GITAPOS ang usa ka bulan nga programa sa Kadayawan Festival sa Davao City niadtong Dominggo.
Gani sa Magsaysay Park, daghan kaayo og mga pasundayag, diin ang maong park maoy usa sa daghang lugar sa dakbayan sa Davao diin gipahimutang ang mga kalihukan sa tinuig nga pangilin isip pasalamat sa daghang ani ug maayong panahon sa tuig.
Nalipay ako sa akong nasaksihan sa Magsaysay Park diin gipundar ang mga nindot ug mabulukong balay sa atong mga kaigsuonang lumad o "indigenous people" ug Muslim sa Davao.
Ang nagbantay sa tagsa-tagsa ka pinuy-anan kay mga orig nga lumad nga naghimo sa ilang inadlaw nga gimbuhaton sama sa paghabi og tela alang sa ilang sapot, paglusong sa tipasi nga humay, pagluto sa ilang mga kinaham nga pagkaon, pag-awit sa mga lumadnong kanta ug uban pa.
Napuno sa nagsidlak-sidlak nga dayan-dayan ang ilang mga balay nga sila ra usab ang naghimo. Talagsaon og lisod buhaton ang mga dayandayan ug desinyo sa balay sa atong mga kaigsuonang Muslim nga makadani kaayo sa mata sa mga turista ug dumuduong.
Ang nakadugang sa kalami sa maong okasyon mao ang nagkadaiyang prutas sa Davao ug pagkaon nga ila sa lumad. Nakita ko ang lamiang sud-an sa tribong Ata-Manuvu nga giluto sulod sa usa ka bulos sa kawayan og gisula sa "highland rice" nga denorado nga pula ug humot nga giputos sa dahon sa saging nga cardava.
Ang duga sa linghod nga kawayan maoy sabaw sa inun-onang isda sa tab-ang nga tubig nga gipalami sa sambag, sukang tuba sa lubi ug dinukdok nga luy-a ug ahos ug dunay gamay'ng asin.
Naglipang sab ang bugnaw ang "juice" gikan sa prutas nga durian, avocado, melon, pomelo, mangga, labana, ug uban pa. Nakatilaw sab ko sa lamian nga kape sa tribong Bagobo nga gisagulan og sinangag nga bugas mais nga makawala sa panuhot sa tiyan.
Kinaham pud sa mga bisita ang pagkaong panyalam ug amik nga gibaligya sa mga matahom nga dalagitang Muslim nga nagsul-ob sa ilang masilakong tubaw ug malong. Ang panyalam kay morag bibingka sa bisaya nga kolor "brown" ug usahay may sulod nga bukhayo nga lubi samtang ang amik kay morag kagubkob nga bihon.
Kining duha ka putahi giluto sa mantika nga ginama sa lubi sama sa paghimo og pilipit. Nalingaw usab ang katawhan sa mga tunog sa agong, kulintang ug mga instrumentong pangmusika sa tribo.
Unta nakasaksi niini ang mga Fil-Am nga kauban nako sa Worldwide Filipino Alliance (WFA) nga sila si Prof. Cesar Torres ug asawang si Lydia, ang magtiayong Rev. JC Mark ug Josie Alegre, Ramon Brion, ug Amanda Bueno.
Aduna usay programa ang WFA alang sa mga lumad sa unom ka ektaryang luna nga ipagamit sa University of the Philippines-Mindanao didto sa Marilog District.
Dakong pasalamat nato sa lokal nga kagamhanan sa pagpahigayon sa maong kalihukan aron masinati usab sa bag-ong tubo ang tradisyon ug kultura sa mga tribong lumad ug Muslim sa Davao ug Mindanao nga hapit na nahanaw.
Congrats usab sa mga opisyal, kawani, tigpasiugda ug lumilihok sa mga buhatan sa gobyerno ug pribado nga nagtukaw aron magmalampuson kini. Mabuhay!