GIKAN sa naandang plete sa bangka nga P20 matag tawo, mosaka kini ngadto sa P200 matag tawo kada tungang gabii alang sa biyahe gikan sa isla sa Olango paingon sa Hilton Wharf sa Barangay Punta Engaño, Lapu-Lapu City.
Mao kini ang gibutyag sa usa ka residente sa Olango human sa pito na kaadlaw nga gisuspenso ang biyahe sa kadagatan tungod sa gale warning nga dala sa hanging habagat.
Hinuon kagahapon sa alas 5 sa hapon, Agusto 10, ang sa Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronmical Services Administration (Pagasa) nilibkas na sa gale warning.
Nagpasabot nga makabiyahe na ang tanang mga barko ug bangkang pasaheroan sa Kabisay-an.
Dihang niepekto pa ang gale warning, anaa’y mga biyahe nga kanselado hilabi na ang mga sakyanang pandagat nga anaa sa 250 gross tonnage ug paubos.
Kagahapon sa buntag, nisugod na pagbalik ang biyahe sa Jomalia Shipping Corp., gikan sa isla sa Olango paingon sa Hilton Wharf.
Mismo ang tigpamaba sa Coast Guard Central Visayas Lieutenant Junior Grade Michael John Encina, kinsa nibyahe paingon sa isla sa Bantayan kagahapon sa buntag, nihulagway nga dagko gihapon kaayo ang bawod, diin moabot sa 2-3 metros ang gitas-on.
Illegal nga biyahe
Ang math teacher sa grade 8 sa Tingo National High School nga si Robinson Amit “Tito V” Daño, nibutyag sa Superbalita Cebu nga tungod kay daghan ang gusto makalabang paingon sa isla sa Mactan, aduna’y mga ilegal nga biyahe sa bangka sugod alas 12 sa tungang gabii sugod pa niadtong Agusto 4.
Agusto 4 sa alas 11 sa buntag dihang giisa sa Pagasa ang gale warning sa kadagatan sa Visayas.
Bisan kon risgo kini sa kinabuhi, apan aduna gihapo’y nihimo niini.
Si Encina, sa ilang bahin, nagkanayon nga nahibawo sila niini hinungdan nga aduna’y patrolling nga gihimo aron masiguro nga malikayan ang aksidente sa kadagatan.
Panginabuhi
Sulod sa usa ka semana, pipila ka mga trabahante, tinun-an, ug mga nanginabuhi pinaagi ang bangka, ang apektado sa pagkanselar sa mga biyahe sa dagat.
Matod ni Daño nga aduna’y pipila ka mga trabahante nga stranded sa isla ang nawagtangan na og trabaho, way pangita tungod sa way biyahe.
Gani, lima niya ka kaila ang na-terminate na sa trabaho tungod kay usa ka semana na nga wa makatrabaho.
Si Erwin Loregas, taga Barangay Ermita, Dakbayan sa Sugbo, usa sa na-stranded, niingon nga nakapakyaw sila og motorbanca niadtong Huwebes sa gabii hinungdan nga sila nakauli.
Tag P200 ang plete kada pasahero gikan sa Olango padung sa wharf sa Barangay Mactan.
“Ang purpose jud sa bangka nga muadto sa mainland ay naa siyay kuhaon nga pasahero nga nangumpra kuno sa Carbon,” matod ni Loregas.
Niabot sila sa wharf mga ala 1:30 sa kaadlawon nga luwas.
Aduna’y kapin gatusan ka mga magtutudlo sa Olango nga sa Lapu-Lapu City una gipatrabaho karon nga di pa pwede makalabang.
Way gasolina
Tungod kay nagnihit ang gasolina sa isla, daw moabot na sa P100 ang litro sa krudo sa isla.
Gawas sa pagkaon nga maoy labing importante, kining krudo nga maoy labing gikinahanglan alang sa transportasyon.
Si Loregas niingon nga nakadungog siya nga nagnihit ang gasolina.
“Mostly sa ilang mga storya kay wala na daw gasolina ug kwarta,” dugang ni Loregas.
Si Encina nagkanayon nga dili basta-basta nga makapalabang og krudo sa isla tungod kay kinahanglan nga lahi nga barko ang modala niini nga dili isagol sa pasahero ug ubang kargamento base na usab sa regulasyon sa Department of Energy.
Dugang sa tigpamaba sa PCG 7 nga nakig-coordinate na sila sa DOE aron masulbad ang problema sa krudo.
Niadtong Biyernes, Agusto 9, dihang nagsugod pagtunol ang local government unit (LGU) sa Lapu-Lapu sa hinabang sa mga residente sa isla diin nagpasakay usab ang Coast Guard og 150 ka mga pasahero nga nilabang paingon sa Sugbo.