NALAMBIGIT ang kapulisan sa laing kontrobersiya human nibuto ang balita sa pasangil batok sa duha ka police officers human sa pagpatay ug pagpanglugos sa usa ka 15-anyos nga dalaga didto sa Ilocos Sur.
Subay sa mga nigawas nga balita, nadakpan ang biktima kauban ang ig-agaw niini human nakahimo sila og quarantine violations.
Apan gipahimuslan ang maong higayon sa pagdakop nga nabiktima sa pagpanglugos ang dalaga nga gituohang nakainom og ilimnong makahubog atol sa insidente.
Nisumbong ang dalaga nga gilugos siya sa usa sa mga police officer sa San Juan Municipal Police Station, apan nasundan kini sa pagpusil patay kaniya.
Gikondenar sa nagkalainlaing organisasyon ang pag-abusar sa gahum ug dili makatawhanong pagtratar sa batang babae nga way igong kusog nga makadepensa sa kaugalingon batok sa mga mamumuno sa krimen.
Mismo si Philippine National Police (PNP) chief Archie Gamboa gikondenar ang maong hitabo mao nga gipasakahan na og kasong murder ang mga suspek nga pulis nga silang Staff Sergeants Randy Ramos and Marawi Torda nga kasamtangang girelibo ug gimbestigaran karon.
Nipadayag sab ang National Bureau of Investigation (NBI) sa pagpanubag sa mga nalambigit nga pulis.
Nipasalig ang Commission on Human Rights (CHR) nga imbestigaron ang panghitabo ug mahatagan og hustisya ang pagkamatay sa dalaga.
Matod sa CHR, nagpamatuod lang ang paglugos patay sa dalaga nga dakong risgo ang giatubang sa mga bata ug kababayen-an sa pagpangabuso ug pagpanghimulos labaw na sa panahon sa kwarantina.
Subay sa report ni Presidente Rodrigo Duterte ngadto sa Kongreso, dunay 3,600 ka mga kaso sa pagpangabuso sa mga bata ug kababayen-an nga nasang-at sa Women’s Protection Desks sukad gipatuman ang community quarantines niadtong Marso hangtod sa Hunyo 2020.
Kon pagpanlugos ang hisgutan, dunay 70 ka mga kaso nga natala ang kapolisan sa tibuok nasod sukad Marso 15 hangtod Abril 30 ning tuiga.
Apan gituohang kulang ang maong datos ug mas taas pa ang mga insidente sa pagpangabuso nga wala lang ma-report sa awtoridad.
Daghang hinungdan sa “underreporting” sa mga kaso sa pagpangabuso lakip na niini ang kaulaw ug kahadlok sa mga biktima, ug ang kalisdanan sa pagsumbong ngadto sa awtoridad tungod sa striktong pagpakwarantina.
Dunay mga kongkretong lakang nga gihimo karon sa Kongreso nga mas palig-unon pa ang Anti-Rape Law pinaagi sa pag-amiyenda niini.
Dunay mga balaudnon nga gitun-an karon sa Committee on Revision of Laws and Welfare of Children aron mamenosan na ang mga kaso sa pagpanglugos ingon man nga mapanalipdan ang mga biktima sa maong krimen.
Usa ang CLB, isip miyembro sa Girls Advocacy Alliance (GAA), sa mga miduso sa kausaban sa Anti-Rape Law nga namugna niadtong 1997 o baynte tres ka tuig na ang milabay.
Pipila sa mga gisugyot nga kausaban sa maong balaod ang pagpataas sa age of statutory rape gikan sa 12 anyos ngadto sa 16 anyos.
Ilhon na sab nga statutory rape ang mga biktima nga dunay problema sa panglawas sama sa mga physical, mental o psychological disabilities kon diin maapektuhan sa maong kahimtang ang paghatag og pagtugot sa pakighilawas.
Dunay gitawag nga “lose-in-age exemption” ubos sa balaod kon diin tugutan ang pakighilawas nga dunay pagtugot ug walay gigamit nga pagpangabuso sa maong binuhatan.
Giila sa child rights groups, mga ahensya sa gobiyerno, ug mga magbabalaod nga dunay mga batan-on nga mahimong mag-explore sa ilang sekswalidad sa ilang teenage years.
Susama na ang penalties nga atubangon sa usa ka kombiktadong rapist, lalake o babaye, ang biktima. Sa kasamtangang balaod, mas mubo ang tuig sa pagkapriso sa akusado kon lalakE ang biktima.
Mahimo sab nga silotan ang grooming o pagpangandam sa biktima nga makighilawas pinaagi sap ag-agni sa biktima o pamilya niini nga motugot sa pagpanghimulos.
Gisugyot sab ang pagbutang og presumption of lack of consent sa kasong pagpanglugos. Kini magpasabot nga giasumir sa balaod nga walay pagtugot ang pakighilawas kon adunay pagpanghadlok, pagpamugos, pagbahad o pag-abusar sa gahom sa akusado.
Lakip sab sa presumption ang kakulang sa pangisip o nawagatangan og panimuot ang biktima.
Dili mahimong basehan sa pagbasura sa kasong rape ang paghimo og affidavit of desistance o pag-atras sa kaso sa biktima ug pagpakasal sa biktima ug akusado.
Gidili sab ang paghimo og compromise agreement og pagsabotsabot sa biktima ug akusado. Ang pagpakasal sa akusado ngadto sa biktima.
Pinaagi sa pagpalapad ug pagpalig-on sa Anti-Rape Law, gipanglantawan nga mominos na ang pagsi-aw sa mga abusado ug mapahimuslanon.
Samtang, nag-atang kita sa pagpasar sa mga kausaban, hagit sa komunidad ang kanunay nga pagpasabot sa mga kaubanan nga dili makatawhanon ang pagpanglugos ug angay nga mapanubag ang mga nihimo sa maong krimen sama sa duha ka pulis nga gipahimuslan ang ilang katungdanan sa katilingban.
(Sa daugang kasayoran, ang ipadangat nga mga suliran o pagsumbong sa kaso sa pagpangabuso pinaagi sa pag-email (clbphilscebu@gmail.com) o pag-send og mensahe sa among Facebook page nga Children’s Legal Bureau/ChildrensLegalBureau, Inc. Messenger)]