Kalibotanong epidemiya ang dengue gikan sa pinaakan sa lamok. Ang World Health Organization (WHO) intresado niadtong Dengvaxia sa French Sanofi Pasture.
Gikompra panahon ni Pres. Noynoy Aquino sa overpriced nga P1,000 matag vial sa gahin nga P3.5B ubos sa dengue immunization program nga gilusad sa Abril 2016.
Mga 830,000 ang nabakunahan sa tibuok Pilipinas 62 nangamatay, liboan nangasakit. Sa Sugbo lang 162,000 diin 20 ang namatay. Danghag ang WHO, Department of Health (DOH), Food and Drug Administration (FDA) ug Sanofi kay alang lamang sa nasakit na ug ang wala masakit matakboyan na hinoon og severe dengue.
Si DOH Sec. Francisco Duque misuspenso sa pamakuna sa Disyembre 2017 ug miawhag sa Sanofi nga ipauli ang P3.5 bilyunes ug pabayron sa mga biktima. Makauulaw ang maong health scam, bug-at ug lig-on nga conspiracy.
Gigisal si Noynoy sa senado. Gabriela misang-at og kasong graft, Public Attorney's Office (PAO) sa civil case, Volunteers Against Crime and Corruption (VACC) ug VPCI sa plunder, kanhi TESDA Chief Augusto Sijuco Jr. sa mass murder ug NBI sa criminal complaint batok Noynoy, kanhi DOH Jannette Garin, Budget Florencio Abad, Family Health Joyce Ducusin, Dr. Welda Silva, Phil. Children Medical Dir. Julius Lecciones, Dir. Mario Baquilod ug Dr. Rosalinda Bianzon.
Daghan na diay og mga kaso ang Sanofi sama sa pagsuborno sa 500 ka mga doktor sa China aron mahalin ang Dengvaxia, gipamulta sa US og 109M dollars kalapasan sa anti-kickback law, gipabayad sa France sa pagdaot sa kompetensya ug sad-an sa bribery pagpangangkon nga makaayo ang ilang produkto didto sa Eastern Africa, Middle East, Germany ug Kenya. Nagpanaga na hinoon ang mga ginikanan sa pagpabakuna sa ilang mga anak aron kapanalipdan sa tipdas tungod sa Dengvaxia. Gibasol sab ang Dengvaxia sa sakit nga polio. Sa New England Medicine ang Takida Vaccine nga nagbasi sa Cambridge, Massachusetts, USA nagmugna og Tak 003 para tambal sa dengue apan taas pa ang proseso.
Sa pikas bahin ang bakuna sa Covid-19 gitun-an sa Galeya ang Sputnik V-Russia; Oxford ug AstraZeneca-Britanya; Inovio, Moderna ug Pfizer-US; Moderna Biotech-Boston; Novavax-Maryland; Sinopharm ug Sinovac-China; Cansino Biologics ug Academy of Military Medical Services-PLA China nga kabahin sa 95 nga nagindigay kinsay makauna.
Tambal gitun-an ang Remdesivir sa Johnson and Johnson ug Sanofi-France, Hydrochloroquine-US, Favipiravir-China, Avigan-Japan, Renegeron sa plasma theraphy-US, Dexamethazone-UK, Lopinavir/Ritonavir, Interferon Beta, tawa-tawa ug coconut oil nga kabahin sa 254 nga naglumba sa paggama.