KUNG kaniadto morag sardinas ang mga priso sulod sa prisuhan sa Misamis Oriental Provincial Jail (MOPJ), karon luag na ang prisuhan ug gikonsiderang dili na gayud pi-ot.
Kini ang gibutyag ni MOPJ Assistant Jail Warden Maricris Mulat sa interbyu sa SunStar Superbalita gumikan halos lapas tunga sa porsiyento ang ihap sa pag-ubos niini.
Kung kaniadto, moabot og 1,000 ka priso karon anaa na lamang sa 387 ang nahibilin ning pagsulat sa balita.
Adunay mga adlaw nga duha ngadto sa lima ka priso ang makagawas human naka-avail og plea bargaining.
Ang plea bargaining maoy hinungdan nga daghan sa priso niubos ang sentinsya tungod sa ilang gipakitang maayo nga pamatasan o gitawag nga good conduct and time allowance sab sulod sa prisuhan nga girekomendar sa kadagkoan sa jail nga maka-avail ning programa sa gobyerno.
Dili sab buot pasabot nga naka-avail niini, gawasnon na apan matag bulan gihapon kini silang magbalikbalik sa korte tungod adunay mga probisyon nga ilang hatagan og katumanan.
Ma-revoked ang oportunidad nga gihatag kanila kung mobalik sa ilang nahimong krimen, o mohimo sa laing krimen. Kinahanglan sab dili kini nila usikan nga oportunidad tungod kay kausa lang kini nga kahigayonan.
Matud ni Mulat nga dunay singko porsiyento nakabalik sa prisuhan kay nagbalik og pagpayuhot og gamit sa ginadili nga druga, ang uban nihimo og laing kasupakan. Samtang duna sab pipila nga mibalik sa maayong dalan.
Ang dakong pag ubos sa ihap sa priso nagpasabot nga dako sab ang pagkunhod sa kriminalidad sa lalawigan.
“Actually yes ang almost 1,000 kaniadto kasagsagan toa sa kampanya ni Presidente Duterte batok sa illegal drugs ug tungod sa plea bargaining narelease. Ang uban daghan kanila naglikay na sa drugs nilakip sa drug rehab program ang uban nagbinoutan ug ang uban nagskwela na og balik,” matud ni Mulat ug miingon nga bisan toud naa sila sa gawas padayon ang ilang monitoring sa priso.
Ang mga high profile inmates pabiling anaa sulod sa prisuhan sama sa duha ka mga kapitan nga nadakpan niaging katuigan tungod kay aduna sab limitasyon ang plea bargaining ug kung pagpayuhot sa ilegal drugs ang hisgotan kinahanglan nga dili molapas og lima ka gramo ang makuha sa posisyon ug dili sab mominos ug 1 gramo niadtong namaligya.
Nasayran nga 30 ngadto 40 porsiyento sa priso nag-atubang og kaso sa pagpayuhot sa ginadili nga druga, gisundan sa kasong rape ug murder.
Nars gikinahanglan
Matud ni Mulat nga kung aduna man karon kakulangon sulod sa prisuhan mao kini ang nurse nga moatiman ug moasistar sa mga priso panahon sila masakit, adunay bation ug posibleng atakihon.
Nakahatag kahasol kanila nga kung adunay masakit o mosaka ang presyon sa dugo, adunay tubercolusis ug uban pa ila pa kining idagan sa balay tambalanan.
“Lahi ra to sa una nga naa mi kauban nga nurse kay makabalo sila deretso sa first aid ug maka-assist sila,” matud ni Mulat ug nanawagan ni Emano nga unta mabutangan og nurse ang MOPJ.
Nibiya ang nurse kaniadto tungod aduna na kini item ug trabahante gyod sa Provincial Health Office nga igo lang nila gihulaman.