KON kaniadto dangpanan sa publiko ang kadaghanan ang naa sa medical profession kay sila ang makatabang sa panahon sa mga emerhensya, sama sa aksidente ug kon dunay masakit, apan ning panahon sa pagkuyanap sa coronavirus disease (Covid-19), sila gikahadlukan, bugalbugalan, giyam-iran ug gikahadlukan kay dunay nagtuo nga sila carrier sa mananakod kaayong sakit.
Sama sa ordinaryong mga tawo, duna usab silay mga pamilya, masakitan usab. Ang wa mahibaw-i sa kadaghanan, sila nagsakripisyo aron ang katawhan mapanalipdan sa sakit ug kadtong nangatakdan, mangaluwas sa ilang pag-atiman.
Duna gani nila nga sukad nitumaw ang kompirmadong mga kaso sa Covid dinhi sa Sugbo, gisakripisyo ang ilang pagpakigsandurot sa ilang pamilya kay ila usab kining giprotektahan gikan sa kaaway nga di makita.
Sama kang Clinton Gairanod, nurse, sakop sa task force Covid sa kagamhanan, head sa team sa frontliner sa Covid ug supervisor sa emergency room nga manawat og persons under investigation (PUI) ug persons under monitoring (PUM).
Sukad nitumaw ang mga kaso sa Covid dinhi sa Sugbo, wa na siya moduol sa iyang pamilya aron kini maprotektahan.
Nabalaka siya nga matakdan ang iyang pamilya kay basin naay virus nga nitapot sa iyang lawas.
“Naa gyud nang kulba, Sir, kay unseen ang atong kontra,” sulti ni Clinton sa interbyu sa Superbalita Cebu pinaagi sa telepuno.
Taliwa sa risgo sa iyang trabaho, naneguro siyang mapanalipdan ang iyang pamilya.
Kon naa siya sa sud sa ospital diin dunay mga pasyente sa Covid, kanunay siyang nagsul-ob og personal protective equipment (PPE).
Sa di pa siya mobiya sa tambalanan, maligo siya ug mag-ilis sa tanan niyang mga sapot.
Sa iyang pag-abot sa balay, maligo na usab siya sa banyo gawas sa ilang balay, mag-ilis sa tanang mga sapot samtang ang iyang asawa ug mga anak manaka sa taas sa ilang balay samtang siya mag-inusara sa sala. Mag-inusara usab siyang magkaon.
Ingon niana siya kamabinantayon ug kamainampingon sa ingon manapanalipdan ang iyang mga mahal sa kinabuhi.
Iya ning gibuhat sud na sa kapin sa usa ka buwan.
Manghilak
Sila si Clinton ug iyang asawa nga si Joyce, dunay upat ka mga anak, ang kamanghuran mao si Climuel Joval, 4, bugtong lalake ug maoy labing suod niya.
Tungod sa kalinghod pa sa iyang pangedaron, naglisod pa pagsabot ang bata nganong ang iyang amahan di mahimong maduol ning mga panahuna.
Matod niya, si Climuel gusto na kaayong moparayeg kaniya hinungdan nga kanunay kining mohilak.
Naandan na sa bata ang pag-kiss kaniya kon siya molakaw padung sa trabaho ug pag-abot niya sa balay gikan sa trabaho.
“Unsa gyud kuno ka bad ang Covid-19 nga di na man siya maka-hug ug maka kiss sa iyang papa,” asoy ni Clinton sa pangutana ni Climuel kang Joyce.
Igo na lang sa paglili kaniya ang iyang bugtong anak nga lalake ug usahay di kapugngan sa bata nga mohilak kay gimingaw sa iyang amahan.
Usahay sila emosyonal, maghinilakay na lang nga maglantaway kay di siya gustong moduol kaniya ang iyang pamilya. Kining tanan gidawat ni Clinton isip kabahin sa trabaho nga nurse.
Matod niya nga ila nang misyon ang pagluwas og kinabuhi ni bisan kinsa ug unsay estado sa niini basta ila lang maluwas, risgo man sa ilang kinabuhi.
Si Joyce, sa iyang bahin, niingon nga nakasabot siya sa risgo sa trabaho sa iyang bana.
Ning higayuna, siya ang nagsilbeng sandiganan sa iyang mga anak samtang si Clinton nagpadayon sa pagpangalagad sa katawhan isip frontliner sa pagpakigbatok sa mananakod kaayong sakit.
Pulis
Gatusan ka mga pulis sa dakbayan sa Sugbo ang gihimong frontliners aron sa pagbatok sa covid pinaagi sa pagbutang kanila sa quarantine checkpoints.
Kasagaran kanila walay kasinatian sa medisina, apan tungod sa tawag sa serbisyo, giatubang nila ang risgo sa ilang kinabuhi ug sa ilang pamilya.
Usa niini si Police Master Sergeant Geoffrey Gutual, sakop sa City Intelligence Branch sa Cebu City Police Office (CCPO), apan gibutang sa usa ka barangay quarantine control point sa Barangay Kalunasan.
Matod ni Gutual nga adunay person under investigation sa dapit diin sila nagbantay hinungdan nga gitawag kini nga usa sa mga hot spot, di angay nga kompyansahan.
Giangkon niya nga mibati siyag kahadlok tungod kay ang virus di makit-an sa mata, kon ang imong kasugat nagdala na ba kinig sakit.
Kompleto hinuon siyag PPE sama sa face shield ug face mask nga sarang makahatag niyag proteksyon.
Apan nabalaka gihapon siya sa iyang kaugalingon tungod sa kadaghan sa mga tawo sa barangay Kalunasan nga manggawas gihapon sa ilang balay bisan sa gipatuman nga enhanced community quarantine.
“Murag ang mga tawo wala kahibawo sa ilang palibot, magsige ra gihapog gawas nya wala ra bay mga face mask ang uban, sulod gawas ra ba,” matod ni Gutual.
Wala pa hinuon siyay gipamati sa iyang lawas sukad siya gi deploy kapin sa duha ka semana na ang nakalabay.
Ang gibuhat niya aron molig-on ang iyang immune system mao ang pagkaon sa hustong pagkaon ug inom og mga bitamina.
Iyang gibutyag nga inig pauli na niya sa ilang balay sa Barangay Dumlog, Siyudad sa Talisay, iyang hubuon daan ang iyang uniporme sa gawas sa ilang balay ug modiretso sa pagkaligo.
Labhan usab niya dayon ang iyang uniform nga maoy tambag sa iyang mga kauban ug mao usab ang iyang nabasahan sa social media.
Si Gutual 24 ka tuig na sa serbisyo sa Philippine National Police ug karon pa siya nakasinatig.
Aduna siyay duha ka mga anak ug usa ka apo nga maoy iyang giproteksyonan nga dili mataptan sa makamatay nga sakit.
“Akong buhaton sa dili pako mo sulod sa balay hubo-on nako akung uniform sa gawas nya mosulod dayon ko sa banyo aron maligo. Human akong labhan ang uniform para matangtang kon naa may virus,” matod ni Gutual.
Awhag niya sa mga tawo nga sundon ang mando sa kapulisan ug sa gobyerno nga dili lang una manggawas sa balay aron mahuman na sa labing dali nga panahon ang pagkatag sa Covid-19. (AYB)