MAS daghan na hinuon ang mga pangutana ug nakamugna og kalibog ang mga tubag sa Bureau of Jail Management and Penology (BJMP) nga nagdumala sa Mandaue City Jail sa pagpatay sa usa ka piniriso sa iyang kauban niadtong Lunes sa buntag, Hulyo 29.
Una, wa diay gidunggab si Romy Ramas, kon di, gipusil siya ni Jedidiah Saladaga, alyas Jed, sulod sa basketball court nga naa nahimutang sa ibabaw sa jail.
Makapahibung tungod kay atol sa hitabo, dunay duha ka jail officers nga nagbantay sa mga binilanggo nga nagduwa og basketball. Busa, nakadungog unta sila sa mga buto sa pusil ug nakakita sa kinatibuk-ang hitabo.
Kay bisan gani ang mga lumolupyo nga nagpuyo tupad sa jail nakadungog sa mga buto.
Sa ilang pagdala kang Ramas padung sa tambalanan, wa diay sila makabantay sa mga samad nga dunay kalainan?
Unang gibutyag ni Deputy Jail Warden Mark Tuñacao nga gidunggab si Ramas, kinsa dead on arrival sa ospital.
Apan sa paghiling sa lawas ni Ramas sa medico legal officer, gipusil diay siya, wa dunggaba.
Gikompirmar sa hepe sa Mandaue City Police Office, Police Colonel Jonathan Abella, nga gipusil si Ramas.
Matod niya nga base sa paghiling sa medico legal Officer sa kapulisan sa Siyudad sa Mandaue, adunay tulo ka mga samad pinusilan si Ramas.
Sukwahi kini sa unang pamahayag sa BJMP Mandaue nga siya gidunggab.
Si Ramas dunay duha ka mga samad sa lawas ug usa sa ulo.
Naglagot?
Ang gitumbok nga gunman mao si Saladaga, kinsa nabilanggo sa kaso sa illegal nga drugas.
Giingong nasuko si Saladaga kang Ramas tungod sa kanunay nga pagpangulata kaniya matag adlaw. Sa iyang kalagot, nanugo siya sa iyang kabanay nga magpadala og armas.
Gipasanginlan ni Ramas si Saladaga kanunay mohatag og impormasyon sa kapulisan sa gawas labot sa iyang illegal nga negosyo sa drugas.
Giingong giagi sa luyo sa city jail ang pusil ug gilipat ang jail officers dayong itsa paingon sa sulod sa pasilidad sa BJMP.
“Base sa iyang testimony, naa siyay gikaestorya nga relative niya nga iyang gihangyo nga magpa produce og armas. Gilabay daw kay naay portion sa likod nga naay mga barong barong nga balay nga dali ra malabay,” matod ni Abella.
Nasikop si Saladaga sa Station 1 sa Mandaue City Police Office niadtong Disyembre 15, 2014 sa kaso sa illegal nga drugas.
Mipuli ni Steve Go
Matod ni Police Brigadier General Debold Sinas, hepe sa Police Regional Office 7, si Ramas maoy mihulip kang Steve Go nga napatay usab sa sulod sa Mandaue City Jail.
Bisan nabilanggo kini, nagpadayon ang iyang illegal nga negosyo sa siyudad sa Sugbo ug mga silingang siyudad ug lungsod base sa pamahayag sa giingong drug queen Divine Grace Dandan.
Si Dandan gitumbok nga kanhi kapuyo ni Go ug sa duha niini ka mga sinaligan nga pulos na usab patay na.
Si Dandan nasikop sa Talisay City police station tulo ka adlaw na ang nakalabay.
“Based on our records, he took over the existing network of Steve Go. This was further confirmed by katong kaniadtong live in ni Steve Go nga nadakpan sa Cebu province. Kanang mga latest nangadakpan sa drugs sa Cebu City ug sa southern Cebu, siya ang nag facilitate,” butyag ni Sinas. Kasong murder ang ipasaka batok kang Saladaga ug gikonsiderar nga sulbad na ang kaso.
Nalipat?
Samtang ang BJMP Mandaue niangkon nga nalipat ang mga jail officer sa mga piniriso hinungdan nga nakasulod ang .38 kalibre nga revolver.
Gipaagi kini sa kural sa basketball court sa prisohan, matod ni Jail Warden Jessie Calumpang.
Matod ni Calumpang nga tungod kay gipalibotan og mga balay ug establisimento ang edipisyo, duna gihapoy posibilidad nga makapamalihog gihapon sa mga kaila nga anaa sa gawas ang piniriso.
“That’s why for sure mag observe ra gyud na atong mga PDL if ganahan sila mopasulod og mga contrabands or mohimo og mga butang nga makasamok sa facility. Ila nang tan-awon ang weakest link sa atong mga personnel nga nag render og tour of duty,” matod ni Calumpang sa mga tigbalita.
Gitug-an ni Calumpang nga usa sab sa mga hagit kanila ang kakuwangon sa jail officers nga mosusi ug mobantay sa prisohan ilabi na sa adlaw sa dalaw.
“Same problem before nga ang volume nato is almost 1,000 (modalaw), ang ga-man sa atong gate ug sa searching wa gyud na sila makaabot og napulo kabuok. So, human error, kapuyon ang atong mga personnel mao nga makamas-kamas nalang...dili gyud ta perfect sa atong pagtan-aw anang mga contrabands,” dugang ni Calumpang.
Matod niya nga sa miaging tuig duna unta sila’y gi-request nga ekipo nga maoy mo-scan sa lawas sa mga modalaw apan wa kini mahinayon gumikan kay giingong inhumane ang proseso tungod kay makita ang tibuok lawas.
Wa kabantay
Sa pagpamusil, si Calumpang nipasabot nga unang nakita sa jail guards ang usa ka ice pick hinungdan nga nagtuo sila nga gidunggab si Ramas.
Sa pamahayag ni Tuñacao niadtong Lunes, tino nga wa sila makadungog og buto sa pusil.
Sa pakisusi ni Calumpang, giingong ang doktor na ang mipahibaw kanila nga gipusil si Ramas gumikan sa samad sa iyang tankugo.
Ang armas giingong giboluntaryo dayon og surrender ngadto sa jail guards.
“Giboluntaryo nila og surrender ang armas. Wala na-recover didto (basketball court) pagkahuman sa hitabo. Nanagan raman ni sila pero ila lang to gitago,” dugang ni Calumpang.
Atol sa insidente may duha lang ka mga jail officers ang nagbantay kon asa nagduwa ang mga piniriso.
“Di man jud ta maka accuse ana during the incident nga sila gyud ang liable gyud sa hitabo kay shifting mana sila, basin days before nakasulod na gyud na ang armas,” matod niya.
Hinuon morekomendar gihapon siya nga parelibohan ang mga jail guards sa padayon nga imbestigasyon sa kapulisan.