NING bag-o lang, nilutaw ang pangalan sa Buscalan isip usa sa mga lugar nga buot bisitahon lokal man o langyaw nga turista.
Ang Buscalan usa ka barangay sa lungsod sa Tinglayan sa probinsya sa Kalinga nga sakop sa Cordillera Administrative Region.
Kon imong tan-awon sa mapa sa Pilipinas, anaa na kini sa tumoy nga bahin sa amihanan.
Kinsa bay magtuo nga ang mingaw, gamay ug layo sa sibilisasyon nga barangay mohimo og dungog sa tibuok kalibutan?
Kini tungod kay ang Buscalan, mao ang yutang natawhan sa bantugan nga 103-anyos nga si Apo Whang-od Oggay.
Si Whang-od giila nga ang labing tiguwang ug ang uwahing mambabatok (manwhatok) o tattoo artist sa iyang kaliwat, ang Butbut tribe.
Tungod sa iyang pagpreserbar ug paghigugma sa kultura sa ilang tribu, gipasidunggan siya sa National Commission for Culture and the Arts og 2018 Dangal ng Haraya Award for Intangible Cultural Heritage.
Kaniadto, ang mga lalaki nga manggugubat sa Kalinga ilado isip mga isog nga headhunter ug ang matag tattoo sa ilang panit nag representar sa matag tawo nga ilang napatay sa usa ka tribal war.
Samtang sa mga babaye, ang tattoo nag simbolo og kaanyag ug estado sa katilingban.
Sa paglabay sa panahon, ang tattoo aduna nay nagkadaiyang kahulugan.
Unsaon pag-adto
Dili sayon ang pag adto sa Buscalan gikinahanglan nga lig-unon ang kaugalingon ug andam mo-antos sa 14 ngadto sa 16 ka oras nga biyahe.
Sa manukad sa Sugbo, book og flight padulong sa Manila, Clark o Tuguegarao samtang labing dali ang biyahe kon gikan sa Tuguegarao nga moabot lang sa tulo ka oras.
Gikan sa Manila, sakay og bus padulong sa Tabuk nga limitado lang ang byahe matag adlaw.
Moabot sa onse ngadto sa dose ka oras ang biyahe sa bus sa pagg abot sa Tabuk, sakay og jeep padulong sa Bontoc o Tinglayan ug naog sa Buscalan turning point.
Topload nga mga jeep ang matang sa transportasyon sa maong dapit gikan sa Buscalan turning point magsugod ang trek nga moabot sa usa ka oras.
Gikontrolar sa local government unit (LGU) ang turismo sa Buscalan maong gikinahanglan ang guide padulong sa pinuy-anan ni Apo Whang-od ug adunay P75 nga enviromental fee.
P1,000 - P1,500 ang bayad sa matag guide padulong ug pabalik.
Take note, walay hotel o lodging house sa Buscalan apan matag guide mo-offer og homestay sa 300 pesos per night matag usa ka tawo.
Matag homestay adunay halad nga unli rice ug unli Kalinga coffee sa ilang mga bisita.
Tribal Tattoo
Bisan paman napupos na ang pipila ka “ancient quality” sa Kalinga tattoo, nagpabilin gihapon ang tradisyonal nga paagi niini gamit ang tunok sa buongon ug uling.
Sukad nga nisikat na si Apo Whang-od pinaagi sa mga vlog ug blog, permanente nang mosugwak ang mga tawo matag karon ug unya nga buot makita sa personal ang living legend o magpa-tattoo kaniya.
Matag turista gikinahanglang morehistro sa LGU aron malista ug mahatagan og priority number alang sa pagpa-tattoo.
Matud sa LGU, moabot sa 400 ang mga magpatattoo kang Whang-od sud sa usa ka adlaw.
Dinhi nako nakita unsa ka hype ang mga tawo sa pagpa-tattoo kang Whang-od bisan paman sa kalayo sa lugar.
Nabantog nga si Apo Whang-od
Sa iyang edad nga 103-anyos, nagdahom ko nga akong masaksihan ang luya ug huyang nga binuhat, apan nasayop ko sa akong pagtuo kay usa ka abtik nga Whang-od ang akong nahimamat.
Mubo-on ug gamayon apan dili makita sa iyang pisikal nga itsura ang iyang pangidaron.
Maka-starstruck sa personal si Apo Whang-od tungod sa iyang ka busy, imposible nga makahimamat o ma-interview pa siya.
Gani, kon taas ang linya sa magpa-tattoo dili na siya mo-tattoo og tribal design inay iyaha nalang signature design nga tulo ka tuldok.
Dili magu-ol sanglit mo-tattoo sab ang mga apo ni Whang-od ug iyang mga estudyante.
Inanay nang gitudluan ni Whang-od ang mga batan-on sa iyang tribu sa tradisyonal nga pag-tattoo.
P100 ngadto P2,000 ang magpa-tattoo depende kini kon unsa ka detalyado ug gidak-on sa desinyo.
Kon buot huna-hunaon maora og gihimo nang panginabuhian ang tradisyonal nga pagpa-tattoo sa Buscalan ug nawala na ang tinuod nga simbolismo niini.
Nasayran sa dihang nahinabi nako ang akong guide nga si Sir Roland, matud niya nga mapasalamaton si Whang-od sa matag turista nga nibisita sa ilang lugar.
Ingon man mapasalamaton ang ubang mga lokal sa Buscalan ngadto kang Whang-od sa paghatag og laing matang sa panginabuhian.
Nanghinaot lang si Sir Roland nga unta ampingan sab sa mga turista ang Buscalan sama sa ilang pag-amping niini.