LEKSYON kini sa mga bana nga maluibon.
Ang bana ug ang iyang asawa gikasal niadtong Oktubre 5, 1989 sa Malate Catholic Church. Sa sinugdan, ang bana kugihan, mahigugmaon ug matinud-anon. Apan nausab kini sa dihang nibiyahe ang bana ngadto sa Zamboanga City niadtong Pebrero 2007 alang sa ilang networking business.
Tungod niini, nagmagul-anon ang asawa, usahay mohilak siya ug absent-minded. Sa pagbisita sa asawa didto sa Zamboanga, iyang nasuta nga ang iyang bana nakigpuyo na sa laing babaye. Nipasaka ang asawa og kasong concubinage batok sa iyang bana ug sa kabit niini sa Philippine National Police.
Apan wa madayon ang kaso kay nagkasabot ang duha nga di na makigkita ang iyang bana sa iyang kabit. Niadtong Nobyembre 22, 2007, nawala ang iyang bana. Gipangita sa asawa ang iyang bana uban sa tabang sa National Bureau of Investigation ug nasayran nga nibalik siya sa iyang kabit.
Nakadawat ang asawa og mensahe gikan sa kabit sa iyang bana nga nasakit ang iyang bana ug nanginahanglan og kwarta aron ipalit og tambal. Nagtuo ang asawa nga gipugngan ang iyang bana sa kabit niini. Nihulga pa ang kabit nga patyon ang iyang bana.
Nipasaka ang asawa og kasong habeas corpus atubangan sa Court of Appeals (CA) apan gi-dismiss kini kay boluntaryo man nga nibiya ang bana sa ilang balay, nakigpuyo sa kabit ug duna nay tulo ka mga anak.
Nasakit ang asawa ug nahospital tungod sa emotional and psychological suffering, insomnia, di makatug, ug asthma o hubak. Nitomar siya og antidepressant ug sleeping pills. Nipasaka ang asawa batok sa iyang bana og kasong kalapasan sa Section 5, Republic Act (RA) 9262, ang “Anti-Violence Against Women and Their Children Act of 2004.”
Gikonbiklto ang bana sa usa ka korte sa Las Piñas sa 2017 ug gisilotan nga mapriso sa unom ka buwan hangtod sa walo ka tuig. Gidasonan kini sa CA sa 2019. Miapelar ang bana sa Korte Suprema ug gidasonan ang maong sentensiya. Gimultahan ang bana og P100,000 ug gipabayad og moral damages nga P25,000.
Ang 20 ka pahinang desisyon sa First Division sa Korte Suprema nga sinuwat ni Chief Justice Diosdado Peralta nga giluwatan niadtong Oktubre 21, nag-ingon nga ang bana “guilty beyond reasonable doubt” sa paglapas sa Section 5, RA Act 9262.
Matod pa sa desisyon, “Psychological violence is an indispensable element of violation of Section 5 of RA 9262. Equally essential is the element of emotional anguish and mental suffering, which are personal to the complainant. Psychological violence is the means employed by the perpetrator, while emotional anguish or mental suffering are the effects caused to or the damage sustained by the offended party.”
“The law does not require proof that the victim became psychologically ill due to the psychological violence done by her abuser. Rather, the law only requires emotional anguish and mental suffering to be proven. To establish emotional anguish or mental suffering, jurisprudence only requires that the testimony of the victim to be presented in court, as such experiences are personal to this party,” dugang pa sa Korte Suprema.