GIKONDENAR sa Department of Health-Central Visayas (DOH 7) ang gikatahong pagpamaligya og blood plasma ngadto sa mga nasakit sa coronavirus disease (Covid-19).
Hugot sab nga gitambagan sa DOH 7 ang publiko nga di angay mopalit niini.
Gibauran sa sa DOH ang mga tambalanan sa pagproseso og convalescent plasma alang sa ilang mga pasyente nga wa giagi sa hustong proseso.
Gikompirmar ni Dr. Mary Jean Loreche, DOH 7 spokesperson for Covid-19 updates, niadtong Miyerkules, Hulyo 8, 2020, nga nakadawat sila og mga taho nga adunay giingong pagpamaligya og plasma sa Siyudad sa Sugbo.
Adunay mga impormasyon labot sa giingong pagpamaligya og plasma nga nagkantidad og halos P80,000 matag bag sa Barangay Luz, nga nikatap sa social media. Bisan ang mga opisyal sa Barangay Luz nakahibawo niini hinungdan nga mohimo sila og mga lakang.
“Yes, we have been receiving reports nga naa g’yoy gabaligya sa ilahang mga dugo para gamiton sa mga Covid patients nato labi na katong naa sa mga pribadong ospital,” matod niya.
“Once there is an official document on this, we can seek help from law enforcers,” dugang niya.
Matod sa redcrossblood.org, ang plasma mao ang liquid nga bahin sa dugo. Kini naglangkob og halos 55 porsiyento sa dugo samtang ang nahibilin nga 45 porsiyento niini gilangkuban sa red blood cells, white blood cells ug platelets nga naa sa plasma.
Ang proseso ginatawag nga transfusion sa plasma gikan sa naayo nga pasyente sa Covid-19 ngadto sa nagmasakiton pa niini ug ang pagkuha sa plasma sa donor o pasyente gamit ang apheresis machine.
GIBAURAN
Matod ni Loreche, hugot nila nga gidili ang pagpamaligya sa plasma kay nagmugna kini og sayop nga konsepto alang sa blood donation.
Ang paghatag og dugo kinahanglan nga boluntaryo, matod niya.
“Remember the danger of having a donor who sells his blood? Mao baya nang hinungdan nganong gipangsarado ang mga commercial blood banks (in the country) because of these paid donors,” sigun niya.
Dugang niya nga mamahimong mamakak na hinuon ang usa ka tawo aron lamang mabaligya niya ang iyang dugo sa tawo nga nagkinahanglan ug andam mobayad alang niini.
Mamahimong maka-sumbong ang publiko ani nga mga buhat ngadto sa DOH kay kini pagatutukan sa ilang licensing division.
“Kon mahibal-an nga gihimo ni nila, pati ang ilang lisensya sa pagka blood bank with +++ function, basin unya og matanggal pod. Kay ngano? Naa may lisensya nga kinahanglanon nga i-process para maka-proseso ka og convalescent plasma,” matod niya.
Sa pagkakaron, ang DOH Subnational Blood Center for Visayas pa lang ang lisensiyadong convalescent plasma facility sa rehiyon. Siya nagkanayon nga pinaagi sa pag-centralize niini, mamahimo kining available ngadto sa pasyente nga adunay kwarta o wala.
IMBESTIGAR
Si Luz Barangay Captain Ronilio Sab-a gitakdang molusad og information drive ug imbestigasyon sa mga lumolupyo nga mga survivor sa Covid-19, nga giingong namaligya sa ilang blood plasma nga mahal kaayo.
Si Cebu City Mayor Edgardo Labella nimado sa Cebu City Health Department sa pag-imbestigar ug moduso kaniya og rekomendasyon.
Si Sab-a niingon nga ang plasma ginegusyo human dunay pipila ka Chinese nationals gikatahong nangadto sa ilang dapit aron pagpalit og plasma gikan sa Covid-19 survivor nga mga lumolupyo.
Iyang nasayran nga ang mga residente gibayran og P1,000 kon di sila compatible sa pasyente sa Covid-19, apan mas taas ang bayad kon mapalgan silang compatible.
Giangkon ni Sab-a nga personal nga gipangayoan og tabang sa pipila ka mga opisyal sa kagamhanan nga nangita og mga residente nga andam modonar og blood plasma. Niadtong mga higayuna ang mga residente wa mangayo og bayad.
“Ang nahitabo ani nga diretso nalang sa area, naa silay makaila nga mo-assist nila ba nga ma-reach out ang mga tawo nga mao ni sila... ang mga tawo modiretso na sila sa lugar and they know nga makakuha gyud sila sa ilang gikinahanglan,” matod ni Sab-a.