“DAPOT bustan mung mangutang king kasalpantayanan,
alang pamikakunu, uling ninu mang mikakunu mengari yang alun king dagat
a pasulungan at pibalabalugse ning angin.”
~Santyagu, Dangka 1: Sunis 6
(James 1:6)
“Kamatutwanan, sasabyan ku kekayu, ninu mang sumabi king bunduk ayni,
‘Mibwat ka at mibalugse ka king dagat,’ at e ya mikakunu king pusu na,
dapot panwalan na a ing sasabyan na lumipas, marapat para kaya iti.”
~Marku, Dangka 11: Sunis 23
(Mark 11:23)
“Pilinan kung ding tau mangadi la nu man karin,
titas da la ring gamat da, alang kamwa at pamikakunu.”
~Mumunang Timoteu, Dangka 2; Sunis 8
(1Timothy 2:8)
“Kararagli i Yeswa linapit ya at inigut ne at ngana,
‘Kalati mu kasalpantayanan! O ba’t mikakunu ka?’
Sinake lang agnan king daung, at ing angin kinampa.
Kaybat ding talatuki king daung simban de i Yeswa.
“Tutwanan ing Mambang na ka ning Dyos!’ gilisak da.”
~Mateu, Dangka 14: Sunis 31-33
(Matthew 14: 31-33)
***
Kareng tau--agya mang sasalpantaya lang mesabi keng Dyos—dakal pa mu rin ing kapikakunwan da king alang-kapupusan a upaya Na. Ugaling Tomas a nung e da akit karing adwa rang mata e da pa mu rin panwalan agya mang iti patunayan ding Banal a Kasulatan a katutwan.
Kumwari sisismba la. Kumwari mangumpisal la. Kumwari makinabang la. Dapot ing dapat da tutuldu king katutwan a e la tutu kasalpantayanan king Apung Ginu at ing sabalang gagawan da pane mung kaparatutan at kapagkumwaryan at papalto da mung maka-Dyos la dapot ing dapat da makakaliwa king buri dang ipapaniwala karing para dang tau. Pane mung palabas ing sablang daraptan da.
Ila mismu mikakunu la king kasalpantayanan da. E da aiisip a ing Apung Ginu akakit na ngan ing sablang gagawan tamu, isipan tamu at pati na panamdaman tamu. Akakit na ngan ing milabas, kasalungsungan at ing daratang pang payntungulan a panaun.
Balu na naman ing isipan tamu bayu tamu pa isipan at balu na ing sasalikut tamu ngan a pamalak at kapagnasan inya sa’t bayu ta pa mangadi at ating anyaran Kaya balu Na namu naman ita. Makanyan man, uling e lubusan ing kasalpantayanan tamu at bina pang mayna iti—e ta pa panwalan ing agyu na ngang gawan ing sabla.
Ala yang e agyu bista man ing lugud Na kekatamu e na agyung ilako, uling tutung kaluguran Na katamung alang panayang kapalit at alang pasubali. Dapot nung buri Nang gawan ita agyu na pa mu rin. Ita ing awsan dang “acintya bheda bheda tattwa” a mangabaldugang e agyung talusayan a pangametung at pamiyaliwa o “difference and non-difference.”
Alimbawa kanita ya pin ing ati Yu king kayaryan Na ing Apung Ginu dapot ati yu naman karing sablang bage at ati yu naman agyang nu ka man munta. Ati Yu karing sablang pusu ding sablang lelangan at ala Yu naman kareta. Lilibut Ya karing sablang karinan dapot e ne man mamalis king karinan Na.
Mamangan Ya dapot e Ya mamangan. Mimwa Ya dapot e Ya mimwa.
Matudtud Ya, dapot e Ya matudtud. Inyang pinaku de king kurus ing Ginung Yeswa—mete Ya dapot e Ya mete. Alang sapala king sablang agyu Nang gawan ning Ginu. Agyu Nang gawan ing adwang misasalungat a katutwan.
Ala yang e agyung gawan ing Apung Ginu at agyang nanung buri Nang gawan malyari at agyu nang gawan kimut Ya man o ali. Nung e ka manwala kanita daig me pa ing e manwala Kaya at king lubusang upaya Na.
***
Dake Talabaldugan:
lagangán – (palagyu) sangapan, pugun. English: crucible; hearth of furnace. Alimbawa king pamangamit: “Akalingwan neng patdan tangab ning pande ing lagangan na inya pin saguli yang mesilab ing mabilug a gusali king Kapalangan.”
lagáp – (palagyu) laganap, laganas. English: common to many, available to all, ordinary. Alimbawa king pamangamit: “Lagap na ngeni ing pamangamit cellphone inya agyang deng magbabasura at pati magpalimus maka-cellphone namu naman.”
lagapák¹ – (palagyu) dalapak, kalabug, lagpak, bagsak, tagupak. English: sudden heavy sound of something falling or crashing. Alimbawa king pamangamit: “Keng nyaman na tudtud Pentung e na man dindam at e ya man migising keng lagapak ning dalig ning melasak a gusaling kasiping da.”
lagapák² – (palagyu) lagpak, bagsak, nabu, kulubasa. English: miserable failure in an examination, flunk. Alimbawa king pamangamit: “Neng pane nyamung mamyalung dota ing kanakung inanak—uyta lagapak ya parti akakwa keng pamagaral na.”
lagarì – (palagyu) gamit dinng anlwagi king pamamutut masalese dutung o nanu mang gamit. English: carpenter’s saw. Alimbawa king pamangamit: “Lakwas malinis at malagwa nung lagari ing gamitan pamutut impun kesa keng palakul.”
***
Gawing Mekalingwan karing Kapampangan!
E marayung dating inng panaun pati ding gamit ding anlwaging anti reing lagari, martilyu, katam, kalu, gatu, plais at miyayaliwa pang gamit a minuna mipalitan na la ngan karing bayu at di-kuryenting gamit a pamisali da ngeni kareng malls o on-line shopping.
Saguli lang gamitan at mayap para karing e na bisang mapapagal dapot mal la nung salwan la.
E na binang lumambat at ing sadyang gawi tamu pati king pamagnalwagi at pamaglarin bale makalingwan na mu naman.
***
Pamipalino: Ing Kapisik magnasa ya at manwalang misubling pasibayu ing lagablab ning legwan ning Kalinangan Kapampangan kapamilatan ding keyang dalit, kawatasan, amlat at miyayaliwang kapaglalangan-panyulat a misulat king pigmulan at tune kulitan kambe ning dalise at mapagmasabal a pamisip at parasan.
Ing panyulat ding pipumpunan yang sukat mataluki at miparangalan kapamilatan ning pamangamit kareti at aliwa ring karing dayu at salungat a paralan dang dela keti Kapampangan.
Ing Kapisik ala yang kikilingan a kapanaligan, aguman o ninu man nung e ing Lubusang Katutwan.
Malyaring sumulat king garciakragi@yahoo.com para karing kutang o munikala.