ANG bungtod sa Daang Dagtom maoy gikahadlukan nga bungtod dinhi sa balangay sa Santa Rosa. Duna kunoy pari nga way ulo nga motumaw matag hagtok sa taknaan sa alas utso sa gabii. Si Pacio nga mangangahoy ug tigpuhag og tabog sa putyokan nakakita mismo kay ang bungtod mao may agianan sa higayon nga siya mopauli gikan sa lasang sa atbang nga bukid. Iya gyud nakita ang pari nga way ulo nga naglingkod sa ilawom sa dakong punoan sa akasya sa bungtod. Isugon nga pagka tawo si Pacio ug iyang giduol ang pari. Apan mikalit pagtindog ang paring way ulo ug gidumog si Pacio.
Kusgan si Pacio apan wa siyay dag-anan sa paring way ulo. Gialsa siya ug giitsa sa unahan diin may tubod nga nagdagayday sa katin-aw. Midalig bakod si Pacio aron modagan apan iyang nakita ang paring way ulo nga miubog sa lim-aw ubos sa tuhod ug kalit lang nga nahanaw.
“Mao kana, Ingko, pari nga way ulo. Iya kong gidumog ug giitsa duol sa tubod. Nakita ko siya nga mitaak sa linaw ug kalit nga nahanaw!” Nagkayungit si Pacio kay yungit man siya mosulti sa atubangan sa tiguwang albularyo nga si Ingko Masyong nga gitahod sa mga molupyo sa balangay sa Santa Rosa.
Mikunot ang agtang ni Ingko Masyong ug hinayng namulong, “Si Salvador ang imong nakita ug gika-engkuwentro didto sa bungtod, Pacio. Wala gyud diay magmalinawon ang kalag ni Salvador.”
“Kinsa si Salvador, Ingko Masyong” ni Pacio.
“Si Salvador anak nga ulitawo sa labing adunahan dinhi sa atong lungsod sa Miral. Nahigugma siya sa anak nga dalaga sa kabos nga ginikanan nga nagpuyo sa bungtod dugay na karon. Wala ka pa matawo. Nag-estudyo pagka pari si Salvador didto sa seminaryo sa siyudad, apan ang ilang pagminahalay ni Rosita misamot kalig-on sa pagpanglabay sa mga adlaw.
“Matag bulan motungas gyud si Salvador sa bungtod ug malipayon silang duha si Rosita nga mangaligo sa tubod. Apan usa ka mamingawng hapon dihang nangaligo sila mitumaw ang grupo ni Dikong, ang bagis dinhi sa lungsod. Gilugos niya si Rosita. Misukol si Salvador, apan gilupig siya kay daghan sila si Dikong. Gigapos nila si Salvador ug giputlan sa iyang ulo. May nakakita sa maong krimen. Si Tomas kinsa mitaho dayon sa kapulisan sa lungsod. Si Dikong ug ang iyang mga kauban nabilanggo sa tibuok kinabuhi.
“Sukad niadto ang mga molupyo nakakita na og pari nga way ulo matag bagting sa lingganay sa simbahan sa lungsod sa tukmang oras sa alas utso. Mao kana ang kasugiran, Pacio.” Ug mitulo ang mga luha ni Ingko Masyong.
“Naghilak lagi ka, Ingko?” ni Pacio nga nakamatikod sa luha sa tiguwang albularyo. Midaligdig ang mga luha niini sa kunuton niyang mga aping.
“Pacio, si... si... si Rosita akong anak. Bugtong namong anak ni Rosa, ang pinangga kong asawa,” hinay ang tingog ni Ingko Masyong nga daw pinugngan. “Nakondenar ang kalag ni Salvador. Ugma motungas ko sa bungtod kuyog kang Padre Elmo. Pabenditahan ug pamisahan ko kang Padre Elmo ang bungtod ug ingon man ang tubod, aron magmalinawon ang kalag ni Salvador.”
SUKAD nga nabenditahan ug namisahan ang bungtod ug ang tubod nga kanhi abutanan nilang Salvador ug Rosita, wa nay mipatim-aw nga paring way ulo sa bungtod ug tubod. (KATAPUSAN)