HUMAN nideklara ang Department of Health (DOH) og national dengue epidemic kon diin mga kaso nagpadayon sa pagtaas, ang panginahanglan alang sa dengue diagnostic test kits nagpadayon sab sa pagtaas. Tungod niini, padayon nga nagtigamay ang suplay sa kits.
Sa bag-ong datos sa DOH gikan Enero 1 hangtud Hulyo 20 karong tuiga, dunay kinatibuk-an nga 146,062 kaso sa dengue, naglakip sa 622 nga patay. Kini halos doble sa mga kaso natala sa samang higayon niadtong 2018.
Samtang sa Davao City, 1,414 kaso uban sa pito patay natala sa City Health Office (CHO), sukad Hulyo 31.
Ang DOH hagbay nang nagpatuyok sa Dengue NS1 Rapid Diagnostic Test (RDT) kit nga makamatikod sa presensiya sa kagaw sa dengue sulod lang sa 15 minutos, bisan sa iyang “early stages”.
Apan si Melodina Babante, CHO Tropical Disease and Control Division Test Control worker, nagbutyag nga ang dakbayan nangahurot na ang RDT kits sa ilang health centers.
Gikanayon ni Babante nga ang DOH naghatud og halos 600 RDT kits niadtong Agosto 1, nga gipakatap ngadto sa mga rural health units (RHUs) ug district health centers sa dakbayan.
Apan sukad Agosto 6, matud niya nga ang maong kits naa na lay kapin 100.
“Nanawag na gani ang ubang districts. Pahurotay na gyud ang NS1 test kits na gihatag sa atong districts,” butyag ni Babante sa paghinabi sa telepono.
Samtang ang Sunstar Davao nibisita sa buhatan CHO niadtong Agosto 7.
Usa sa mga health workers nagkanayon nga duna na lay usa ka kahon ang nahabilin (matag kahon dunay sulod nga 25 RDT kits).
Naglaum si Babante nga hatagan gilayon sila og suplay sa test kits.
“Unta matagaan tag daghan na NS1 test kits. Aron kung magpostive man ang pasyente na matest sa NS1, ma-refer nato sila dayon sa bigger hospitals para maiwasan na naa mamatay sa sakit ning atong pasyente,” pung pa niya.
Samtang si DOH regional director Annabelle Yumang nipasalig nga di angay nga mabalaka ang publiko tungod kay dunay laing paagi ang health unit nga gigamit aron nga dali nga masubay ang simtomas sa dengue.
Giklaro sab ni Yumang nga ang mga pasyente istriktong susihon una sila irekomenda nga mogamit sa kit.
Dugang pa niya nga ang resulta sa NS1 kit managlahi kay mopailawom pa kini sa obserbasyon.
“Bisan pa og mahurot ang supply nato sa NS1 test kits, ang NS1 nato man gud is ato lang idocument if nag-positive ba gyud siya sa dengue. Pero if naa gyud kay simptomas sa dengue, i-treat jud ka nga naa kay naay dengue,” tin-aw ni Yumang.
“Makahatag pa mi sa ila incase mahurot, basta mu-update lang sila sa among program manager na pahurutay na,” dugang pa niya.
Nanawagan si Yumang sa mga pasyente nga mobisita sa duol nga mga health centers o ospital por in kaso nakasinati sila og mga simtomas sa dengue.
“Importante gyud mag seek og early consultation if naa na sila’y gibati,” panapos niini.