LAMBERTO G. CEBALLOS
Cawayan, Dalaguete, Cebu
HAPON na. Nalantaw ko ang sumasalop nga adlaw sa halayong bukid nga andam nang motidlom sa luyo sa bukid aron sundon ang balaod sa kinaiyahan, nga mosapod ang kangitngit sa sayong kagabhion. Naglingkod ko sa asoteya sa among balay nga nag-atubang sa bukid dinhi sa among balangay sa Santa Monica. Karon saysintay singko na ko ug lima na ka tuig nga retirado. Mihangad ko sa langit ug didto sa puting panganod naporma ang panagway sa usa ka babaye. Ug nahandom ko si Araceli, ang unang babaye nga nakapapitik sa akong kasingkasing sa pagbati nga talagsaon, ang paghigugma.
Usa kadto ka hapon sa adlaw nga Biyernes nanulod mi si Marko sa usa ka ‘beerhouse.’ Suod kami si Marko kay pulos mi taga ‘South.’ Ako taga Dalaguete; siya taga Alegria.
“Bay David, pista sa amo karong Sabado nga moabot, kuyog ka?” matod ni Marko human niyag yarok sa usa ka basong beer.
Giinom ko ang beer sa akong baso. Naghunahuna. “Sige, kuyog ko, Bay Marko. Maayo kay naatol og weekend, way opis Sabado ug Dominggo.”
Sigon sa among sabot magkita sa South Cebu Bus Terminal sa Sabado sa buntag sa alas singko ang takna. Ang serbis niyang awto maoy among gisakyan.
“Alegre ba kaayo ang pista sa inyo, Bay Marko?” matod ko.
“Sa ngalan lang, Bay, alegre kaayo. Alegria god!” ni Marko nga miagik-ik. “Ipaila tika unya sa akong ig-agaw nga maestra. Katalirungan mog edad. Bayenti utso. Single pod sama nimo. Tingali bayag soulmate mo. Hehehe!”
Nahiabot mi sa Alegria mga alas utso pasado. Didto mi mosaka sa balay sa ginikanan ni Marko. Nianang pagka udto didto mi sa balay sa uyoan ni Marko maniudto. Si Manong Pilo igsuon sa amahan ni Marko. Ang asawa ni Manong Pilo mao si Manang Rosa. Gipaila-ila ko ni Marko kang Araceli, ang ig-agaw niyang maestra.
Nadani dayon ko sa maayong gawi sa dalaga. Maabi-abihon ug mapahiyumon. Yano lang ang iyang pamayhon, apan matahom og panagway.
“Celi, di ka masuko kon duna koy ihangyo nimo?” matod ko didto sa ilang kayda.
“Nganong masuko man kon minaayo ang hangyo?” ni Araceli nga mitutok kanako. “Unsa man na, David?”
“Pwede mobisita sa inyo bisan dili pista?”
“Hehehe! Nganong di man? Pero kalayo sa siyudad sa Sugbo! Basig pul-an ka.”
“Ay, antuson nako, basta makakita lang nimo!”
Mao kadto ang nahitabo. Kada tapos sa semana mobisita ko kang Araceli hangtod nga kami nagkahigugmaay ug nagkasabot nga magminyo. Apan usa ka adlaw didto si Marko sa akong opisina ug nagtaho nga si Araceli nadasmagan sa usa ka naghaguros nga bus samtang naglakaw paingon sa eskuylahan diin siya nagtudlo. ‘Dead on arrival’ siya pag-abot sa ospital. Mihilak ako ug midanguyngoy sulod sa akong opisina.
HINGPIT nang mitidlom sa kasadpan ang adlaw. Mibanos pagtikyop ang kangitngit. Hinuon, didto sa kalangitan misugod pagpanggusod ang mga bituon. Sa halayong kapunawpunawan migitli ang sumusubang nga buwan. Gipahiran kog panyo ang akong mga mata diin gipasagdan ko kaganiha nga mabiaw ang mga luha.
Misulod ko sa akong kuwarto ug gikuha ang ‘diary’ ni Araceli sa taguanan niini. Gihatag kini ni Manang Rosa kanako niadtong paglubong kang Araceli didto sa Alegria dihang mitambong ko kuyog ni Marko. Gibasa ko pag-usab ang katapusang ‘entry’: “Ikaw lang ang akong higugmaon hangtod sa akong kamatayon, David. Lahi ang gibati kong kalipay uban kanimo. Salamat sa imong gugma!”
(KATAPUSAN)