NUNOT sa kamanduan ni Presidente Rodrigo Duterte nga dakpon ang mga manigarilyo gamit ang electronic cigarettes (e-cigarettes) o vape, gihingusgan na sa kapulisan ang pagdakop sa mga tawo nga naghimo niini sa public places. Ang vape maoy gigamit karon sa mga batan-on isip alternatibo sa pagpanigarilyo nga dili mogamit og tabako. Walay nicotine o toxic ang aso ug matod pa dili makadaot sa panglawas labi pa sa baga.
Apan bisan sa Estados Unidos adunay mga kaso sa kamatayon gumikan sa vape. Ngano man? Gumikan kay miulbo ang vape sa ilang nawong. Ang uban gani nadaot ang dagway kay diha miulbo ang ilang gisuyop nga vape sa nawong. Adunay kini chemical nga gibutang sa hunsoy nga ilang yupyupon. Dinhi sa ato, usa ka kaso sa vape ang natala sa Department of Health. Una kining kaso sa vape, matod pa sa DOH. Matod pa adunay 16- anyos nga babaye ang naospital gumikan sa kaso sa vape. Gitawag kini og Evali case o E-Cigarette or Vape Associated Lung Injury.
So, dili diay gihapon luwas kining maong matang sa pagpanigarilyo kay makadaot gihapon sa panglawas. Gihimo ning alternatibo sa smokers kay gumikan sa kamahal na sa sigarilyo. Kadtong mao pay pagsugod ug gustong mohunong na sa pagpanigarilyo, maoy misagop niini. Pero nganong mosuway pa man gyud ta? Mohunong na lang gyud ta diretso sa pagpanigarilyo.
Kadtong wala pa makasugod o gusto nang moundang sa pagpanigarilyo, ayaw na lang mog suway ani kay wala gihapon kay makuha. Tuo lang nako. Niadtong batan-on pa ko, puwerting kusoga nako manigarilyo. Makahurot kog duha ka kaha kada adlaw. Apan kaluoy sa Diyos nahunong nako ang maong bisyo. Wala tay makuha sa pagpanigarilyo.
Pero nakalibog ang kamanduan ni Duterte gumikan kay walay igong legal nga basihanan nga dakpon ang mogamit og vape sa public places. Wala may balaod nga nagdili sa paggamit sa vape. Verbal man lang kining kamanduan unya wala may igong basihanan ug sukaranan ang kapulisan nga modakop. Aw, ang himoon sa kapulisan badlungon lang ang mogamit o kompiskahon ang intrumento, dili dakpon ug prisohon. (bobbygnalzaro@gmail.com)