Luzano: Bakuna ni covid... kaanunto ngata?

ITI panakaisursurat daytoy a pinanid ni Karit... awan pay laeng ti masinunuo wenno makuna a bakuna (vaccine) kontra Covid-19. Iti ababa a pannao... arigtay pay laeng iti adda iti kasipngetan nga agkarkaradap a mangsapsapul iti umno a pangontra iti daytoy a Pandemya. Arigtayo ti adda iti kapuskulan iti garami nga agsapsapul iti sangapirit a dagum. Iti nawadwada a pangngarig, arigtayo ti agkatangkatang iti nalawa a taaw a di masnup ti turongna a pagsapulan iti uray rangkis a pagsangladan.

In short... agan-anudtayo iti turong ti daluyon ni pannakigasanggasat bareng addanto makasalaw kadatayo a paraw a kas salbar ti agngangabit a biag. Ngem kaanunto ngata nga intay masang-at dagiti bantay ti pannubok? Kaanunto ngata a malasattayo dagiti disyerto ken saplit ni Covid iti sangalubongan?

Mauraytayo pay ngata? Kaanunto?

***

Itay laeng kallabes... agsisipulen dagiti paspasamak no panggep iti bilang dagiti pimmusay, nagsakit ken immimbag gapu kenni Covid-19. Nagsasanga met ditan dagiti pamkuatan nga impakat dagiti nagduduma a pagpagilian tapno makasapulda laeng iti pangontra iti daytoy a delubyo. Letanya iti agsasamusam a karaba ken kararag ti namedped kadagiti arapaap a sapay koma ta addanton masapulanda nga agas.

No labsen iti agsao, amangan ta aminen a sasanto agingga iti puon iti saba

ken akasya ket nakararaganen tapno laeng masalbartayo. Ngem kaskasdi a saludsod latta ti naginggaan ti amin. Ngem di rumbeng a maupay. Di rumbeng a maawanan iti namnama. Ta kas tay kunadan, iti tunggal salemsem, adda latta namnama. Iti ungto ti kasipngetan, addanto latta sirnaat. Iti tunggal upay nga itden dagiti pannubok, adda latta katukadna a singising ken sardam ti ibabangon. Iti mas ababbaba a pannarita: adda solusyon tunggal parikut ti biag. Ngem kaanaunto ngata?

***

Ditay agganat! Ditay agapura. Ta kas tay kanniwadan a pagsasao dagiti tuodtayo: tay dinadarasudos a pagna, nasaksakit ken naut-ot no maitibkolka. Kunada ngarud iti katagalugan: ang tarantang hakbang, baka sa imburnal ang bagsak.

Ti kaibatoganna: Tay dinadarasudos a pangeddeng, amangan ta itinnagnaka iti derraas ni tanem. Isu a kasapulantayo ti natanang ken narukod nga addang. Daytoy ita ti ar-aramiden dagiti maseknan a turayen tapno ditay maikursong iti alanganen a ngudo ti pannakaisalakan. No intay amirisen, nagdudupudopen dagiti pamkuatan nga ipakpakat ti pagiliantayo iti agdama kontra Covid-19.

Saan laengen a face mask ken distancing ti naipakat. Nainayon payen ti panagamarat iti face shield. Ngem ti nadagdsen a saludsod a narigat a sungbatan ket adtoy: maipatpatungpal met la kadi ti annuroten iti panagaramat kadagita? Tsk tsk...panagkitak, adu ti agwingiwing ken agsakuntip, pards. Adda naka-face mask ngem nakatungraraw met ti abut ti agongna. Adda naka-face shield ngem adda met iti tuktokna. Adda face shield a nakasalapay iti siko ken nakabitbit met tay dadduma. No is distancing...adu ti manglilipat. Iti ammoda ket sangagpa ti kaadayoda ngem kinapudnona, agdedekketen ti bakrangda, pards. Ngem guray...kasano kano dagitay agnonobyo? Adda kadi pay distancing kadakuada no kano agkulaidag ken agtalukatik ti kuddot ni ayat kadakuada?

Impusipos, kunada. He he...bay-am kanon ni distancing no ti kulipagpag ni ayat ti inda kano marikna. Agtetepkeldan a kasla suman, kabsat. Dagita a parikut ti agdama a sangsanguen dagiti annuroten kontra panagwaras ti Covid. Saludsod: Kasano ngarud a maisalakantayo iti daytoy a pandemya no datayo met laeng ti subeg ken sukir nga agtulnog? Madanontayto ngata ti arapaaptayo a solusyon kontra pandemya? Kaanunto pay?

