NIINING atong gi-atubang nga pandemic gumikan sa pagkuyanap sa coronavirus disease (Covid-19) ang tanang sektor sa panglawas ug medisina ilabi na ang kinabag-an ang naghinam-hinam nga masayod kon aduna na bay bakuna, aron nga mapanalipdan sa makamatay nga kagaw nga mitakboy karon sa bisan asang suok sa kalibutan.
Base sa taho sa The Guardian (International Edition) nga adunay 35 ka mga kompaniya lakip na ang mga academic institutions ang naglumba karon sa pagtuon sa tuyo nga makamugna ug bakuna nga epektibong makasanta niining Covid-19.
Sa mga kompaniya nga nihimo sa maong pagtuon adunay upat niini nga posibleng taas ang tsansa nga makahatag og proteksiyon sa panglawas sa tawo.
Anaa pa lang sa paghimo og test ngadto sa mananap aron nga masuta ang ka-epektibo niini.
Biotech Firms
Usa na niini ang biotech firm nga nagbase sa Boston, U.S.A. nga mao ang Moderna.
Sa maong kalambuan, gipasalamatan ang pag-abag sa Chinese medical experts sa ilang pagpa-ambit sa gihimo nilang pagtuon sa genetic material sa severe acute respiratory syndrome-coronavirus (Sars-CoV-2) ang virus nga maoy naka-ingon namugna ang Covid-19.
Ang pagtuon naglakip sa pagsusi kon unsay lihok sa maong virus sa higayon nga makasulod sa lawas sa tawo ug unsay paagi niini sa pag-atake sa human cells nga maoy hinungdan nga masakit ang pasyente.
“The speed with which we have [produced these vaccine candidates] builds very much on the investment in understanding how to develop vaccines for other coronaviruses,” matod pa ni Richard Hatchett, CEO sa Oslo-based nonprofit organization nga ang Coalition for Epidemic Preparedness Innovations (Cepi).
Ang Cepi usa sa mga nag-unang organisasyon nga nibubo og ayudad aron nga makamugna og bakuna batok sa coronavirus.
Laing kompaniya, ang Maryland-based Novavax ang nagtinguha sab mga maka-imbento og bakuna nga padayon pa usab ang ilang vaccinologists sa paghimo og test sa ka-epektibo niini.
Base sa naandang gihimo sa mga eksperto, ang immunization molampos sa pagkigbatok sa kagaw pinaagi sa paggamit mismo sa virus aron masuta ang resulta niini sa higayon nga ma-igo sa tambal.
“One more recent strategy – the one that Novavax is using, for example – constructs a “recombinant” vaccine. This involves extracting the genetic code for the protein spike on the surface of Sars-CoV-2, which is the part of the virus most likely to provoke an immune reaction in humans, and pasting it into the genome of a bacterium or yeast – forcing these microorganisms to churn out large quantities of the protein,” tipik sa natala sa The Guardian.
Ang mga naasoyng kompaniya anaa pa sa ilang gihimong “clinical trials” aron pagtino sa ka-epektibo niini sa higayon nga ihatag ngadto sa mga tawo.
Kita nasayod nga ang bakuna makapanalipod sa mga virus o uban pang mga sakit, samtang dili pa kini available ang labing epektibo nga paagi ug dili nato hatagan og kahigayonan ang Covid-19 nga motakod sa laing tawo mao ang pagpuyo sa imong nahimutangan ug likayan ang paggawas.
Sundon ang balik-balik nga tambag sa Department of Health (DOH) nga kanunayon ang pagpanghugas sa kamot.
Bakuna
Ang World Health Organization nipagawas sa listahan niadtong Marso 26, 2020 sa ilang draft landscape sa Covid-19 candidate vaccines.
Kining duha ka mga bakuna anaa pa sa Phase 1 sa ilang clinical evaluation.
* Adenovirus Type 5 Vector, gidevelop sa CanSino Biological Inc. and Beijing Institute of Biotechnology
* LPN-encapsulated mRNA, gidevelop sa Moderna/NIAID
Samtang adunay 52 ka mga candidate vaccines ang anaa pa sa pre-clinical evaluation nagpasabot nga nagkinahanglan pa og dugang pagtuon ug test. (Superbalita Cebu)