WA MOTUNGA si Solicitor General Jose Calida sa hearing sa Senate public services committee niadtong Lunes, Pebrero 24, labot sa franchise sa ABS-CBN tungod sa giingon nga sub judice rule. Siya maoy mipasaka sa petition for quo warranto sa Korte Suprema sa pagrebukar sa prangkisa sa ABS-CBN TV network.
Mipasaka usab siya og usa ka mosyon atubangan sa Korte Suprema sa pagluwat og gag order o pagdili sa paghisgot mahitungod sa naasoy nga kaso nga pending sa Korte Suprema ngadto sa tanang hingtungdan. Wa pay gag order nga giluwatan ang Labaw’ng Hukmanan.
Unsa man kining sub judice rule? Kini mao ang Latin sa “under judgment” o mahitungod sa usa ka butang nga gisang-at sa hukmanan ug gibista pa. Ang molapas niini mahimo nga moagi sa contempt of court proceedings.
Mahinungdanon kini sa mga kasong kriminal nga nagbutang sa peligro sa kagawasan ug reputasyon sa usa ka akusado. Ang mga komentaryo bahin sa akusado mahimo nga maglambigit sa iyang katungod sa due process ug sa pagpahigayon sa hustisya.
Adunay liberal interpretation niini didto sa Estados Unidos tungod sa First Amendment, labi nag naa ang media. Matod sa US Supreme Court sa Sheppard v. Maxwell, “there is nothing that proscribes the press from reporting events that transpire in the courtroom.”
Dinhi sa Pilipinas, ang sub judice rule nahimutang sa Rule 13.02, Code of Professional Responsibility, nga nag-ingon, “A lawyer shall not make public statements in the media regarding a pending case tending to arouse public opinion for or against a party.”
Ang Korte Suprema, sa kaso nga Romero vs. Estrada (2009), niingon, “The sub judice rule restricts comments and disclosures pertaining to judiceal proceedings to avoid prejudging the issue, influencing the court, or obstructing the administration of justice. A violation of the sub judice rule may render one liable for indirect contempt under Sec. 3(d), Rule 71 of the Rules of Court.”
Ang gilikayan mao nga wa pa gani mahuman ang bista sa kaso, nahusgahan na, aduna nay prejudgment, butang nga makadiskaril sa hustisya.
Samtang ang lagda sa indirect contempt nagkanayon, “After a charge in writing has been filed, and an opportunity given to the respondent to comment thereon, a person guilty of any of the following acts may be punished for indirect contempt: (d) Any improper conduct tending, directly or indirectly, to impede, obstruct, or degrade the administration of justice.”
Ang mahinungdanon nga adunay balanse sa katungod sa due process ug administration of justice ingon man sa katungod sa free speech ug freedom of the press tungod kay ang papel sa media mao man ang usa ka “watchdog,” ang magbalantay sa mga isyu nga may labot ang publiko. (edbarrita@gmail.com)