USA ang billiard sa paboritong mga duwa sa mga Pinoy, gani ligas lang ang pagkasikat niini sa numero unong paugnat sa kusog sa Pilipinas nga basketball tungod kay puwede kining duwaon bisan asang lugara.
Apan tungod sa coronavirus disease 2019 (Covid-19) pandemic, kalit kining nahunong ug hangtod karon wala pa makabalik tungod sa quarantine protocols nga angay tumanon para dili mokatag ang virus.
Ang billiard community sa Sugbo walay laing gihinaot kon di ang pag-abot sa panahon nga tugtan na sila makabalik og duwa ubos sa gitawag nga new normal.
Si Allan “Toryaw” Cortes, ang tag-iya sa Jancor Billiard Hall ug usa pud ka organiser dinhi sa Sugbo, miingon nga sukad pa niadtong Marso 16 iya nang gipasirado ang iyang bilyaran ug wala nay tournament nga nahitabo.
Siya nanghinaot nga tugtan na unta ang billiard nga mabalik karon nga nabutang ang Sugbo sa general community quarantine (GCQ).
Andam sila nga mosunod kon unsa man gani ang mga protocol nga ipatuman sa Inter-Agency Task Force on Emerging Infectious Disease (IATF) ug local government unit.
“Plano nako kung ma-okey na ang pandemic, magpa-tournament ko para maka duwa balik ang players. Tungod sa sitwasyon gud karon wala gyuy duwa-duwa ang atong mga player,” matod ni Cortes sa interbyu sa Superbalita Cebu.
Midugang siya nga puwede kaayo mabuhat sa billiard ang mga tulomanon ubos sa new normal sama sa pagduwa nga adunay mask, disinfection sa mga gamit ug pag-limit sa mga tawo sulod sa venue.
“Mosunod mi sa protocols. Ma-apply man ang distancing sa billiard unya puwede pud ma-limit ang mga tawo. Mag-mask ang players, i-disinfect ang mga bola ug inig sulod sa bilyaran, kinahanglan gyud naay thermal scanner para makita ang temperature,” pasabot ni Cortes.
Ang bilyaran ni Cortes ana mahimutang sa Manalili Street likod sa Gaisano Main ug mao kini ang venue sa kasagarang tournaments dinhi sa Sugbo.
Dili lang kalingawan alang sa mga players ang billiard kay mao pud kini ang ilang source of income, matod ni Cortes.
“Sukad nga nagsugod ang pandemic, dako na kaayo og epekto sa amoa. Galisod tanan players. Ang mga player karon wala nay duwa-duwa. Sa ako pud nga part naapektuhan ko kay sirado man ang bilyaran unya magbayad man ko sa rent gihapon,” matod ni Cortes.
Ang Cebu City gipaubos karon sa GCQ hangtod Agusto 30, 2020 ug limitado lang ang gitugotan sa IATF nga sports nga makabalik. Ang pwede mao lang ang running, badminton, tennis, biking, swimming, golf, skateboarding ug range shooting ug angay mosunod sa social distancing measures.
“Nangandoy gyud mi nga makabalik ang billiard kay daghan sa players na maoy suporta sa ilang mga daily needs. Kung tugotan mi andam ang billiard community mosunod sa protocols,” sigon ni Cortes.
Sa wala pa ang pandemiya, si Cortes makaorganisar og local nga tournament kada semana.
Dili lang ang lokal nga billiard scene ang gihugno sa pandemiya lakip na ang international ug pro players kay hingpit nawala ang mga duwa tungod sa quarantine restrictions og border controls.
“A majority of our income is from tournaments. Yeah, we’re pretty much out of job for the moment,” matod ni kanhi world No.1 Mika Immonen.