CONDOM. Ang pagpanghilawas natural sa usa ka tawong buhi labina kadtong dunay bana o asawa. Ang paglikay o abstinence maoy pinakamaayong paagi sa paglikay sa sakit ug pagmabdos kon di pa andam nga magminyo.
Ang condom dili 100 porsiyento garantiya nga makalikay sa sakit ang babaye o lalaki ug di sad ni siya garantiya nga di mamabdos ang babaye tungod kay dunay posibilidad nga depiktuso ang condom kon sa English pa factory defect.
Sa tinuoray lang kinsa may lalaki nga mohiling og maayo sa condom kon duna bay buslot usa mogamit niini. Kay matud pa ni Bobit Avila dili makita sa mata sa tawo ang pinong buslot sa condom. Wa hinuon ko mangutana giunsag kahibawo ni Bobit.
Apan ang pagpanghatag og libreng condom sa katawhan nga gipatigayon sa Department of Health (DOH) di angayan nga sawayon sa mga Pareng Katoliko. Ang DOH igo lang nagsubay sa angayan nilang buhaton.
Tungod sa pagkuyanap sa STD (sexually transmitted disease) ang gobyerno pinaagi sa DOH dunay responsabilidad sa katawhan sa pagprebentar ning maong sakit.
Bisan tuod nga ang paglikay sa pagpanghilawas maoy pinakamaayo nga paagi nga malikayan ang STD ug uban pang sakit, ang condom usa lang ka paagi nga mapugngan ang pagkuyanap sa STD.
Usa ka hiwi nga pagtuo nga tungod kay nanghatag og libreng condom ang DOH, ang katawhan magsige na lang og magpanghilawas. Ingon ana ba diay kahugaw ug kalaw-ay ang ilang pagtan-aw sa katawhan?
Ang gibuhat sa DOH usa lang ka pagpasabot ug pagpahinumdom sa publiko nga kon di kapugngan ang pagpanghilawas di mahikalimut paggamit sa condom aron makalikay sa sakit nga STD.
Ang katawhan gihatagan lang og katungod sa pagpili. Tungod kay ang tawo makristiyano o dili, Katoliko o Protestante inig-abot sa sakit sa iro matud pas panultihon sa kanto boys mangita gyud og katibawasan sa awhag sa iyang lawas.
Ang pag-apil-apil sa mga pare sa isyung panglawas sa atong kagamhanan nakasupak sa atong gitawag nga separation of the church and the state. Nga sa ato pa ang simbahan way katungod sa paginterbener sa gimbuhaton sa kagamhanan.
Ang angayan untang buhaton sa simbahan mao ang pag-edukar sa ilang sumosunod sa sakit nga STD ug sa kasulbaran niini embis nga ilang sawayon o supakon ang angayan ug haum nga pamaagi sa DOH.
****
NAGBASOL? Wa moangkon ang kadagkuan sa BO-PK nga dunay liki ang ilang grupo human mibuhi og pung si Bise Mayor Mike Rama, ang kandidato sa BO-PK pagka mayor, nga supak sa kabubut-on ni Mayor Tomas Osmeña.
Apan klaro kaayo nga nagbasol si Mayor Tomas sa iyang pag-indorsar ni Bise Mayor Rama nga maoy mohulip kaniya nga mayor sa dakbayan. Kini atong makita sa dihang niingon siya nga bahala na lang ang katawhan unya ni Mike.
Bisan pag niingon si Mike Rama nga di mao ang gibalita sa medya sa iyang gipanulti, ang iyang kauban sa BO-PK di motuo nga si Mike makig-abin unya ni Gob. Gwen Garcia nga iyang nakaaway tungod sa iyang pung nga “modawat la’g limpyo”.
Uwahi na ang pagbasol mayor! Bisan pag gipasulat nimo ni Mike ang iyang promise nga di niya biyaan ang mga eskwater, igo na lang ka manghupaw ug manghinaut mayor nga di ka sungayon unya ni Mike kon modaug siya pagka mayor. Morag nakapuntos dinhing dapita si Alvin Garcia, ang kaatbang ni Mike pagka mayor, ngadto sa mga eskwater sa Banilad nga papahawaon na unta sa Kapitolyo tungod kay ilang gamiton ang maong yuta.
(elespinoza53@yahoo.com)