KASLA aginggat panungpalan san ti saplit ni coronavirus! Dayta ti pasinatnat ni President Duterte itay nabiit gapu iti kinaadun dagiti ballaagna iti likud dagiti agsasamusam ken agsasarumbinit a suba dagiti sutil iti kagimongan. Kasano kano a di mauma ti “piloto” a mangtimtimon iti maysa a lugan no adu kadagiti pasaherosna ti subeg ken natangken ti sangina. Imbagam langaruden nga agulimekda, nakarkaro met nga agririawda. Natural a makaungetka, pards, saan aya? Adu dagiti pangngarig ken paspasamak sipud pay naipisoktayon iti gayon-ggayong ni Covid-19.
Pudno a narigat ti mangalut-ot iti nailubo a sakam iti napalet ken gumuyod a puwersa ti gayong-gayong ni Covid... nupay adda ungto ti panagrigat. Mayaonmunto met laeng ti bagim kadagita a pannubok. Maymaysa laeng ti kadagsenan a sarikedked kontra iti daytoy a sakit: Kararag ken annad.
***
Gapu kenni Covid-19, adu kadatayo ti nagiing a mangaklon nga ita laeng a tumangad ken kumararag. Adu kadatayo ti nakalipat. Iti ibabangontayo iti agsapa, manmano kadatayo, kuna dagiti eksperto... ti makalagip nga agyaman kenni Apo a sibibiagtayo pay laeng. Sigida a ti mapan iti utektayo ket no ania manen ti pamigattayo ken kasano ngata manen ti isangbay ti agmalem a pannakigamulotayo iti biag. Ngem ita a kadendennatayon ti peggad ken sungaban ni patay gapu kenni coronavirus...nasangotayon ti manguros.
Nasangotayon ti mangyebkas iti “Apo, isalakannakami koma... apo, iyadayonakami iti peggad” ken adu pay a karaba ken pakaasi. Ngem pangunsiyensia met ti umno a kababalin: Nalagipmo kadi nga adda Apo a pagkamangan ken pagyamanan kadagiti naglabas nga aldaw nga awan sinangom a parikut a kas kadagsen ni Covid-19? Ti pinagbalintayo a taklin ken pannaka-diyos ket dagiti bisyotayo, saan aya? No malagipyo pay ti nakuna idi ti maysa a sigud a miyembro ti “sikat” a grupo dagiti kumakanta iti sangalubongan? A gapu iti kinasikatdan, nakunada a mas nasiksikatda kano payen ngem iti diyos.
Maryusep! Ngem guray, pards... ania’t napasamak iti dayta a grupo? Nangin-inutda a nagsisina agingga’t pimmusay payen dagiti dadduma. Iti panangrukodtayo... inullayan ti kinasikatda ti panagraem ken respito iti Poder a nangted kadakuada iti natayok nga estado iti kagimongan. Nalipatanda nga adda Diyos.
Arasaas: sapay koma ta sakbay nga insublida ti bulodda a biag ket nakapagbabawida ken sipapakumbabada koma a nagkiddaw iti pammakawan. No sibibiag pay daydi lolok, nupay diak ammo no ania ti relihiyonna...mabalin nga ibugtakna: Uray agbabawika no naudin ti amin, awan met laeng ti sirbina. Hmmm...adda puntom, lolong, ngem maymayat kano tay umunan nga agbabawika sakbay a maiyabotka.
He he...isu ngarud nga idi naiyabot daydi lolok iti gayong-gayong (kumunoy)...saanen a nagbabawi. Sinustinirnan nga ingkasar daydi lolak iti sango ti “shotgun.” Dayta ti kapraktikalanen a pangngarig ti “lockdown” ni Covid-19. Ti adal... ditay koma pala-lock down kenni Corona virus. Annadam. No sumabat, lissiam. Narigat no sakanto laeng aggunay no nakastrek kenkan nupay saan pay a naudi ti amin. Kas kuna dagiti eksperto, adun dagiti maar-aramid a pamkuatan iti sangalubongan tapno makapartuatda iti umno a bakuna wenno agas daytoy a sakit.
***
Tangken ti ulo ken saan a namati iti kabaelan ti coronavirus. Dayta ti maysa kadagiti adu a makagapu no apay a kasla uram a nagkayamkam daytoy a virus iti naduma-duma a paset ti lubong. Ti arig kasla di nakappapati ket ti sinagrap dagiti mabigbigbig a nasyon iti laingda ken dur-asda iti teknolohiya ken siyensia, isuda met ti kaadduan ita iti biktima ni Covid-19. Maymaysa laeng ti masiriptayo a gapuna: dida nagkuti a sigida idi nadamagda ti peggad ni coronavirus.
