Sugilanon: Gikasubo ko, romanico

NALIPAY ko nga nakagawas na si Ramonico sa prisuhan, niadtong bulan sa Nobiyembre sa milabayng tuig. Upat siya ka tuig nga nabilanggo sa CPDRC sa Kalunasan, siyudad sa Sugbo sa sala nga mao ang pagpayuhot og ginadiling drugas. Pag-umangko ko siya, anak sa akong magulang nga si Manong Mateo nga namatay sa aksidente sa dalan. Tungod sa kaguol, wa madugay miapas kaniya sa laing kalibutan si Manding Doreka nga iyang asawa.

Sanglit bugtong anak ug ilo nang tuwapos gisagop ko si Romanico. Sa akong poder na nahingkod siyang ulitawo. Gipaeskuyla ko siya pero wa siya kahuman sa hayiskol kay nanaban og babaye nga kauban niya sa tulunghaan. Wa sila makasal kay parehong menor de edad. Naglain sila pagpuyo. Gipalitan kog traysikol si Ramonito alang sa ilang kahinguhaan sa kinabuhi.

Malipayon sila si Estela sa ilang panagluon isip magtiayon. Ilabi na dihang nahimugso ang unang bunga sa ilang gugma. Usa ka batang babaye nga himsog ug matahom. Nagdugang ang kakugi ni Romanico. Halos di na lang kini modiskanso pagpamasahero. Apan usa ka gabii niana nakurat na lang ko kay gidakop siya sa mga pulis. Nakatuhan siya nga namaligyag ginadiling drugas. Nahukmang sad-an. Napriso sa Kalunasan.

“Dong Nikoy, karon nga gawasnon ka na, hinaot pa nga di ka na gayud mohimo og kalapasan sa balaod. Kapitan ako sa atong baryo. Unsay ipung sa mga tawo nga ikaw nga mismo akong pag-umangkon, di ko mabadlong?” giingnan ko siya.

“Oo, Tiyo. Isaad ko,” tubag-pasalig ni Ramonico.

Gitabangan ko gihapon ang magtiayon. Sanglit wala na ang traysikol ni Ramonico, gihatagan kog kantidad ug giawhag nga magnegusyo sila si Estela bisag ginagmay lang basta matarong kabuhian.

Nagtinda-tinda sila. Gamayng sari-sari store nga diha lang sa ilang pinuy-anan. Sa akong tan-aw maayo ang lakaw sa ilang negusyo, ilabi na nga nianang pagka Disyembre, panahon sa pasko. Nanghimo si Romanico og mga christmas lantern o parol agig saydlayn nga pangwartahan. Mga parol nga binituon nga iyang taptapan og mga ‘indegenuos material’ sama sa ginit sa lubi, bani sa saging ug uban pang idayan-dayan. Matahom ug talagsaon kaayo ang gama ni Ramonico. Iya kining gi-deliber sa mga nag-order.

Walay duhaduha maayo ang kinitaan ni Ramonico, kay wala pay Pasko nakapalit na siyag motorsiklo. Mao kiniy iyang sakyan-sakyan matag deliber niya sa parol nga bag-ong human. Apan nahibulong ko, kay bisan naliwas na ang Pasko, ug hangtod gani sa bulan sa Enero karong tuiga, namuhat gihapon siyag parol. Naa pa kunoy ning-order niya para sa sunod Pasko. Nagduda na ko, maong usa ka adlaw niana dihang nakalabay siya sa balay, ako siyang gipara nga nagsakay sa iyang motorsiklo karga ang usa ka parol.

“Dong Nikoy, asa nimo ideliber imong parol ron?” matod ko.

“Sa Marigondon, Tiyo,” tubag niya.

“A, kining..., Dong, mamalihog unta ko nimo. Paliti una kog tambal sa botika, bi. Nag-kalibanga ko. Wala si Tiya nimo ug ang mga bata. Tua sa eskuylahan. Ibilin lang nang imong parol aron di ka malangan.” matod ko.

Gipahimutang niya ang parol sa usa ka daplin. Unya tulin nga mipadagan sa motorsiklo paingon sa lungsod diin atua ang mga botika. Wa maglangan giduol ko ang parol. Gialsa. May gibug-aton. Giuyog. May sulod. Mikuba ang akong dughan. Gitangkasan kog gamay ang taptap sa kilid. Nahasiga ang akong mga mata. Pinaketeng shabu ang nakita ko sa sulod sa parol. Dihadiha nanawag ko sa buhatan sa kapulisan.

“Hello! Si Kapitan Bartolo ko sa barangay Alegria. Padad-i kog pulis sa akong pinuy-anan. May ginadiling drugas nga akong nasakpan!”

Nangabot ang mga pulis. Gipakita ko kanila ang parol nga dunay sulod nga shabu.

Dihang nahiabot si Ramonico giingnan ko ang mga pulis nga dakpon ug pusasan ang akong pag-umangkon. Nahasiga ang mga mata ni Ramonico. Giingnan ko siya, “Gikasubo ko, Romanico!”

(KATAPUSAN)

Trending

No stories found.

Just in

No stories found.

Branded Content

No stories found.
SunStar Publishing Inc.
www.sunstar.com.ph