HUBOG na si Roy ning sayong kahapunon. Nagluray-luray na sa iyang gilingkuran sa sala sa ilang balay.Mitindog siya. Gibiyaan niya ang iyang gikainom. Unya nagsamparay nga miduol kang Ritche sa laing lamesa nga nag-inusara kay magsugod na og pakiglalis. Si Roy bugtong anak sa managtiayong Fernando Zapanta ug Marivel Bullulan. Nagsulog ni sila sa tinuig nga pista sa ilang lungsod sa Himayana. Ang kadaghanan sa ilang bisita didto ra mangaon sa nataran nga may daghang lamesa. Ug didto ra sab magpainom. Pinasidunggang dinapit nila si Atty. Ritche Tibon, ilang abogado sa kaso nila mahitungod sa yuta sa ilang katigulangan. Kay giisip sa abogado nga higala niya ang iyang mga kliyente gidawat niya ang imbitasyon kay nakalugar na sab siya. Labi na kay nihangyo sila nga magpatabang mahitungod sa ilang anak. Si Ritche kaniadto sama sab og kinaiya ni Roy, mao nga nadasig siya sa pagtabang.
“Roy, bisag karon pa ta magkita, higala na nako imong ginikanan. Busa giisip tikang higala. Unya tungod sa estorya sa imong ginikanan daghan na sab kong nasayran mahitungod nimo. Bilib ko sa imong abilidad ug pagka tawo. Apan kay ang tawo di man perpekto, duna sab kay mga apan,” ni Ritche, dayong tungab sa botelyang gamay sa serbesa.
Gikulbaan ang ginikanan ni Roy nga nagpahipi sa lawak di layo sa sala. Nagpaminaw ug nagpaniid sila sa lihok sa ilang anak.
“Tinuod na, Torni,” ni Roy nga miyarok sab sa gigunitang botelya.
“Busa sa di pa ta magsugod sa atong kulokabildo, duna koy ipasiunag sulti nimo. Nga ang tawo dunay kagawasan ug katungod sa pagsulti sa iyang hunahuna. Kon sa akong tan-aw, sayop, di maayo o di ko kauyon sa imong gisulti, ako gihapong panalipdan sa tibuok kong kinabuhi ang imong kagawasan ug katungod sa pagsulti niana. Mao sab nga ako sang damhon nga imong panalipdan ang akong kagawasan ug katungod sa pagsulti sa akong hunahuna, bisag wa nimo kini mauyoni. Okey ka, ana?” ni Ritche nga mitutok kang Roy.
“Okey kaayo, Torni! Matay, abogado gyud ka, Torni, da!” ni Roy nga nakig-apir sa abogado.
Sa ilang nahimutangan, nakapahiyom ang ginikanan ni Roy. Kulba-hinam ang ilang gibati.
“Ako nasayod nga daghan kag nakamaohan. Bisag wa ka nag-eskuyla, kamao ka momanehog sakyanan, suheto ka sa makina, electrician ka, suheto sa kompyuter, technician ka. Pero di gihapon ka katrabaho og kompaniya o sa gobyerno, kay ang atong gobyerno ug katilingban mangita og ebidensiya sa imong nakat-unan. Duna ka bay ebidensiya sa imong nakat-unan?” ni Ritche nga migunit sa botelya nga bag-ong inablihan nga gihatod sa ‘housemaid.’
“Oo! Kana diayng akong mga higala. Akoy nag-ayo sa ilang sakyanan, refrigerator, aircon, computer, TV, videoke, ug uban pa.”
“Imo man na silang mga higala. Natural lang nga mosulti gyud sila sa tinuod nga kamao ka. Apan, duna ka bay diploma o lisensiya?”
“Wa lagi, Torni!”
Sumala sa iyang ginikanan, brayt gyud hinuon si Roy. Pirmeng balediktoryan gikan sa Grade One hangtod Grade Six. Hasta sa hayiskol. Pero matod nila, ang brayt kuno tapulan, pul-anon ug pilosupo. Makiglalis kang bisan kinsa. Ug gustong mohawod sa lalis. Si Roy saputon sab ug ligoy. Kon di kauyon sa iyang bawon, paligsan ni niya sa trak. Di na dayon molahos sa tunghaan kay wa nay bawon. Ang iyang ginikanan nga mga empleyado sa Maritrans Forwarders maoy na-problema sa ilang bugtong nga anak. Makagasto man silag kurso. Apan dili na moeskuyla si Roy.
“Mao na, Roy, nga gikinahanglan gihapon nga moeskuyla ka, aron may diploma ka. Unya kon makapasar sa ‘board exams’ may ebidensiya ka na nga duna kay nakamahohan!” ni Ritche.
Naghinuktok si Roy. Unya misulti, “Ikaw sab, Torni, di ka kadaog sa kaso kon way ebidensiya.”
“Pareho ra na. Sakto ka!” ni Ritche. “Sige, pa-enrol na ko karong ting-abli sa klase, Torni. Kana kon gastuhan pa ko nilang Papa.”
Sa ilang nahimutangan sa pikas lawak, kaluksuhon sa kalipay ang ginikanan ni Roy. Hilom silang nagpahiyumay ug nag-apir. (Katapusan)