KAGAHAPON, atong gihandum ang kasumaran sa deklarasyon sa Martial Law. Niadtong Septyembre 21, 1972, gideklara ni anhing Presidente Ferdinand Edralin Marcos ang Presidential Decree 1081 o ang balaod militar tungod kuno sa hadla sa Partido Komunista ng Pilipinas sa pag-ilog sa gahom.
Niining panahona, gisugdan kuno sa walhong grupo ang pagpamomba nga gitawag og “light a fire movement” diin nahiapil sa pagpamomba ang “miting de avance” sa Liberal Party didto sa Plaza Miranda nga kontra-partido sa Nacionalista Party ni Marcos.
Gipasangil ni Marcos nga hinimoan kini ni University of the Philippines Professor Jose Maria Sison nga maoy trirman sa Communist Party of the Philippines ug Kumander Dante Buscayno sa New People’s Army. Hasta ang pag-ambush kunuhay ni Defense Secretary Juan Ponce Enrile gihimong rason ngano nga magdeklara ug balaod militar sa Pilipinas.
Subay sa atong kasaysayan, napamatud-an nga paagi diay kini ni Marcos nga magpabilin siya sa gahum og makawkaw niini ang bahandi sa nasud nga gitawag nga “hidden wealth” sa pamilyang Marcos. Tuod man, napalagpot ang pamilyang Marcos ngadto sa Hawaii diin didto namatay si Marcos human sa People’s Power Revolution sa 1986.
Petsa kini nga dili makalimtan sa katawan ilabi na kadtong mga batan-ong estudyante nga niapil sa pakigbisog ilabi na sa mga kauban sa “First Quarter Storm” kay daghan kanila ang napriso, gipangturtyor, nawala ug namatay ubos sa kamot nga puthaw sa pamunoan ni Marcos, Enrile ug Fidel V. Ramos nga maoy hepe sa kapulisan niining panahona.
Dili pud makalimtan ang maong petsa tungod kay mao kini ang adlaw nga gipagula ni Mayor Sara Duterte-Carpio ang usa ka Executive Order nga wad-on na ang pagdili sa pagpamaligya og alak og mainom nga makahubog.
Atong mahinumduman nga gisugdan ang “liquor ban” niadtong Marso 19, 2020, sa pagsugod sa “lockdown” tungod sa pagkuyanap sa sakit nga Covid-19 sa dakbayan. Nasuta nga ang pagtapok sa pag-inom sa bar, restawran ug kan-anan makapakusog sa pagtakod sa Covid-19. Lain raba mag-inom ang Pinoy ilabi na sa hilit ug sa kabarangayan kay usa ra ka baso ang gamiton sa pagtagay.
Adunay usa ka tigtagay og ang tanan maghulat sa iyang torno aron makainom busa dakong purohan nga matakdan ang tanan kung may usa kanila nga masakiton. Matakdan man gani ang tawo sa Covid pinaagi sa pag-ubo ug pag-estorya sa masakiton kini pa kaha nga mag lips-to-lips sa baso ang manginumay?
Malipayong adlaw kini sa mga palainom kay wala nay makapugong sa ilang bisyo. Hinuon, nagpasidaan ang kagamhanan nga anaa pa gihapon ang hadla sa Covid-19 busa limitado ra gihapon ang pagpalit ug agua de pataranta ug sa gidaghanon sa mainom sa mga publiko nga tindahan busa tambag nila nga sa balay na lang mag-inom.
Bahala’g usa ka tadyaw ang ilang imnon nga tuba ug alak basta didto sa ilang balay mosarasay OK ra. Ayaw lang pasobrahi kay basin daghan na sab nga magtiayon ang mag-away tungod sa pag-inom sa ilang bana.
Para kanako maayo kini nga timailhan nga hapit na mobalik sa normal ang dagan sa negosyo sa Davao.