EMOSYONAL human naputos og mga pangutana may labot sa road clearing operation ang usa ka opisyal sa Department of the Interior and Local Government (DILG) atol sa tigom sa Anti-Drug Abuse Council nga gipahigayon sa social hall sa Kapitolyo sa Sabado, Marso 6, 2020.
Ang council gilangkoban sa mga mayor sa lalawigan sa Sugbo ug mga kongresista, pinangulohan kini ni Gobernador Gwendolyn Garcia.
Wa kapugngi ni Jhoaden Lucero, provincial Director sa Department of Interior and Local Government (DILG) Province nga mahimong emosyonal human gilatos og pangutana sa mga mayor, gobernador ug mga kongresista sa hinanali nga pagpatuman sa road clearing ubos sa mando sa buhatan nga nalatid sa Memorandum Circular 2020-027.
Ubos sa mando, gihatagan og 75 ka adlaw ang mga local chief executive nga ipatuman ang mando. Gani nagsugod sa Pebrero 17, 2020 ug gilauman nga matapos sa Abril 30, 2020.
Ngano man?
Gikwestyon ni Gobernador Gwendolyn Garcia ang pamaagi sa paghawan sa kadalanan kon wala kini sumbanan kon kinahanglan pa ba nga manghawan ang mga lungsod nga ang agianan wa pa ma develop ug wa pa mahuman.
Buot ni Garcia nga una ang pagpatuman sa mando, konsultahon una ang mga mayor ug kinahanglan nga bisitahon sa DILG ang kalungsoran.
Sutaon ang sitwasyon ug kon unsa ang angay nga buhaton aron di mangahagbong ug di maghuwat sa validation reports gikan sa lokal.
“Ang gihuna-huna man gud ninyo karon diay, circular, i-implementar. Kon dili kiha mo. Dili unta, you are loosing the goal of that circular. What is the goal? We want the national highways to be cleared ka. Maayo ana mao na atong goal kinsa may mo kontra ana? But di ba kaha mas maayo og maminaw sa ta sa mga mayor? Unsa may sitwasyon didto? Klaruhon nato”, matod ni Garcia atol sa pulong.
Ubos sa mando, gilatid usab nga moatubang og kasong administratiba ang tanan nga mga mayor nga di motuman ug mahagbong sa validation sa DILG.
Gawas sa paghawan sa kadalanan, lakip usab nga pahawanan sa mga traysikad ug traysikol ang national roads, ubos sa MC 2020-036 nga lakip usab sa gikwestyon ni Garcia.
“Kanang Carcar gikan sa Perellos, puros man na nag-tricycle hunong ang traffic sa national. Kon ako malipay ko, hala di nato paagion ang tricycle aron di ko mohunong. Unya, unsa may imo pasakyan sa mga taga Perellos padung sa Gaisano, pabaktason nimo? Samot. You have to know the situation mao nang kinahanglan ug consultation tagai pod ug gamay nga pag sabot sa sitwasyon”, matod ni Garcia.
“Di na kinahanglan og hulga maningkamot man na sila (Mayors). Why can’t we just work together in a harmonious, cooperative, collaborative atmosphere?,” dugang sa gobernador.
Tungod niini, usa ka resolusyon ang gipasar sa council pag request sa opisina ni DILG Secretary Eduardo Año nga i-suspend una ang implementation sa MC 2020-027 og 2020-36 prior consultation with the local government units.
Kini subay sa Section 27 sa local government code.
“No project or program shall be implemented by government authorities unless the consultations mentioned in Sections 2 (c) and 26 hereof are complied with, and prior approval of the sanggunian concerned is obtained: Provided, That occupants in areas where such projects are to be implemented shall not be evicted unless appropriate relocation sites have been provided, in accordance with the provisions of the Constitution”.
Matod ni Garcia nga ang pagpasar og resolusyon sa MC 2020-36 pagsuporta lang sa ordinansa sa lalawigan nga una na nga nag-umol og kaugalingon nga traffic board nga maoy tigtuki sa problema sa trapiko.
Tuman na lang
Sa iyang bahin, si Lucero nagkanayon nga kinahanglan nga mosubay ang mga pangu sa kalungsoran sa mando aron di na mausban sa nahitabong pagpangiha sa mga mayor sa mga lungsod nga wa makapasar ug wa maka-comply sa mando.
“Yes, I know nga naa ta’y call for secretary for a consultation to be done. However, ako lang sad i-aghat sa inyoha nga kon makaya ninyo og buhat like kanang consultation of roads, sayon ra man na unya kanang traffic naa naman diay traffic ordinance si Province. And next nato nga indicator pag-conduct sa road clearing pagbuhat nato og activities nga ang major thoroughfares nato nga atong i-clear. Report lang gud siguro ug displacement strategies. Kani siya its just a plan I know . Dili pod mo madehado when time comes”, matod ni Lucero.
May pipila pa ka mga pangutana atol sa pulong ang mga mayor ingon man si Kongresista Pablo John Garcia, apan nagdumili na sa pagtubag si Lucero.
Gipasabot ni Lucero nga di himuon sa lokal nga kontra ang buhatan sa DILG tungod kay angay nga magtinabangay.
Niining paagi, mas tunhay ang pagpatuman ug pagtuman sa mando sa kaulohan.
Gawas sa duha ka mga resolusyon, gilaraw ni Kongresista Pablo John Garcia ang pag duso og balaudnon pag umol og transport authority nga may jurisdiction sa tanan nga national roads aron matunhay usab ang mga balaod ug direktiba niini.
Dunay mga local government unit (DILG) nga wa dayon mopatuman sa paghawan sa mga traysikol gikan sa mga national highway tungod sa pagpahigayon og consultations.
Liboan ka mga driver sa mga traysikol dinhi sa Sugbo ang maapektuhan kon kini higpit nang ipatuman.
Ang mga LGU gitagalan hangtod sa Abril 30 sa paghawan sa mga traysikol gikan sa mga national highway.
Ang nasudnong kapunongan sa traysikol operators mipadangat nag petisyon aron kapugngan ang DILG sa dinaliang pagpatuman sa mando kay mubo ra alang kanila ang pagpatuman sa kamandoan.