***

No agas iti saritaan...sus mariakusina impusipus a nagbukirad ti pusegna... adu kano ditoy Pilipinas. Aya? Adu kano ditoy pagiliantayo ti mabalin nga agas ti Covid-19 no patiem dagiti manamati iti tinnaltal, ramot-ramot, pulapulagid, seremonyas, tanamitim, atang-atang, sarsarita idi ugma, istorya di mammadto, iramanmo ditan dagiti latin nga anting-anting dagiti agpapautang tapno makasingirda. Ken adu pay nga etsetera ti rimkuas kadagiti imahinasyon dagiti suwetik ken sairo a kayatda ti bumaknang. Tilatila mapampanunotda a pagkuartaan uray no dinudugmel met laeng ti lablabidenda.

Ala, sige, saggaysaentayo nga ipulagid dagita sinasairo a pamkuatan: tay kano lugit ti manok (sinalbag a biag), nasamay nga agas kontra kulam. Ta apay, kulam aya ti Covid-19? Tay kano kararag iti apagsipnget iti puon ti balete ken kontra kapri. Ta apay, kapri aya ti Covid-19? Tay kano katay ti babae a virgin ket salaknib kontra rapists: Ta apay, rapist aya ni Covid-19? Tay kano silpo ti napessat a puseg ti kayyanak a maladaga ket nabirtud a pagpaatiddog iti biag ken pagpasikkil. Marikusina a pigsol...ania koma ngay ti pakainaiganna iti Covid-19?

Ti ketdi pudno ket no nakabatogka iti natinnag a bunga ti niog, ipunpondaka inton bigat. Wenno nakatangadka a magmagna, no saanka a makabaddek iti lugit, matnagka iti abot, period. Isu a sakbay a mamatitayo kadagiti agsisimparat a singasing a pangsumlang kano kenni Covid-19, dua laeng ti rumbeng nga aramidem: Saluadam ta salun-atmo ken papigsaem ti pammatim kenni Apo.

***

No sibibiag la koma pay daydi lolok, siguro, adda met maitulongna kontra Covid-19. Ta ania koma? Numero-uno siguro a reglamentona wenno irikomendarna iti IATF ket: bawal iti sumrek iti "kabaret." Lolong, awanen ti kabaret. Bar tattan wenno night club wenno disco. Ngem saradoda pay. Sabagay, no mangi-tableka nga agpayso, mapukaw ti distancing. Ta dita, uso ti "kinnammet," tsansingan ken "innarikap." Natural, awanen tay distancing. Natural met a saanen nga uso dita ti "face mask" ta kasangsangoyo ti bote ken nalabasit a "bibig" ken agkakammuol a padingpading ken aminen a "maliplipit." So tay kuna ni lolok a bawal ti mapan kadagita... mayat no masurot. Ngem iti kinapudnona, uray ipustak ti sangapulo a kukok... adun dagiti agam-amil ken agsaksakit ti pus-ongna nga agur-uray iti panaglukat dagita a pagraragsakan. Ikararagtayo a sapay koma ta saan pay a kadagitoy nga aglukat dagita a dissuor ni sulisog. Amangan ta umad-adu pay ti ramaramen ni Covid-19.

Itanto pay a nakarikep dagitoy ket minilyonen dagiti biktima ni Covid 19 iti sangalubongan. Imbag ketdi kunayo ta saan a ti pagilinatayo ti kaadduan. Ngem makapadanag ta adun dagiti biktima a kailiantayo. Nangruna ita nga adun dagiti agrigrigat a kailaintayo gapu iti pandemya. Inayonmo pay ti parikut dagiti agaapa ken di agtutunos nga opisyalestayo.

No labsen iti agsao, kayatmon ti mangitugtog iti tao. Kastoy langaruden ti paspasarentayo, ti pay la bukodda a bagi ken plano ti idulduldulda. Dida ngata marikna a timmablan ti rupada? Nia ngata no isuda ti makaptan iti virus, agtalemda ngatan? Adu pay ti kayattayo nga ipugsit a kasal-itan, ngem kurang ti espasyon, pards. Next issue laengen, wen. Adios mi amor, ciao, mabalos!

Trending

No stories found.

Just in

No stories found.

Branded Content

No stories found.
SunStar Publishing Inc.
www.sunstar.com.ph