ANG 95 ka mga Pinoy nga nagagikan sa China, Hong Kong ug Macau nga luwan sa lima ka flights nga ningtugpa sa Mactan Cebu International Airport (MCIA) gikan niadtong Dominggo, Pebrero 2, hangtod sa Lunes sa gabii, Pebrero 3, gipang-quarantine.
Sa pagsuwat ning taho, upat kanila gibutang sa usa ka pampublikong tambalanan sa Dakbayan sa Mandaue kay way kapaulian samtang ang 91, gipapauli sa ilang balay alang sa self quarantine.
Ang tanan hinuon, obserbahan sud sa 14 ka mga adlaw.
Gusto unta ni Cebu Governor Gwendolyn Garcia nga anha sa pasilidad sa kagamhanan i-quarantine ang mga pasahero nga gikan sa China ug administrative regions sa mao nga nasod
Alang kang Garcia, mao lang kining paagiha nga mapanalipdan ang mga Sugboanon gikan sa mao nga sakit.
Matod ni Garcia nga bisan kon nimando na si Presidente Rodrigo Duterte pag ban sa mga pasahero gikan sa China ug mga administrative region niini nga may connecting flights, kinahanglan nga tumanon gihapon ang quarantine.
“In the meantime that we recommend and recommend, what do we do about the arrivals that may be carrying the virus? So, we initially thought that we would have to quarantine all of these, ìf need be. That was the way that we could protect Cebu from asymptomatic. Meaning they are not yet carrying the virus, but you have 14-day incubation. So, you need to observe them”, matod ni Garcia. Si Garcia gitakdang moluwat og executive order alang sa quarantine.
Niadtong Dominggo, 79 ka mga Pinoy ang nangabot sa MCIA luwan sa tulo ka mga flight gikan sa China, Hong Kong ug Macau.
Sa Lunes sa buntag, laing 10 ka mga Pinoy ang nitugpa luwan sa Cathay Pacific gikan sa Hong Kong sa alas 10:48 sa buntag, Pebrero 3, 2020.
Si Avigael Maningo-Ratcliffe, corporate communications sa GMCAC, niingon nga laing flight gikan sa Hong Kong ang nitugpa sa Mactan.
Luwan niini ang laing unom ka mga Pinoy, kinsa sa pagsuwat ning taho gi-process pa sa Bureau of Quarantine.
Home Quarantine
Ang tinguha sa gobernador nga ipa-quarantine sa pasilidad sa kagamhanan wa pa matuman sa DOH ug BoQ.
Matod ni Dr. Terrence Anthony Bermejo, pangulo sa BOQ 7 nga sa Dominggo lang nga byahe, adunay 79 ka mga Pinoy gipa-home quarantine karon human usab wa pa nigawas ang kinatibuk-an nga guidelines kalabot sa pag-quarantine sa mga pasahero.
Gitawag pa sila og Patients Under Monitoring (PUM).
Gipasabot nila ni Bermejo ug DOH 7 Regional Director Jaime Bernadas nga aduna usab silay protocol nga gipatuman alang niadtong mga PUM nga gi-home quarantine.
Ang kadtong PUM hugot nilang i-monitor sa ilang lugar, buntag, udto ug hapon.
Gitugon ang pamilya nga lain ang utensils nga gamiton sa pagkaon, gi-require sa pagsul-ob og face mask.
Dugang ni Bermejo nga kon sa niagi nga semana, kadtong mga pasahero nga lulan sa mga flight lang gikan sa China ang hatagan sa health declaration checklist, sugod Lunes, tanan nga flights nga niabot sa Sugbo ang ilang gipanghatagan.
“Kay there might a possibility man gud nga naay mga langyaw nga gikan sa China, nga motapon sa laing syudad like Singapore ug Tokyo. Though karon nakadungog sad ta nga ban na sab sa ila. But just to make sure, ato lang sab gipa-fill-up sa health declaration ang mga pasahero nga coming in sa Cebu,” pasabot ni Bermejo.
Samtang giklaro usab nila nga diha sa pag-transport sa gipang-quarantine ug niadtong mga gipang-home quarantine, gihatud kini sa ilang mga staff, diin gipaniguro usab nga anaa sa insakto nga Personal Protective Equipment.
Samtang ang Police Regional Office (PRO) 7 andam motabang sa pag-trace sa mga tawo nga dunay contact sa 38 anyos nga babayeng gikan sa Wuhan, China.
Matod ni PRO 7 Regional Director Valeriano de Leon nga nakigtagbo na sila sa DOH alang niini. Naghuwat sila mga ngan nga ihatag sa DOH kanila alang sa contact tracing.
Di padungguon
Dili na makadunggo ang tanan mga barko nga nag-gikan ug niagi sa China sa tanang pantalan sa Sugbo.
Kini ang giklaro ni Leonilo Mirole, general manager sa Cebu Ports Authority (CPA) sa ilang gipahigayon nga emergency meeting pagtuman sa temporyaryong pag-ban sa pagsulod sa mga turista nga gikan sa China tungod sa kahadlok sa 2019-novel coronavirus.
Kuyog sa meeting ang Mactan International Airport Authority (MCIAA), Land Transportation Franchising and Regulatory Board (LTFRB-7), Department of Public Works and Highways, Land Transporation Office (LTO-7), Maritime Industry Authority (Marina) ug Department of Transportation (DOTr-7).
“Kon ang Cebu ang first port of call, ang crew kay ipaubos og 14 days quarantine, pero if Cebu is the second or third port of call, Maritime Declaration of Health from DOH, dili gihapon pasudlon,” pasabot ni Mirole.
Dungag niya nga makadunggo lang ang barko kon nahuman na kini sa 14 nga adlaw nga quarantine. Di usab makadunggo ang mga cargo nga dala sa maong mga barko.
Nasuta nga lima ka mga barko matag semana ang mosulod diri sa syudad sa Sugbo nga naggikan sa nagkalain-lain nga mga pantalan sa China sama sa HongKong ug Shanghai.
Kini nagkarga og nagkalain-lain nga mga produkto sama sa mga asero, mga metal, ug eskstra nga bahin sa mga sakyanan.
Ingon usab si Mirole nga kini ilang bantayan ug ilang butangan ug mga koral aron di makadunggo ug makasulod sa mga pantalan. (ANV, FMD, JCT, AYB)