USA ka langyaw nibisita sa Mactan Shrine didto sa syudad sa Lapu-Lapu. Wa dangti og dugay, dunay niduol kaniya nga nihagad og baligya sa skull, sa bagul-bagol, ni Ferdinand Magellan sa kantidad nga P5,000.
Gimahalan ra ang langyaw ug nibalibad siya sa pagpalit. Giingnan siya sa tindero nga mobalik siya kay mokuha siyag mas barato nga bagul-bagol. Tuod man, nibalik ang tindero ug nagdala og gamay nga bagul-bagol nga tag P2,000 ra.
Nangutana ang langyaw kon bagul-bagol ba higapon kini ni Magellan. Matod pa sa tindero, “Bagul-bagol gihapon ni Magellan, pero gamay kay sa bata pa man ni siya.”
•••
Ginaingon nga kasaysayan pagasuwaton sa mananaog sa gubat. “Histroy is written by the victors,” matod pa ni Winston Churchill, ang bantugan ug inila nga kanhi primero ministro sa United Kingdom. Usa siya mga nagsuwat sa kasaysayan sa World War II.
Apan sa Battle of Mactan niadtong Abril 27, 1521 didto sa Barangay Mactan sa isla sa Mactan tali sa puwersa ni Lapu-Lapu ug ni Ferdinand Magellan diin napildi ug napatay si Magellan, ang nagsuwat mao ang kauban ni Magellan nga si Antonio Pigafetta.
Tingali kon nakasuwat man gani ang mga ginsakopan ni Lapu-Lapu, didto kini gisuwat sa kawayan. Unya sa dihang nauga na ang kawayan, gihimong sugnod kay naglata silag kabaw o kaha baka. O naglarang og bakasi.
•••
Magsaulog ang syudad sa Lapu-Lapu sa “Kadaugan sa Mactan” matag Abril 27. Gani sa miaging tuig, ang Abril 27 gideklarar man ni Presidente Rodrigo Duterte nga Lapu-Lapu Day agig pasidungog sa labing unang bayani nga nakabuntog og langyaw.
Saulugon sab ang ika-500 ka tuig nga sumad sa Battle of Mactan sa 2021. Apan apil sa mga plano mao ang pagtangtang sa estatuwa ni Lapu-Lapu gikan sa Mactan Shrine ug ibalhin kini sa atubangan sa usa ka museum nga pagatukuron pa. Pulihan kini og estatuwa nga maghulagaway sa Battle of Mactan.
Morag mawani si Lapu-Lapu niining kalakiha. Di ra ba siya starring sa Battle of Mactan sumala sa sinuwat ni Pigafetta. Di siya maoy nakapatay ni Magellan, matod pa ni Pigafetta. Ang mahitabo niini, ang Kadaugan sa Mactan mora og pagdaug-daog ni Lapu-Lapu.