
Kas gagangay...arig awan napasamak a krimen iti aldaw a laban ni Senador Manny Pacquiao kontra Thurman. Mangipakita a mangabak wenno maabak daytoy...reprep dagiti Pinoy a sumursurot iti boxing career ni Pacman.
Maikadua, maipakita iti suporta ni Pinoy kenkuana. Ngamin no adda sumang-at iti rueda kadagiti adu a nalalaing met a boksingerotayo, naiduma no ni Pacman ti makirupak. Sabagay naka-walon a dibisyon iti boksing ti naragpatna iti tawenna a 40. Ket iti panangabakna kontra Thurman, napaneknekanna ti kabaelanna iti laksid iti edad. Saan pay kano nga agretiro ta kayatna pay a manaynayunan ti puonanna nga agsirbi kadagiti umili. Bukodna dayta a pangeddeng.
Good luck Sen. Pacquiao para kadagiti sumaruno pay a laban. Ngem kuna met dagiti sumagmamano nga analysts: mabalinen nga isab-it ni Manny ti globesna ngem tay agretiro a baldado wenno awananen iti kurona. No sibibiag laeng koma daydi lolok, maymaysa ti maibalakadna kenni Manny: paklebem ketdi ni Mayweather tapno masdo iti kinapangasna! He he...adda met ket porma daydi lolok a boksingero...ngem idi pinaboksitan ni lolak....isun ti tagalaba!
***
Naibutaktak itay nabiit, babaen iti report ti COA (Audit) nga adu gayam nga agas (expired ken dandanin ma-expire) ti adda kadagiti bodega ti DOH. Nagatang dagita nga agas idi pay tawen 2015 aginggat 2018. Maryusep! Binilyon a pesos ti ginastosda kadagita nga agas. Ngem saan met a napagnumaran kadagiti pagagasan ti gobyerno! Ta ania ngarud ti napasamak?
Inan-anuda ti pirak ti umili a naigatang? Nagadu kadagiti nakukurapay a kailiantayo ti natayen a saan a nakapagnumar kadagiti agas koma manipud kadagiti ospital ti gobyerno. Ngem kasla baliktad sa met ti napaspasamak, pards.
Adda dagiti report a dagiti pay kano pasyente ti gumatangen iti agas iti ruar ti ospital ta awan kano iti uneg. Maryunes! Nagadu met gayam ti naul-ullom nga agas iti bodega ti DOH! Imbes koma a maipan dagita kadagiti ospital ti gobyerno kadagiti amin a rehiyon ti pagilian...saan ta idiayda a naullom kadagiti bodega ket ti imasna, minilyon a pesos ti kantedad dagiti na-expire ken dandanin ag-expire nga ag-agas. Sus apo, rumbeng a maimbestigaran a sigida daytoy a banag. Ditay pay ammo no kasano manen nga agbusi ti ngangaw ni Pres. Duterte iti daytoy nga isyu.
***
“Sampalin mo”! “Tungpaem!” Mismo a ni Presidente Digong ti nagtaudan dagita a balikas. Nauman piman ni Digong iti kinaadu dagiti reklamo kontra kadagiti kurakot nga empleado ken opisyal ti gobyerno. Isu nga iti maysa a paset ti atiddog a SONA-na itay nabiit...pinuntiryanan dagiti amin nga ahensiya ti gobyerno (nasyonal ken lokal) nangruna kadagiti innagananna (lima) nga ahensiya a pakapaspasamakan (kano) iti korapsiyon.
Imparikna ti presidente ti sakit ti nakem ken ungetna kontra kadagiti “malaglagyan wenno mapaspasuksokan” nga empleados. Kunana ngarud a no adda nagkiddaw kenka a taxpayer iti nalablabes ngem iti rumbeng a bayadam koma...”tungpaem” wenno “samapalin mo” ket nakasagana ti presidente a tumulong kenka no aniaman ti asunto.
