HIGH tech na gyud ta halos tanan karon. Tiaw ba nimo kanang ultimo mga libakera gipangkiha na og cyber libel gumikan kay nanglibak sa ilang mga kontra sa online o sa social media labi na sa Facebook. Kaniadto, kon manglibak ta moadto kita sa silingan aron manglibak. Apan karon diha na atubangan sa computer o sa atong gadgets. Resulta: gikiha og cyber libel, na-isyuhan og warrant of arrest, aw, dakpan.
Ang uban mangaway sa mga kulukadidang o kabit sa bana sa social media bisan way igong sukaranan. Gipangkiha gihapon ug nalutsan og mga warrant. Mao nga magbantay ta sa paggamit sa social media kay aduna nay mga balaod nga gitawag og Cybercrime Prevention Act of 2012 or Republic Act No. 10175.
Sa among seminar niadtong Sabado sa dySS Super Radyo news staff, uban sa taga Anti-Cyber Crime Unit sa Police Regional Office (PRO 7) sa Philippine National Police (PNP), among nahibaw-an nga daghang criminal acts nga nahimo sa uban gamit ang bag-ong teknolohiya sa social media. Kasagaran mga investment scam, diin mo-invest gihapon ang kliyente apan, na- scam na.
Matod pa ni cyber investigator Ronnel Ocariza nga maoy among lecturer, daghan ang mailad aning mga investment scam. Wala sila kaila sa mga tawo nga ilang gikatransaksiyon online, apan mo-invest sila kay easy money lagi. Ikaduhang labing daghan nga biktima mga babaye, hamtong man o mga batan-on, kining pornography. Mga babaye nga makig-engage og online friends bisan wala sila makaila. Unya hangyuon nga ipakita ang ilang hubo nga lawas sa online. Aw, sunod mikatap na ang ilang hubo nga hulagway.
Tambag sa pulis, di dayon motuo o mosakay sa mga tawo nga wa mo-makaila sa social media. Ilaron pa gani ta anang tawo nga nakaila ta personal, unsa nag di kaila? Duna gani gi-rape karong bag-o nga 17 anyos nga taga Minglanilla. Ang suspek iyang nahimamat sa social media. Sobra ka kompiyansa. Magbantay usab kay kanang e-mail addresses ug FB account puwede diay nang ma-hack ug posible nga gamiton sa mga binoang sa uban. Kon ma-hack ang inyong account, itaho dayon sa Anti-Cyber Crime Group sa PNP aron mabantayan. Porbida no, high tech na pod ang criminal acts karon. (bobbygnalzaro@gmail.com)