MOPAHIGAYON og imbestigasyon ang Department of Environment and Natural Resources (DENR) ug Hunta Probinsyal sa Lalawigan sa Sugbo labot sa mga bas nga giabuno sa Manila Bay nga giingong gikan sa lalawigan sa Sugbo.
Si DENR 7 Communications Development Officer Maricita Cabasa niingon nga ang DENR nakigtambayayong na sa Mines and Geosciences Bureau (MGB) 7.
Matod ni Cabasa nga ang MGB nag-imbentaryo aron pagsusi ug pagsubay sa permits nga giisyu.
Si Cabasa niingon nga gikinahanglan ang permit to transfer sa mga bas kon mapamatud-ang gikan kini sa Cebu.
Ang proyekto gihimo sa Department of Public Works and Highways (DPWH).
“Sa atong end, gisubay nato kay gi-contract man gud na sya through DPWH. So, wa ta kahibaw kinsa sad ilang gikakontrata, asa na gipalit,” matod ni Cabasa.
Si Cabasa niingon nga ang MGB nag-imbentaryo karon aron masubay ang permits nga giisyu.
“Di sya sure kon sa Cebu ba jud gikan kay wa pa man ta kahibaw kinsa ang gi-contract sa DPWH,” siya nidugang.
Ang Kapitolyo mohimo usab og imbestigasyon,pahibawo ni Bokal John Ismael Borgonia sa tersero distrito. Matod niya nga wala sila mahibaow nga dunay extraction sa bas nga gihimo sa probinsya kay dunay ban nga gipatuman si Gobernador Gwendolyn Garcia sa quarrying.
Si Borgonia, tsirman sa committees on complaints and investigation, provincial and municipal properties ug environment and natural resources, nibutyag nga nakugang siya sa maong impormasyon.
“Balita ra sad mi nahibawo. We were caught by surprise. Atong gisubay run gikan in particular unsa nga beach and then unsay gigamit nila. This is alarming, nga kalit lang ta nga gikuhaan ta og bas sa Manila bay,” matod ni Borgonia sa mga tigbalita sa Septiyembre 4, 2020.
“...as far as I know, prior communication sa Cebu Province walay unsa ang manner ba sa pag-undertake nila pagkuha. So, wala tay gi-issue nga permit or ni-allow or nihatag ta og consent pagkuha sa white sand nga gitambak sa Manila Bay,” dugang ni Borgonia.
Gisaysay ni Borgonia nga may saktong proseso ang pagkuha og butang nga gikan sa Probinsya, pribado man o gobyerno nga proyekto.
Dugang niya nga usa na niini mao ang pagpananghid sa Kagamhanan sa Probinsya ug sa lokal nga kagamhanan sa lugar nga kuhaan og supply.
“Sa akong nahib-aw-an, dili na direcho og kuha kay naa man pod tay autonomy particular sa local government bisan national government ang mo-undertake ani. Mangayo pod sila og necessary permit sa Cebu Province and consent sa particular nga LGU nga gikuhaan ani. Dili lang sad pwede nga diretsuhon nalang ta og extract ani without our knowledge and consent nga gitambak ani,” pagpasabot sa bokal.
Ang white sand nga gitambak sa 500-metros nga bahin sa baybayon sa Manila Bay mao ang powderized nga dolomite boulders. Klase kini sa bato nga gidugmok ug gipino-pino aron mahimong balas.
Si Rodel Bontuyan, pangu sa Provincial Environment and Natural Resources Office (PENRO), nipadayag nga kinahanglan pa nilang susihon pag- usab ang lugar nga posibleng gikuhaan niining mga bato aron masubay kon gikan ba sa small or large scale quarry.
Pasabot niya nga kon ang usa ka quarry operation moabot lang og five hectares, pasabot nga small scale kini ug ubos sa pagtugot sa lalawigan sa Sugbo.
Apan kon molapas na kini sa lima ka hektarya, mahimo nga ubos na kini sa DENR ug MGB.
“Basta ang ato category ana dinhi quarry kana sa Provincial Government of Cebu. Pero kon MPC na, ang jurisdiction ana sa DENR. So, kana ilaha dili ko katawag og quarry ang tawag nila ana pero ang consideration ana contractor sila sa DENR, naa silay Mineral Production Agreement ang tawag ana unya ang jurisdiction ana sa DENR man,” dugang ni Bontuyan.
Base sa record sa probinsya, ang lungsod sa Alcoy maoy gitumbok nga posibleng gi-kuhaan sa dolomites. / dugang taho ni JJL