Garcia: Nung abating ing bining dalumat a lawiwi o sunis a dintang sinakurap

(If one loses a germ of an idea of melody or lyrics that came in a flash)

“kakaluskus yang banayad―

ing malutub a silin-silinan

palapit king makabukakang balungus

ning manimusyo king danup a kamamalu.

makatiman ya busbus arung―

at lwal-lungub dila king angin a maligamgam

mangayat ya wawang makamandag

bisa yang makmul e megalus dit’mang ayup.

sinubu yang kala-kalale—

kabud inakmul ne ngang mabilug

ing bayung apsang ayup lele ding balbal a balat

a nandin mu pibale-bale na malambat mu rin

kilub ning dungus dinulum—

bala na mibalik ya king ebun

mengayaspak anting salamin ning balugbug

makapangaklak ing karatunang antini

lub ning kalimang penandit—

mamagus ing mapaling bage magpadurut

king mura pa mung ayup e tinakman sulagpo

e ya man metinga ing kamamalu, ali ya man

susukup ne salung makarug—

mapupuput neng makabusal king pibatan at darasnan

tagimpan nang makasungab saguli mu man

e na pa man tikman tinagkil king danum

mikutkut ne king dungus ning kamamalu!

~ kaluskus, mikk benares 12.04.13

***

Kareng talasulat dalit o kawatasan, ating penandit a daratang na kabud ing metung a dalumat (concept or idea) para king dalit o kawatasan. Lawiwi o sunis. Mekad mandilu ka, mamulandit ka o makasake kang saken malilyari ita. Mekad mu naman makakera na ka at mipapatundu na’t mamatukba at kabud namang ating dintang a lawiwi king isip mu at manyaman ita nung e me akalingwan ing dalumat ayta.

Mapalyaring sinulat me keng kapirasung papil a resibu keng ATM o ticket keng bus a seken mu. Agyang malati ya ing papil basta asulat mu ing dalumat malyari meng ilud kayuli mu. Mapalyari mu namang a-record me keng cellphone mu o king sound recorder na. Agya mang kasalungsungan mung mamulandit o mag-exercise keng dalan inya nanung akarapat mu bang e mu akalingwan ing dintang a dalumat nung e i-record me gayng pabulung mu keng clepphone mu.

Malyari meng iganap o ikumpletu ing metung a dalit o kawatasan nung atin na kang atangkapan a dalumat a makasulat la reng chords o ding key words o lyrics ning kawatasan o poem—kayuli mu. Kasalese na nita kanita. Makapalto na kang bayung dalit o kawatasan kanita nung agawa mu ita. Antita mu ing gagawan da naman deng aliwang talasulat dalit ngeni pati na ring watas.

Ala nang makasora pa kesa keng kabatingan lawiwi o sunis dapot lakwas masakit nung ing lawiwi yang abating mu uling deng sunis malyari lang aganaka pa at deng lawiwi keraklan makakalingwan la. Nung mabating ya ing dalumat uling e me aytala—keng audio recorder ning phone mu o aysulat mu man—mabating ne at mekad e mu ne atandanan pasibayu kabang bye.

Keraklan karing lalang dang dalit ding talasulat dalit o kawatasang a kidta da ring watas manibatan karing panamdam a masaya, malungkut, kelampagasa, dagul ning pagasa, paginakit, pasalamat—o nanu mang panamdam a daranasan da ring balang tau—yang mamye dalumat karela at deti ilang sangkap ding balang kapaglalangan da.

Bala supling da la reti o mekad daig da pa ita. Mekad alang pamiyaliwa keng inawa da, king daya da, king diwa da, king bye ra. Inya pin sana nung kabatingan lang kapirasung dalumat ning dalit o kawatasan, lalu na malagu la, daig da pa ing kebatingan lang sarili da.

Balu da reng maglalang ini.

***

Dake Talabaldugan:

lalak, pamaglalak – (palagyu) bukaka, bilak. English: open wide, spread-eagle. Alimbawa king pamangamit: “Kulang ya pa lalak ing asbuk ning bitin inyang sindang neng Igi inya e ne ayakmul ing babing dikut.”

lalaki – (panguri) kalalakyan, ginu, baintau, tata, tatang. English: man; male, the masculine gender. Alimbawa king pamangamit: “Ing pengaring lalaki yang telaga nang pamuntuk ning pamilya.”

lalág/lelág – (panguri) menagpirasu, mengaspak, mengasagsag, mengalaso, mengalasi. English: cut or dashed to pieces; broken into smithereens. Alimbawa king pamangamit: “Lalag ing disnan na ning gewa dang bangkang matbud deng pisan ku inyang pepaylaut la kenng dayat malat.”

laláng¹ – (palagyu) gila, kalalangan, pamaglalang, pamagkudta/pamikudta, pamangawa ibat king ala. English: creation. Alimbawa king pamangamit: “Lalang na ngan ning Apung Ginu ing sablang akakit at e ta mu akakit keti king yatu pati na mabilug a sikluban.”

laláng² – (palagyu) tekas, pirayit, mulang, katuswan. English: ruse, trick, artifice, deception, rip-off. Alimbawa king pamangamit: “Pane mung lalang ing daraptan da reng magpalage keng kabalenan balang bengi inya e na kami menalbe.”

***

GAWING MEKALINGWAN KARING KAPAMPANGAN!

Ma’p namu mebating nang bagya ing gawi ding kabalen tamung pamanyalap ayup kareng aspak ding lumang bale batu o karing pisamban a e me-platada. Atin mu namang manyalap talibatab o kabag. Ating manyalap karing ilang, asikan o lele sapa, ilug o dayat malat. Deng aliwa kakanan da la mu kayuli da ring ikwa da. Deng aliwa pamisali da la nung miparakal la asalap. King panaun ayti ditak na la mung gagawang antita. Den nang mamisaling ayup bang gawan dang pyalungan o sese deng anak ilang akit pamisali da kareng palengki o kabalenan lalu na neng ating pyesta.

***

PAMIPALINO: Ing Kapisik magnasa ya at manwalang misubling pasibayu ing lagablab ning legwan ning Kalinangan Kapampangan kapamilatan ding keyang dalit, kawatasan, amlat at miyayaliwang kapaglalangan-panyulat a misulat king pigmulan at tune kulitan kambe ning dalise at mapagmasabal a pamisip at parasan.

Ing panyulat ding pipumpunan yang sukat mataluki at miparangalan kapamilatan ning pamangamit kareti at aliwa ring karing dayu at salungat a paralan dang dela keti Kapampangan. Ing Kapisik ala yang kikilingan a kapanaligan, aguman o ninu man nung e ing Lubusang Katutwan.

Malyaring sumulat king garciakragi@yahoo.com para karing kutang o munikala.

Trending

No stories found.

Just in

No stories found.

Branded Content

No stories found.
SunStar Publishing Inc.
www.sunstar.com.ph