DI BAGYO ang labing gikahadlukang katalagman sa 2019. Ang linog maoy gikabalak-an ug gikahadlukan, labina ang gitawag og “big one.” Matod sa mga eksperto nga moigo ra ang “big one.” Kon kanus-a, wa pa kini mahibaw-i.
Ang Mindanao ang labing uwahi nga gitay-og sa makusog nga mga linog. Sunodsunod ang nahiaguman nga pagtay-og sa mga dapit sa Davao, diin pipila ka mga kinabuhi ang nangakalas ug daghang mga imprastraktura ang nangaguba.
Gitapos ang tuig sa pag-igo sa bagyong Ursula nga mikutlo og labing minos 40 ka mga kinabuhi ug miguba og liboan ka mga balay. Kining duha ka mga katalagman maoy kanunay nang miigo sa nasod. Apan sa naandan, hinay gihapon ang response sa kagamhanan.
Tinuod, dunay nasudnong mga exercise sa linog. Bisan gani pribadong mga tunghaan ug kompaniya gipaapil na sa mga drill. Apan di gihapon kini igo sa pagtubag sa mga panginahanglan matag human sa katalagman.
Daghan pang mga dapit nga kuwang sa pagtubag sa mga panginahanglan, sama sa stock nga mga pagkaon, tubig nga mainom, kapuy-an sama sa mga tolda, basic nga mga tambal ug uban pa.
Duna nay mga sentro nga magamit ang kagamhanan, sama sa Department of Social Welfare and Development (DSWD). Apan pipila pa lang ka mga dapit ang naa niini. Gikinahanglan pang ibiyahe gikan sa Sugbo ngadto sa mga dapit nga nanginahanglan. Molanat pag pipila ka mga adlaw una mahatod ngadto sa mga nanginahanglan human sa mga katalagman.
Simple ra ang gikinahanglan. Mga heavy equipment ug transport alang sa dali nga paghawan sa mga dapit ug rescue operations. Mga pagkaon, mainom, makatulgan ug evacuation center.
Hinaut pang sa 2020, andam na kaayo ang kagamhanan sa mga katalagman. Hinaut pang di na magsukarap ang katawhan kon duna may laing dakong katalagman nga moigo karong tuiga.