COTABATO CITY -- Nagpagawas ang Ministry of Environment, Natural Resources and Energy (MENRE) sa Bangsamoro Region in Muslim Mindanao (Barmm) og pasidaan sa transboundary haze alang sa rehiyon.
Kalabutan kini sa mga taho sa aso nga gikan sa mga nasunog nga kalasangan sa Indonesia nga karon nakaapekto na sa mga silingan nga nasud sa Malaysia, Singapore, Thailand, Papua New Guinea, Vietnam, Timor Leste, ug Pilipinas.
Dakong peligro sa katawhan ang abog, aso, mga alisngaw, ug uga nga mga partikulo sa kahanginan nga nakatago sa kawanangan ug makaapekto sa kalidad sa hangin.
Dinhi sa Pilipinas, pipila ka mga dapit sa Palawan, Visayas, ug Mindanao duna nay natala nga mga epekto sa haze.
Giila sa mga eksperto ang pagkaylap sa haze tungod sa hanging habagat nga nagduso sa aso gikan sa sunog sa Indonesia sa mga giingong mga lugar sa nasud.
Ang Lanao del Sur, mga bahin sa North Cotabato, lakip na ang mga probinsiya sa isla sa Basilan, Sulu, ug Tawi-Tawi mao ang mga lugar sa Barmm nga gitaho nga apektado sa haze, sumala sa MENRE-Barmm.
Uban niini, gitambagan ang publiko nga magsul-ob og mask kung mogawas gumikan ang aso makaapekto sa kahimsog sa lawas sama sa ubo, asma, ug uban pang mga sakit nga dunay kalambigitan sa pagginhawa.
Giawhag ang katawhan nga likayan una ang pag-gawas-gawas sa balay kung dunay haze sa ilang dapit.
Likayan una pagdaob sa kahapunon aron dili mosamot ang kahimtang sa haze.
Gitahasan sab ang mga local government units (LGUs) nga higpit nga bantayan ug pasidan-an ang ilang mga nasakupan nga gidili una ang pagsunog ug palihukon ang ilang local environment and health offices.
Giawhag ang publiko sa pagmonitor sa ilang tagsa-tagsa ka mga Municipal Disaster Risk Reduction and Management Office (MDRRMO) ug uban pang mga advisory ngadto sa publiko isip giya ug kasayuran. (Edgar E. Fuerzas)