NAGPAHIMANGNO ang tinugyanan sa City Health Office (CHO) sa dili pagkumpiyansa og pangaligo sa dagat ug suba tungod sa nakitang coliform level sa Cagayan de Oro river.
Base sa gihimong water quality test niadtong Oktubre 9 sa Environment and Management Bureau (EMB) sa tubig dagat sa Barangay Bonbon nakitaan usab kini og pagsaka sa coliform level.
Ang coliform usa ka bakterya nga naa sa kinaiyahan ug makita sa hugaw sa tawo ug hayop. Kini nga mga organismo gitawag nga mga pathogen ug mahimong mga virus, protozoa o bakterya.
Nagpahimangno si Dr. Lorraine Nery, officer-in-charge sa CHO, nga likayan ang pangaligo sa mga suba ug dagat ug gani mas maayong mainom nga tubig ang ipakaligo sa mga bata.
“Ang atong gipahimangno sa tanan, sa community ga discourage gyud ta sa kanang nga rivers gani dili gyud magkumpiyansa og pangaligo, kana pud gani atong ikaligo labi na sa mga bata mas maayo gyud nga katong potable nga water meaning katong pwedi mainom,” matud ni Nery.
Gidugang pa niini nga bisan unsa nga sakit ang dala niining hugaw sa tawo ilabi na nga kung mainom kini samtang naligo.
“Kay anything nga naa dinha pareha ana sa mga dagat or sa mga suba posible nga mainom sa galigo posible gyud nga makontimina di lang sa polio pero sa uban pang sakit nga dala sa hugaw sa tao,” dugang ni Nery.
Samtang gibutayag ni Engr. Armen Cuenca sa City Local Environment and Natural Resources Office (Clenro) nga ang standard level sa coliform content nga makita sa suba ug kadagatan anaa lamang sa 100 (MPN/100ml) apan ang nakita sa second quarter ning tuig niabot na sa 400 ang coliform level.
Samtang si Mayor Oscar Moreno nagmugna og Local Water Quality Management Area (LWQMA) nga nag-aghat sa mga katawhan nga magtinabangay aron nga magpabilin ang kalidad sa tubig o kung mahimo mas palambuon pa ang kalidad ngadto sa pinaktaas nga klasipikasiyon.
Pinaagi sa LWQMA makamugna og action plan aron aron matubag ang mga problema ug isyu sa kalidad sa tubig sa usa ka dapit.
Ang LWQMA gilangkoban sa City Health Office kinsa maoy motutok sa mga isyu sa panglawas, City Agriculture Office nga mag-monitor sa posibleng mga baboyan nga anaa sa palibot sa suba, Office of the Building Official (OBO) ug City Housing and Urban Development Department (CHUDD) nga maoy mag-monitor sa mga informal settlers nga gapagawas sa ilang mga hugaw diha lamang sa suba ug uban pa.
Gibutyag usab ni Cuenca nga magpalit og ekipo ang siyudad nga nagkantidad og usa ka milyon sa dili pa mahuman ang tuig aron maoy mag monitor sa kalidad sa tubig matag higayon.
“Ang amo unta nga naa gyud regular measurement kung consistent ba ang mga parameters nga mo-monitor bisan usa ka oras kay for example sa Barangay Bonbon, basin na-timing lang ato nga area nga taas. With this instrument, ma-pinpoint asa ang area dapit ang problema,” matud ni Cuenca. (Uban sa taho ni PJ Orias/SunStar Cagayan de Oro)