MALIPAYONG pagsaulog sa Kadayawan Festival. Seguradong naghinamhinam na ang tanan nga mosinati sa gitawag nga “king of festivals” sa atong dakbayan.
Ug samtang nangandam kita sa mabulukong pasundayag ug pagtilaw sa naglipang nga matam-is nga prutas dili nato kalimtan ang sakit nga dengue sa palibot.
Nikabat na og sobra 160,000 ang nagsakit sa tibuok Pilipinas samtang sobra 600 o .04 porsyento nga nangamatay nga kung wala ko masayop maoy pinakataas sa atong kasaysayan.
Sunod-sunod nang nagdeklara og “state of calamity” ang mga “local government units” aron ilang magamit ang 5 porsyento nga “calamity funds.”
Nagdeklara sab ang Department of Health (DOH) og “national outbreak” sa dengue ug gimanduan ang tanang kawani og rehiyonal nga opisina sa DOH nga buhaton ang tanan sa pagsumpo sa pagkuyanap sa maong sakit og pag-atiman sa tanang biktima sa tibuok nasud.
Sa laing bahin, kahibalo ba mo nga mataptan usab og sakit nga “dengue fever” ang iro? Matud pa sa akong higala nga opisyal sa Department of Budget and Management nga susama sa tawo ang sintomas sa dengue ngadto sa iyang binuhing iro.
Gawas niini, anaa say laing sakit nga gitawag og “canine distemper” nga nakaapekto sa daghang iro ilabi na kadtong wala makaagi og bakuna.
Nahibaloan namo kini kay may iro kami nga Shih tzu nga nagluya. Dili kini mokaon, nagmuta-muta ang mata ug usahay mangurog nga daw nagdeliryo.
Among gidala sa klinika sa beterinaryo ug human sa iyang paghiling, nasuta nga positibo kini sa sakit nga “distemper” og dayon gipaguwa ang iro sa iyang klinika ug nag-spray og “disinfectant” tungod kay may daghan pang iro nga anaa sulod sa iyang klinika.
Sakit nga hilabihan ka mananakod ang “distemper” nga gikan sa “paramyxovirus” nga susamang virus nga nagdala sa tipdas sa tawo. Makatakod kini sa ubang iro sa distansya nga usa ka kilometro pinaagi sa direktang kontak og sa hangin nga iyang gibuga sa pag-ubo, paghatsing ug pag-aw-aw.
Gihatagan kami sa doktor og mga bitamina og “injection” nga hastang mahala aron makusgan ang iyang “immune system” ug makalahutay sa sakit.
Dugang pa sa doktor nga depende sa kagrabe sa impiksyon, adunay “permanent neurological damage” ang sakit ngadto sa iro kung dili kini mamatay.
Bisan kung maka-eskapo sa kamatayon ang iro, makatakod pa kini siya sa uban hangtod 1-3 ka bulan ug posible pa siyang matakdan og usab kung mohinay ang iyang resistensya.
Tambag sa doktor nga ipabakuna gidayon ang mga iro sulod sa 6 ka bulan human sa pagkahimugso batok sa “distemper virus”, “parvovirus, “canine adenovirus” ug “rabies.”
Bisan tuod nga grabe makatakod, dali ra mamatay ang kagaw pinaagi “disinfectant”. Busa tambag nako sa mga “Fur-Parents” nga ipabakuna ang inyong mga binuhi aron di madak-an og gasto.