Deretso nga awan kiwerna ti pammilin ni Digong- “tungpaem”. Masapul a maidanon a sigida kenkuana dagiti maikaniwas iti linteg-serbisyo nga aramid dagiti taga-gobyerno tapno mapatawanda iti umno a pannusa. Kinapudnona, sakbay iti SONA-na idi Hulyo 22...adda nasurok iti singkuwenta nga empleado ken opisyales ti BOC (Bureau Of Customs) ti tinigpasna. Makassuanto pay dagitoy, nakunana. Siyento porsiyento, adu a maseknan nga empleado ti napalek iti dayta a bilin ti presidente.
Saludsod: maipatungpal ngata daytoy wenno aguraytayo laengen iti gurruod ken kimat manen manipud kenni Digong?
***
Tinaripnong itay nabiit ni Pres. Duterte dagiti lokal nga opisyales iti sangapagilian. Ti sentro ti saritaan ket “graft and corrupt” practices nga agtultuloy agpapan kadadgitoy a panawen. Idi katugtugawna iti akem, daytan ti maysa kadagiti binasnutanna. Ngem kasla saan a nasurot iti kinaadu dagiti naaw-awatna a report ken naipulong nga aramid dagiti ageg-eggem iti riyenda nangruna iti LGU.
Ket ammoyo kadi no ania kano ti pammsagid ken atap ni Pres. Duterte: mayorya kano wenno 60 porsiyento kadagiti alkalde (mayores) iti pagilian ti “babae“o” wenno “addaan kabit”. Mariakusina! Sinno’t nagkuna? Ket mismo a ni Interior and Local Government Secretary Epimaco Densing ti nangirakurak a ti kano “kinababaero” dagiti lokal nga opisyales ti makagapu no apay nga agkurakotda. “Sabi ni Presidente, ang hula niya, 60 percent ng mga mayor, may babae,” imbutaktak ni Densing.
Innayonna pay- “Good governance is issue ng pangangailangan ng mga mayor saka yung mga pangangailangan nila bilang ordinaryong tao. Kung marami sa kanila ang nambababae, parang mas malaki ang requirement nila na magkaroon ng pera sa bulsa.” No comment.
***
Subliantayon ti tema ni Karit ita nga aldaw: Maysa a bagas ti SONA ni Pres. Duterte ket ti karina a kanayonan a sueldo dagiti mannursuro ken nurses. Daytoy ket sungbat iti nabayagen nga arungaingda. “To the teachers who toil and work tirelessly to educate our young, kasali na po dito yung hinihingi ninyo...hindi masyadong malaki pero, it will tide you over,” imbinsabinsa ni Digong a sinaruno ti kiddawna iti 18th Congress ti panangipasada koma iti mapabaro a Salary Standardization Law.
Kadagiti met nurses, rumbeng laeng a maingato ti sueldo dagitoy tapno didan gamden pay ti mapan agtrabaho iti ballasiw-taaw. Kinapudnona...iti panagsukisoktayo...adda pay kano dagiti nurses nga agsuelsueldo laeng iti P6K kada bulan. Tsk tsk...pimanda. Sapay koma ta maidaras ti kanayonan a benepisyoda.
Ngamin, ammon ti kaadduan ti panangital-o ni Pres. Digong iti sueldo dagiti adda iti PNP kern AFP. Kasano met ngay dagiti dadduma pay nga empleado ti gobyerno?
***
Maysa pay a ramen ti SONA ni Pres. Digong ket ti pannakaisubli koma manen ti “Death Penalty”. Adda pay ngarud tay angawna a no mabalin koma ket “mabekkel” (bigtihin) koma dagiti mabitay tapno agnakem. Adda met hirit ni Sen. Manny Paquiao a no isu ti masurot, mas kaykayatna ti Lethal injection para kadagiti plunderer idinto ta firing squad met kadagiti drug trafficker.
Adda met nagkuna nga uray tungpal biag a panagbalud laengen basta hard labor. Adu pay dagiti napipintas a linaon ti SONA ti presidente para kadagiti makaawat ngem awan kano met ti bagasna para kadagiti militante. Urayentayo laengen iti pannakaipatungpal dagiti adu a kari ken plano pay ti administrasyon iti uneg ti tallo pay a tawen a panagtugaw ni Apo Digong. Adios mi amor, ciao, mabalos!