ANG usa sa pinakadakong udlot nga nakahatag og problema sa tibuok kalibutan mao ang racism kon kining diskriminasyon. Sa atong ordinaryong kinabuhi sa dakbayan dili kaayo nato kini mabati tungod kay pareho raman tang tanan. Kung moadto ka sa mga lugar nga daghan ang minoridad ilabina sa Surigao kung makita nimo ang mga Mamanwa, sa Bukidnon ang mga Manobo ug ubang tribo, sa Boracay ug Aklan ang mga Ati, sa Davao ang mga Tiboli, sa Zamboanga ang mga Subanon ug uban pang mga lugar sa Pilipinas nga daghan ang mga ethnic minorities imong mabati nga naa diay racism. Kung hisgutan nato kini nga topic abi nato ang mga puti lamang batok sa mga itom sa Europa ug sa Amerika.
Pero sa inadlaw-adlaw natong panginabuhi ato kini siyang mabati ug makita ilabina kung naa kita sa mix culture nga lugar. Taas gyud atong pag-tan-aw sa mga puti tungod kay mao man kini atong mind set. What is white or imported is better. What is made in America or Europe is better.
Adunay katinuoran kini siya tungod kay kalidad man ilang produkto tungod kay mao man kana ilang gusto nga imahe nga ipaila sa tibuok kalibutan. Busa kitang mga dili kaayo puti, feeling nato magpaputi tungod kay insecure kita sa atong kaugalingon tungod kay wala man ta kabalo sa tinuod natong kaugalingon. Pero kung imong huna-hunaon pareho ra tang tanan walay kalaihan nato. Tawo ratang tanan. Abilidad lang ang nagkalahi nato. Mas daghan pa ang mga butang nga ginhimo sa Pilipinas ug mas barato pata kumpara sa uban. Dayon dili pa gyud kita kabalo mo-appreciate sa atong kakugi ug atong abilidad.
Nahisgutan kuni nga topic tungod kay ulaw kaayo ako. Udana'y usa ka African nga mianhi sa Pilipinas aron motambong sa 2010 Miss Earth Pageant nga ginadumala sa Pinoy. Dako na kini nga beauty pageant tungod kay inila naman usab kini. Usa siya ka Ghanian nga candidate sa maong beauty pageant. Dili maayo iyang experience sa atong nasud tungod kay grabe iyang nasinati nga racism. Kabalo ko nga dili lalim kini ug tinuod kini kay kitang mga Pinoy ignorante pa kaayo sa ubang lahi ilabina sa mga Africans.
Ato man gung hunahuna nga luoy kaayo ang Africa kay mao man atong nakita sa telebisyon ug nadunggan sa pamantalaan pero kung moanhi ka dinhi para kanako sila ang pinakadatong kontinente sa tibuok kalibutan tungod kay sa ila tanan gagikan ang mga minerals nga ginaproseso sa mga dagkong nasud, wala lang silay mabuhat kaayo tungod kay tuta man ilang gobyerno pareho sa atong gobyerno nga tuta sa Amerika. Nakaingon gud tawon ang kandidata nga dili na siya mobalik sa Pilipinas ug dili niya i-advise sa mga tawo sa Ghana nga moanha sa Pilipinas. Lain paminawon tungod kay kinsa man kita nga modiscriminate niya apan kadaghanan kanato lain gyud ang treatment sa itom tungod kay ubos atong pag-tan-aw nila (mao man kini ang kabalin sa mga Espanyol kanato ang class system) kay itom sila, mas puti ta dayon sa maong indigay sa kaanyag daghan man ang mga puti nga kandidata mas palabihon gyud kini sa mga organizers, di ba!
Maayo baya kaayo ang treatment sa mga itom sa Ghana sa mga Pilipino tungod kay dako baya ang tabang sa Pinoy ilabina nga kasagaran Pinoy dinhi mga engineer ug volunteers dayon mga maayong tawo.
Apan nasubo ako nga ingon ana iyang nasinatian sa Pilipinas. Akong giignan akong higala nga itom nga isolated case kana siya ug nag-apologize nalang ko tungod kay dili gyud nato malikayan nga daghan pagyud mga ignorante kanato. Kasagaran kanato wala man gu’y experience sa laing nasud dayon island kaayog thinking. Wala pa gyud diay kita mi-grow isip tawo tungod kay kitid paman kaayog utok ang uban kanato. Kaluoy usab.