Nagsammakedda iti laing dagiti ekspertoda. Dida ninamnama a dayta a panirigan ti nakaigapuan ti kasasaadda iti agdama. Arig dida maako, ngem adda ditan dagiti nakamulagat nga ebidensiya iti dakkel a biddutda... gapu iti tangken ti ulo ken nakaro a panagtalek iti kabaelanda. Kuna dagiti napeklan... no koma ta makitam ti kabusormo, masaganaam ken ammom a sanguen. Saantayo a makita no sadino ti ayan ni coronavirus. Kellaat lattan a dumupag.
Ti laeng kalasagtayo ket panagannad ken isusurot kadagiti annuroten a pinartuat dagiti eksperto iti sakit. Adun dagiti adal kadagiti napalabas no kasano a sumaplit dagiti kakastoy a sakit ti lubong. Minilyonen dagiti pimmusay. Sapay koma ta ditay danonen ti kasta nga estado. Gumiddantayo koma a kumararag a sapay koma ta makapartuatdan iti bakuna iti kabiitan a panawen.
***
Iti agdama no intay yasping dagiti bilang dagiti biktima ni Covid-19 manipud nagpositibo, pimmusay ken immimbag ditoy pagilian ken entero nga Asya, awantayon iti kangatuan a puwesto. Yamanentayo. Iti likud dagiti adu a pamkuatan nga ar-aramidentayo ditoy pagilian tapno mapengdan ti panagkayamkam ti corona virus...adu latta met dagiti kontra-kumpas. No koma sonata, dida sumurot iti nota.
Tinnagna: silang wenno sintonado...wenno “sinto-nuebe.” Dagita dagitay kailiantayo nga aginlalaing. Ti pas-engna, awan met ngarud maitulongda iti pagna ti gobyerno a mangep-ep iti panagbisin dagiti agrigrigat. No koma ta ti kinalaingda a sumuba ket kasta met koma ti laingda a tumulong a mangsalbar kadagiti agsungsung-ab a biktima ni Covid-19, kilo-kilometro koma a panagraem ken panagyaman ti ipasagraptayo kadakuada. Dagita dagitay kailiantayo a ti didigra ket ar-aramidenda nga angaw ken negosyo.
Bagbagida laeng ti ammoda. Iti tengnga ti delubyo, maituredda pay laeng ti mangidadanes. Iti likud dagiti nadadagsen a ballaag ni Pres. Duterte... adu latta dagiti nagbalin a tuleng. Ngem sige lang, kuna dagiti natulnog....adda paginggaan dayta a kinapangasda. Sagrapendanto met laeng ti katukad ti aramidda. Kuna met dagiti nasintir: Uray ania’t panggepda basta dida met koma mangiramraman a mangisagmak kadagiti kailianda.
Agasem... iti laengen isyu ti ayuda wenno relief... agkaiwara dagiti sairo. No idi panawen ti pulitika...uray kano kapitpitak ni pulano iti nasusulinek a disso, mapan da ab-abrasaen. Ngem iti inda panagtakem, dida kayaten a mabasa ken matapokan ti sapatosda... nakarkaron no pitak. Iti agdama, iti naduptalanda nga anomaly iti listaan dagiti immawat (kano) iti SAP (amilyorasyon)... adda gayam nabayagen a natay, adda naminduan a naikkan, ken adda pay gayam “peke” a nagan ngem naayudaan. Adu pay dagiti anomalya a naibutaktak a madaman a maam-amiris tapno matunton no siasino dagiti rumbeng a masaklangan iti darum ken pannusa.
***
Ammo dagiti eksperto ken makaawat nga umili nga uray bumabanton ti bilang dagiti agpospositibo iti Covid-19 kasta met bilang dagiti pumuspusay ken umim-imbag... adda latta iti sibaytayo ti peggad daytoy a virus. Awan dumanan daytoy iti sakit a TB, alta presyon, diabetes ken kaarngina a sagubanit. Kaawatan ngarud a dinto agngudo ti intay panagannad. Ammotayon nga addan iti kagimongan daytoy a klase ti sakit.
Iti kinaawan pay laeng ti agas kontra iti daytoy... subliantayo manen ti kanayon a pammalakad: ANNAD ti kasapulan. Ken KARARAG.
Adios m I amor, ciao, mabalos!