DI kita angayang mo-panic tungod sa novel coronavirus. Apan ang dili pag-panic wa sab magpasabot nga dili kita mangandam tungod kay ang novel coronavirus naabot na dinhi sa atong syudad.
Kon buot hunahunaon, di kakumpyansahan kining maong kagaw kay paspas makatakod, makapatay, ug wala kini tambal ug bakuna.
Ang mamatay kasagaran kuno kadto nang dunay sakit daan nga ubos na ang ilang immune system. Ang maigo ra ba sa maong kagaw mao ang baga ug ang makapatay mao ang pneumonia. Nah, kadaghan ra ba nato nga ingon niini na.
Ako mismo angay mabalaka kay nakaabot na baya sa Sugbo, bisan usa ka adlaw lang, ang 38 anyos nga babaye nga Insek nga napositibo sa maong kagaw.
Niabot kini sakay sa usa ka Cebu Pacific flight sa Mactan-Cebu International Airport (MCIA) sa miaging Enero 21, 2020. Nag-hotel pa kuno kini og usa ka gabii usa pa nisakay na sab og laing Cebu Pacific flight padulong sa Dumaguete City.
Didto sa Dumaguete, nipuyo kini og usa ka adlaw og resort sa Dauin dayon nisakay og PAL flight padulong sa Manila. Sa usa ka hospital sa Manila na kini nagpatambal.
Basi sa protocol nga akong nahibaw-an, gipang-trace na karon ang tanang mga tawo nga posibleng na-close contact sa maong babaye gikan sa Cebu Pacific flight nga gisakyan padulong sa Cebu hangtod nga naabot kini sa San Lazaro Hospital sa Manila.
Kon duna pay ubang napositibo, ipang-trace na sab kon si kinsa ang ilang nahimamat.
Di man tingale panic kon magsugod na og sul-ob og N-95 mask karon. Apan dapat unahon ang mga front line medical personnel ug kadtong gidudahan nga naka-kontak og mga napositibo.
Ang ako lang nabalak-an kay paspas modaghan kon nakatakod na kining maong Insek. Dayon, tanang dagkong botika nga akong naadto wala nay supply.
Maayo na lang kay nakapalit akong anak og mga alcohol aron magsigi kitag panghunaw niini.
Sa akong hunahuna, responsibilidad karon sa nasudnong kagamhanan labi na ang Department of Health (DOH) ang mag-una sa mga information-dissemination ug edukasyon kabahin sa novel coronavirus.
Ato sab nga ipasigurado ang igong supply sa maskara ug alcohol alang sa publiko, dili lang alang sa mga medical personnel. Maghunahuna na karon kabahin sa uban pang kinahanglan sama sa mga medisina sa posibilidad nga paspas mokatag dayon ang mga nangatak-dan.
Andamon sab ang mga quarantine centers. Dili igo nga momandar lang lang nga di pasudlon sa Cebu City ang mga Insek o ipa-quarantine ang moabot sa airport.
Maayo karon kay nagsugod na sa pagdesisyon ang mga airline labi na sa Cebu Pacific mismo nga mohunong una sa mga China-Philippine flights. Mas unahon nato ang panglawas sa mga Pilipino kay sa turismo.
Tinuod, di kita angayang mo-panic. Apan wa sab kini magpasabot nga di kita mangandam. (@anol_cebu sa Twitter)