‘State of Calamity’ sa Olango

BARKO SA COAST GUARD: Human naglangaylangay ang Navy Forces Central sa pagsa­nong sa hangyo ni Mayor Ahong Chan sa Lapu-Lapu City, ang barko sa Philippine Coast Guard (PCG) daling nitanyag sa ilang barko nga kasakyan sa mga tawo ug mga hinabang padulong sa isla sa Olango gikan sa pier sa dakbayan sa Sugbo kagahapon, Biyernes, Agusto 9. (Amper Campaña)
BARKO SA COAST GUARD: Human naglangaylangay ang Navy Forces Central sa pagsa­nong sa hangyo ni Mayor Ahong Chan sa Lapu-Lapu City, ang barko sa Philippine Coast Guard (PCG) daling nitanyag sa ilang barko nga kasakyan sa mga tawo ug mga hinabang padulong sa isla sa Olango gikan sa pier sa dakbayan sa Sugbo kagahapon, Biyernes, Agusto 9. (Amper Campaña)

SA KATAPOSAN human sa unom ka adlawng na- stranded, ang mga pasahero ug residente sa isla sa Olango, nadalhan na kini og relief goods gikan sa Lapu-Lapu City government pinaagi sa barko sa Coast Guard Central Visayas nga BRP Suluan (Multi Role Response Vessel-4406) kagahapon, Biyernes, Agusto 9.

Gawas sa relief goods, nagpasakay usab ang Coast Guard og mga pasahero gikan sa Sugbo nga gusto molabang paingon sa Olango Island.

Biyernes sa alas 3:00 sa hapon dihang nagsugod ang maong barko sa pagkarga sa 174 ka relief goods gikan sa Lapu-Lapu City aron ipanghatag sa mga residente nga apektado ang kanselasyon sa biyahe sa barko tungod sa bati nga panahon o gale warning.

Matod ni Lieutenant Junior Grade Michael John Encina, tigpamaba sa PCG 7, nga gawas sa pagdala og relief goods ngadto sa isla, magpasakay usab sila og pasahero gikan sa isla nga gusto molabang sa Cebu City.

Diha luyo sa Malacañang sa Sugbo sa Pier 1 nagpasakay ang Coast Guard sa mga pasahero nga gusto molabang sa Olango Island.

Aduna’y 40 ka mga pasahero ang nisakay niini, sumatotal 82 dala ang personnel sa Coast Guard ug ang Medical Team niini.

Matod ni Encina nga moabot sa 100 ka mga pasahero ang mamahimo nilang mapasakay apan moubos kini sa 70 kon bati ang panahon.

Ang maong barko nga anaa sa 44 metros ang gilapdon, mao usab kini ang gigamit sa Coast Guard sa panahon nga mo-responde kini sa insidente sa kadagatan.

Gawas sa Lapu-Lapu City, andam na usab ang family food packs sa Department of Social Welfare and Development (DSWD) 7 aron ipang-apud-apod sa mga residente sa Olango nga apektado.

Matod ni DSWD 7 regional director Rebecca Geamala nga aduna sila’y gitagana nga 3,000 food packs alang sa Olango.

Makig-coordinate sila sa PCG 7 aron matunol kini.

Si Encina sa iyang bahin malaumon nga malibkas na ang gale warning aron mabalik na ang biyahe sa mga barko nga anaa sa 250 gross tonnage paubos.

Krisis sa isla

Nagkutoy na ang tiyan sa mga taga-isla sa Olango kay konsumo nahurot na samtang kuryente nag awop-awop kay krudo mihubas na, resulta sa ilang pagkatanggong sa isla sukad niadtong Agusto 4 kay gidid-an nga makalawig gumikan sa gale warning.

Bugas ug panud-an wa na, kay dili man pud makapanagat. Bisag buwad wa na gyud pud,” tipik sa pamahayag sa Barangay Kapitan sa San Vicente Cyrus Eyas.

Usa sa gikabalak-an sa mga taga-isla ang pagkapawong sa ilang elektrisidad tungod kay minus na ang supply sa krudo ang Salcon Power Corp. ug Total Power nga maoy naghatag og sugang dagitabnon sa tibuok isla.

Gibutyag ni Eyas nga hayan nga kutob nalang kagahapong adlawa, Agusto 9 ang ilang kuryente sa higayon nga magpadayon nga dili maka-transport og supply.

Lain pang suliran mao nga nahutdan na sab og gasolina ang duha ka mga nag-unang gasoline station nga nahimutang sa Barangay Tungasan ang Petron Gas Station ug ang Motor Gas sa Barangay Santa Rosa.

“Among transportasyon (motor ug traysikol) dire dili makadagan kay wa nay gasolina,” dugang pa ni Eyas.

Adunay pipila ka klase sa mga publikong tunghaan sa Olango ang nabalda ilabi na niadtong klase kansang magtutudlo taga-mainland Lapu-Lapu nga wa makalabang sa Hilutungan Channel.

Gitataw ni Eyas nga gamay ra ang magtutudlo nga taga-mainland sanglit sagad sa mga magtutudlo lumad nga taga-Olango.

Samtang si Kapitan Virgilio Casiao, Pangan-an usa sa mga islet sa Olango ang mipahibawo nga wa na silay suga apan ang ilang back-up generator nga solar powered gamiton lang sa 6:00 sa gabii ngadto na sa 10:00 sa gabii.

Usa sab sa problema ni Casiao ang pagkaon sa iyang konstituente ilabi na nga panagat maoy ilang nag-unang pangita apan tungod sa gale warning way nakapanagat.

“Hasta panginhas lisod kay ang hunasan banlason man pud sa mga dagkong bawod,” asoy ni Casiao.

Nasayran sab nga merkado ug botika ang nanira kay wa nay ikabaligya.

State of Calamity

Gipaubos usab sa State of Calamity ang tibuok isla sa Olango aron makakuha ug P7 Milyones nga pundo ang CDRRMC sa ilang quick response fund.

Kinahanglan pa hinuon kini ang aprobahan sa konseho sa dakbayan apan alang kang Chan dili kini problema.

“Budgeted naman ni siya so kanang council approval concurrent na lang ang sa city council ani,” matod ni Mayor Chan sa Lapu-Lapu.

Sa inisyal nga pakisusi moabot sa 2,183 ka mga molupyo sa isla ang apektado na sa padayong bati nga kahimtang sa dagat.

Base sa labing uwahing record sa Lapu-Lapu City government gibanabana nga moabot sa 50,000 ang populasyon sa Olango nga gilangkuban sa 11 ka barangay diin tulo niini mga islet barangay.

Wala pa hinuon makadawat ug taho si Chan nga apektado ang serbisyo ug supply sa Sta Rosa Community Hospital nga maoy nag-inusarang tambalanan sa isla.

“Sa pagkakaron mao ni gitan-aw parte sa krudo kung unsaon pagdala pwedi raman kuanon kanang ipaagi ba sa barko o unsa kay nagtan-aw tan-aw pako pila gyuy supply nahabilin sa krudo kay basig makalarga nasad karong hapon ang mga sakyanan,” matod ni Chan. (Dugang nila ni HBL, FVQ)

Trending

No stories found.

Just in

No stories found.

Branded Content

No stories found.
SunStar Publishing Inc.
www.sunstar.com.ph