Editoryal: Katalagman ug pulitika

USA lang ang kompirmadong namatay sa bagyong Ursula sa Sugbo samtang usa pa ang missing.

Liboan usab ang nangatanggong sa mga pantalan sa Sugbo human wa na pabiyahia sa Philippine Coast Guard (PCG) ang mga barko human gipaubos sa signal no. 1 ang pipila ka mga dapit sa Kabisay-an. Daghan ang nakugang kay init pa kaayo niadtong Lunes ug wa pay hangin.

Timaan kini nga way kompyansa ang mga awtoridad karon.

Hayan, mas taas pa tingali ang gidaghanon sa nangamatay, apan tungod kay naleksyon na ang katawhan sa nangaging mga bagyo, labina sa bagyong Yolanda, mayoriya na ang mobakwit.

Sa Sugbo, labing minos 9,000 ka mga tawo ang gipabakwit kay naa namuyo duol sa kadagatan ug mga lugar nga kuyaw sa landslide.

Bisan tuod kon minos pa ang mga ekipo sa pagtubag og mga emerhensya, apan ang kooperasyon sa kinabag-an sa katawhan maayo na. Di sama kaniadto nga kadaghanan di mopatuo kay alang nila, luwas ra sila.

Niadtong wa pa ang bagyong Yolanda, maglabad ang ulo sa mga local official kay kadaghanan sa mga lumolupyo mas palabihon nga magpabilin sa ilang mga pinuy-anan.

Gawas sa local government unit disaster personnel, ang mga barangay anam-anam na usab nga nagbansay og ilang kaugalingong disaster response teams aron mas paspas ang pagtubag sa mga emerhensya panahon sa mga katalagman.

Medyo layo pa ang pagpangandam sa kagamhanan sa mga katalagman. Gikinahanglan pa ang dugang mga personnel, training ug labaw na mga ekipo. Lain pang problema sa local disaster offices mao ang pag-ilis-ilis og mga lider matag puli og administrasyon. Di unta kini angay buhaton sa mga mamunoan tungod kay gikinahanglan ang continuity sa liderato.

Makapahimangod lang kay nagkat-on na unta ang nasod sa pagpangandam sa mga katalagman, apan naa lang gihapon gipasulabi ang pulitika sa mga buhatan.