DAGHANG nangaratol ug nagkabuang pagpamalit og mga mask dihang mikaylap ang balita sa Corona Virus gikan sa Wuhan, China. Gisamutan kini sa mga fake news nga nakapasamot sa kahadlok.
Ang atong Nasudnon Pangagamhanan nagpakatap og mga impormasyn nga angay natong masabtan aron maka-andam, makalikay sa sayop ug di tinuod nga mga hugon-hugon.
Kining Corona virus nakuha gikan sa na-infected nga mananap nga mitabok sa tawo pina-agi sa pagkaon ini. Ang maong kagaw motakod pina-agi sa droplets (plema o laway) sa masakiton sa iyang pag-ubo, pagpanghatsi, sip-on o gamit sa kamot nga gikan mihikap sa iyang baba o ilong.
Ang mortality rate ini 2-3% ra. Pasabot nga sa kada 100 nga mataptan ini, duha ngadto sa tulo ra ang mangamatay unya ang nahabiling 97 ma ulian og mabalik sa normal galing lang paspas kining mokatap ikumparar sa ubang trangkaso o flu unya kasagarang dali matakdan kadtong duna na daay mga komplikasyon sama sa pneumonia, hubak, dyabitis, o kidney failure.
Tungod kay dali man kining motakod, angay magpalayo sa mga gipang-ubo, hilanat, segi og pang hatsi. Mas maayo sab nga di una moadto sa lugar nga daghan og tawo kay ang mga nahikapan sa masakiton taas og tsansa nga mabalhin labi na kung ang kamot madapat sa baba, ilong, mata o nawong .
Rekomendado ang paggamit og alcohol kada human og gunit sa door knobs, ballpen, computer, cellphone, og uban pang electronic gadgets apil personal nga mga kobyertos sa pagkaon (baso, kutsara og uban pa).
Ang pagsuot og mask makatabang aron ang kagaw sa kamot dili mapahid sa baba o ilong. Likayi sab ang paglugod sa mata, hikap sa nawong o halok.
Kini nga virus mabuhi ots ngadto sa 24 oras maong dapat hugasan ang mga butang, pahiran og alcohol o painitan sa adlaw aron mamatay ang kagaw.
Kung naa sa balay o sakyanan, mas maayong mangabre sa bintana aron makasulod ang presko nga hangin.
Kanunay manghugas sa kamot, kaon og masustansiyang pagkaon, pahuway og katulog og insakto aron motaas ang resistensiya.