Roldan: Year of the Lord

TALIABOT na ang Chinese New Year. Di man tingali molambo ang kalibutan kung walay Insik. Bisan asa ka moadto anaa gayoy taga China. Wala ra sa kumingking ang Pinoy abroad sa Chinese abroad. Sa padaghanay lang sa tawo, misobra na silag 1 bilyon samtang sobra 100 milyon lang ang Pinoy.

Dunay komedya nga nag-ingon nga kung magkasabot lang ang Insik nga magdungan og lukso sa udtong-tutok, molinog daw og Intensity 8 ang kalibutan. Kung ang Pinoy magkasabot nga magdungan og lukso sa udtong tutok, walay bisan Intensity 1 nga mahitabo kay di man magdungan og lukso.

Naay molukso sa alas 11:00, 11:30, 12:15 o ala 1:00. Ang uban magdebati pa

kung molukso ba sila o dili kay kapuy-kapoy lang. In short, dili motuman sa sabot bisan kung nagkasabot na. Dakong porsyento sa Pinoy ang may dugong Insik, hitsurang insik, ug kinaiyang Insik.

Kadaghanan sa mga Insik nga gawas sa Main Land China mga "boat people" nga nanglalin sa kasamok sa China sa daghang giyera ug kalisod nga natagamtaman sa mga tawo didto. Ang katapusang hugna mao ang pagdaug sa Partido Komunista nga gipangulohan ni Mao Tse Tung batok sa Partido Demokratiko ni Gen. Chiang Kai Shek nga nagtukod sa nasud Taiwan nga gitawag kaniadto og Formosa nga probinsya sa China. Sa wa pa ang komunista, usa ka atrasadong nasud ang China nga gidumalahan sa mga aristokratikong pamilya o gitawag nga "dynasty" nga anaay emperor, hari, reyna nga atong masaksikan sa mga teleserye sa TV karon.

Adunay nagharing hut-ong samtang ang kadaghanan mga ulipon, trabahante og mag-uuma. Luyo sa ilang kadako og kadaghan sa tawo, huyang sila sa abilidad, kalantip sa diskarte ug armas sa mga langyaw nga gustong moilog sa nasud.

Daghang mga nasud nga misulod sama sa United Kingdom, the Netherlands, Germany, Japan, Spain, Portugal ug uban pa. Aron magunitan sa langyaw ang China, ilang gipakuyanap ang opium aron mahimong adik, pipiw, sugapa ug bangag ang katawhan ug dali rang ilaron.

Legal kaniadto ang pag-angkat og opium gikan sa South America ug Europe padulong sa Asia ilabi na sa China ug ang pinakadakong "pusher" sa droga mao ang gobyerno sa mga langyaw'ng nasud mismo. Apan wa na makauyon ang namuno sa China busa duha ka higayon nga naglusad kinig rebelyon batuk sa mga langyaw'ng nasud nga gitawag og "Opium War" ug "The Boxer Rebellion."

Sa matag pag-alsa, pildi kanunay ang China ug gipabayad silag danyos sama sa paghatag sa usa ka lugar ubos sa pagpamuno sa nakadaug sa giyera. Mao kini ang nahitabo sa Hongkong nga naangkon sa England ug ang Macao.

Nahimong importanteng "trade center" ang Hong Kong samtang "gambling capital" sab ang Macao. Nakagamot na sa atong katilingban ang Insik busa di na matuman ang kanta kaniadto nga "Uli Tsina" kay kung paulion nato silang tanan, ang mahibilin na lang tingali kay mga namaligya og balut, tinap-anan ug tuba sa kanto.

Saulugon karon ang "Year of the Metal Rat" basi sa ilang "lunar calendar" nga pwede sab natong tawagon og "Year of the Lord."

Trending

No stories found.

Just in

No stories found.

Branded Content

No stories found.
SunStar Publishing Inc.
www.sunstar.com.ph