UYON ang usa sa mga konsehal sa dakbayan sa Cagayan de Oro sa praktikal nga solusyon ilabi na sa pagtaas sa ihap sa teenage pregnancy sa dakbayan sa Cagayan de Oro ug sa Northern Mindanao.
Nagpadangat og special report niadtong nilabay nga sesyon sa konseho si Konsehal Jocelyn Bebot Rodriguez kalabot na sa makaalarmang pagsaka sa ihap sa teenage pregnancy o mga batan-on nga namabdos sa sayong edad gani basi sa datos anaa sa ikaduha nga posisyon ang Northern Mindanao.
Gibutyag ni Konsehal Edgar Cabanlas nga uyon kini sa praktikal nga solusyon.
“Practical gyud ta, personally, uyon gyud ko ana para ma minimize nato kana nga problema kay remember kanang teenage pregnancy is not only delivering a baby, ang pag atiman sa bata pagdako na, that is the most important consequence sa pagpanganak nga premature,” matud ni Cabanlas.
Gidugang pa niini nga base sa iyang nabasahan nga tudloan nalang ang mga batan-on diha sa paggamit og condom.
“Molakaw imong anak taga-e nalang og condom para siguro,” pahayag ni Cabanlas.
“Usa sa mga practical nga solution tudloan nalang nato atong mga anak nga babaye nga gamit nianang mga condom but of course I think it is an act of frustration tingale nga masulti kana sa usa ka ginikanan sa iyang anak,” dugang pa.
Gibutyag usab niini nga kini nagpakita lang kung unsa ka seryuso nga problema ang teenage pregnancy.
Relihiyoso nga pamaagi
Samtang buot usab ni Konsehal Reuben Daba nga ipaagi sa espirituhanon ug relihiyosong pamaagi ang pagpakgang sa teenage pregnancy.
Gibutyag niini nga angayang tudloan ang mga bata diha sa pagkahadlok sa Ginoo.
“Tudluan gyud ang bata sa pagkahadlok sa Ginoo kay imagine what is in the bonds of marriage ila ng gihimo outside the bond of marriage,so tudloan sa kahadlok sa Ginoo,” matud ni Daba.
Gidugang pa niini nga ang mga ginikanan ang dunay tulobagon sa mga anak.
Samtang gipasabot usab ni Cabanlas nga ang balaod nagdepende lang kung sundon ang simbahan o ang panggobyerno.
“We cannot also say nga i-disregard nato ang spiritual or religous convention, religious belief that is why kung imong tan-awon atong balaod it’s pro-choice depende sa ako if I will follow the teaching sa church sa paggamit og mga traditional nga mga anti- pregnancy methods or dinhi ba kita sa moderno sa gobyerno nga style nga pwedi nga gamitan nato sa condom-condom,” matud ni Cabanlas.
Gidugang pa usab niini nga daghan naman ang balaod sama sa RH bill apan lage dunay problema sa pag-implementar ilabi na nga supak ang simbahan niini.
Giingong dako ang tabang sa sex education ngadto sa mga kabataan sa paglikay niining teenage pregnancy apan tungod sa kultura ug relihiyon rason nga dili kini hingpit nga ma-implementar.
Anaa sa total nga 13,405 ang manganak dinhi sa dakbayan niadtong tuig 2017 diin ang 79 ka mga babaye ang nanganak nga nag-edad og 10 anyos ngadto 14 anyos samtang ang 1,763 niini anaa sa 15 hangtod 19 anyos sa gipadangat nga report ni Rodriguez.
Kahinumdoman nga base sa usab sa special report niini gikan sa datos sa Philippine Statistics Authority anaa sa 15 porsinto ang mga batan-ong babaye nga nag-edad og 15-19 ang nagmabdos kumpara sa national level nga anaa sa 9 porsinto.