DIHA sa daw berde nga tubig sa Bojo River ug bukana sa Barangay Bojo, lungsod sa Aloguinsan midani og daghang lokal ug langyaw nga turismo sa pagsinati sa maanindot nga gasa sa kinaiyahan.
Daghang mananagat ug mga molupyo sa dapit ang nakabenepisyo sa daghan sa mga dumuduong sa dapit hinungdan nga giorganisar sila aron mas propisyonal, epektibo ug responsable sa pagpatunhay sa eco-tourism.
Ang 1.4-kilometer nga suba sentro sa makalingaw nga 3-ka-oras nga river cruise package sakay sa gamay nga banka. Ang mga bisita makahanggab sa presko nga hangin ug maka-relax nga tanan-awon nga berde sa halapad nga bakhawan, mga isda nga magpanon ug mga manglupad nga kalanggaman ug alibangbang.
Makalingaw gyud ang dapit ug kini gimintinar nga dili madaut tungod sa responsable mga lumolupyo nga nanginabuhi sa turismo ug nagpalambo sa gasa sa kinaiyahan sa samang higayon.
Pormal nga gilusad niadtong 2009 isip eco-tourism destination sa midwest part sa Sugbo ug nagahatag kini og dakong panginabuhian sa komunidad sa mga mananagat, mag-uuma ug mga inahan.
Apan sa pagtumaw sa coronavirus disease 2019 (Covid-19) sa unang quarter sa 2020, ang tibuok nasod gipaubos sa public health emergency dihang nagkadaghan ang kaso sa Covid-19. Nakaapekto usab kini og dako sa turismo sa Boho River.
“Nag-end mi sa among tour pag March 15 ug kini nakaapekto gayud sa panginabuhian sa among mga miyembro,” matod ni Rudney Carcuevas, presidente sa Bojo Aloguinsan Ecotourism Association (BAETAS).
SAP Beneficiaries
Sa pagkakaron, dunay kapin sa 40 ka mga aktibong sakop ang BAETAS ug 24 kanila nakapasar nga mahimong benepisaryo sa Social Amelioration Program (SAP) sa kagamhanan nga maghatag og emergency cash subsidy sa mga kabus nga pamilya nga naapektohan sa Covid-19 pandemic.
Usa sa mga miyembro sa BAETAS mao si Lito Alvarado, mananagat ug sa samang higayon fisherman nahimong cruise guide.
“Kung wala mi sa among panagat, didto mi mo-duty sa BAETAS aron pag-entertain sa mga bisita,” matod ni Lito.
Isip river cruise guide, nahatagan siya og higayon sa pagpasabot sa mga bisita sa nagkalainlaing species sa bakhaw uban sa ilang scientific names nga naa sa suba.
Ang Alvarado family kabahin sa Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4Ps) sa Department of Social Welfare and Development (DSWD). Duha sa iyang lima ka mga anak ubos sa pag-monitor sa programa diin ang pamilya makadawat og education grant, health grant ug rice subsidy.
Nag-garden usab siya isip dugang sa kinitaan.
Laing DSWD program beneficiary mao ang pamilya ni Merelyn Dales, usa ka barangay day care worker ug sakop sa BAETAS. Matod niya nga ang iyang pamilya nasakop sa Unconditional Cash Transfer (UCT) program ug nakadawat usab gikan sa SAP.
“Ang among nadawat nga kwarta kay gigamit alang sa among adlaw-adlaw nga konsumo labi sa pagkaon ug maintenance nga tambal para sa akoa kay asthmatic man ko ug ang akong bana kay adunay highblood,” matod ni Merelyn.
“Gawas sa akong pagka day care worker nga gamay ra pud nga honorarium akong madawat, nakatabang kini og dako sa among pamilya ug pinaagi niini nakahatag ko allowance sa akong anak nga gaeskwela sa college,” dugang ni Merelyn.
Si Primitivo Cañete, mananagat ug usa ka niuyon sa pamahayag ni Merelyn sa responsibilidad sa pag-atiman sa kinaiyahan.
“Isip mananagat, sa dagat man nato kuhaon atong panginabuhian mao nga angay natong ampingan ug protektahan ang kinaiyahan,” matod ni Primitivo, kinsa usa sa left-out o naa sa waitlisted families sa SAP sa Barangay Bojo human wala makadawat sa unang hugna sa hinabang sa SAP.
“Tipigan nako ang kwarta nga nadawat kay dili ta kabalo, simbako, kung mobagyo ba o unsa man nga kalamidad nga moabot, naa mi dali nga makuhaan,” matod ni Primitivo.
Sila naglaum nga moabot na ang maayong adlaw human sa krisis sa Covid-19. (PR)