NABABTUOG manen ti asug ken saning-i dagiti umili gapu kadagiti masimron a paspapasamak iti agdama gapu kadagiti agdadaluson a kidag ti pandemya ken trahedya. Agasem kabsat... dipay nalnalpas ti parikut kenni Covid-19, agsasarumbiniten dagiti pakaseknan kas koma bagyo a mangibunga iti layus kada pannakapukaw iti taeng ken biag. Kasanom a timbangen ti amin ? Ala, padasentayo man ti tumimbang pards:
***
Tunggal adda trahedya, agsisipul dagiti kontrobersiya. Ti imasna, agdas-alamin a kontra-gobyerno. Mariakusina... apay a kastoy? Ulitentayo: tunggal adda trahedya wenno delubyo... gobyerno ti maitudtudo a gapu. Kasla balintungeg a kamote ti isyu, saan aya, pards? Ti gobyerno la kadin ti mabalin a maitudo kadagiti pasamak? Nakas-ang a kinapudno ta ngamin uray kadagiti naglabas pay a trahedya iti biagtayo ditoy pagilian, ti latta gobierno ti intay pabpabasolen kadagiti trahedya. Gapu iti daytoy nga eksena, intay nagkaradap a nagusisa. Ket adtoy man dagiti sangabassit a panirigan
***
No adda bagyo ket adda nalayus nga adda dagiti biktima a napukawan iti biag ken sanikua... gobyerno ti sigida nga inda pabasolen. Saan aya nga adda dagiti pre-empted evacuations nga ipatpatungpal dagiti LGUs sakbay a dumteng ti didigra? Naipatungpal dagita nga addang. Ngem iti imasna, adu kadagiti maseknan nga agindeg kadagiti delikado a disso ti sukir ken subeg. Isuda pay ti makaunget, saan ngamin. Inton adda ditan ti trahedya, dagita a sukir ti umun a pay a makidiskutir. Basol aminen ti gobyerno ti amin. Ilibakdan ti paabiso. Piman met nga LGU wenno ahensiya a makasakup. Inaramiddan ti amin. Ngem gapu iti kinasukir, isuda piman ti maitudo ken mapabasol.
Tsk tsk...rumbeng kadi a kasta, pards? Iti nakas-ang, no adda dagiti casualty wenno pimmusay gapu iti trahedya, nakarkaron a rurod ken pammabasol ti inda riingen kontra gobyerno. Iti banglesna, no adda dagiti militante a grupo a sumakay iti dayta nga eksena, piman ti gobyerno nga agsarsarapa kadagiti basnot ken pammabalaw. Saludsod: nainkalintegan kadi dayta nga addang? Inaramid ti gobyierno ti rebbengna sakbay iti trahedya... ngem gapu iti kinasukir dagiti maseknan, ti gobierno latta ti ninda pabasolen gapu iti pasarenda a delubyo? Saan ngata a mas nadagdagsen ti rebbengen dagiti umili a mangaramid kadagiti pamkuatan ng agannad ken mangisalbar iti sanikua ken biagda? Ta ania koma ti mabalinan ti gobierno no di met agtignay dagiti maseknan nga umili ? No koma ta sibibiag pay daydi lolok, maymaysa laeng ti banatna: Kina-tungngang ken kina-kuog ti panangngangam iti sungaban ti didigra a dika agkuti.
***
Isu nga ita a panawen ti pandemya, maymaysa ti kasimron dagiti umili. Adda ditan ti pandemya. Addan ti pandemya. Adda ditan ti parikut. Ngem malimlimogan pay laeng iti pulitika. Ala, prangkaentayon dagiti pasamak. Iti agdama, manarimaan pay laeng ti ripike dagiti dila da Pres. Duterte ken Vice Pres. Leny. Agsasamusamen dagiti inda pagdidinniskutiran. Adda bukodda a timpla iti tunggal isyu. Kuna ti maysa, naalsem. Kuna met ti maikadua, nasam-it. Iti imasna, gapu kadagiti apostolesda... dumakdakkel ti kontrobersiya. Kurang langaruden nga agpinnang-orda a dua. Ngem gapu ta babae ti bise president, medyo idaldalan laeng iti “angaw” wenno jokes ni Digong ti aprosna. Adda pay nasalawtayo a nakuna ti presidente a mangisaganan iti adu a “swimsuits” ni Madam Leni ta usarennanto kano nga aglangoy inton adda manen layus a mapasamak.
Tsk tsk... natural, di mabalin nga agngursi lattan ni Madam Leni. Iti banglesna, iti benneg dagiti mangisaksakit kenkuana... gapu iti aplag a medyo nasakit ni Digong, adda met bukodda nga addang , saan aya? No ania man dagita a pamkuatan... siyento porsiyento a maibulgarto sakbo iti eleksiyon. Iti paitna, pards..no sinnunto man ti iduron ni Pres. Digong a kandidatona, isunto ti pagdas-alan dagiti amin a birada manipud kampo ni Leni, saan aya?
He he... agaammotayon panggep iti isyu-putika. Iti leleg ti intay pananggamgamulo kadagiti isyu-pulitika... maymaysa laeng ti suma-total ti amin: adda bukod a plataporma iti dinnadael kadagiti brigada-pulitika. Saanen a maikkat pay ti marka-pulitika ditoy pagilian. Uray agpipinnatayda, basta mangabakda, ayos lang. Kasla nagbalinen nga ay-ayam ti basingkawel dagiti pulitiko. Ti kaasi—dagiti botante wenno umili a mangpaspasuweldo kadakuada. In short... maymaysa ti sakuntip ni Juan dela Cruz: Pwe!
***
Ala intay man sublian ti isyu Covid-19. Addan dagiti nasyon a nangipasimudaag nga addaanda kanon iti bukod a bakuna kontra Covid-19. Aniaman dagita... yamanentayo ken iti sangalubongan. Natural, no asino a nasyon ti makauna a makaputar iti bakuna kontra Covid-19, isu ti bida. Isu met ti kumita, saan aya? Tsk tsk... ditay ngata makakamat a mangipursige met nga adda met dagiti potensiyal a mabalin a pagtaudan iti bakuna ditoy pagilian? Rumbeng koma a daytoy met ti ikkanda iti umno a prayoridad, saan aya? Ngem iti imasna, ita pay laeng a kasapa, agsusubang met dagiti maseknan? Agpipinnirdi wenno agdidinnadaelda met, saan aya? Imbes koma nga agtitinnulongda a mangsapul iti agas kontra Covid-19, kasla agsisinniputda met tapno isuda laeng ti makauna a kumita.
Tsk tsk. Negosyo ngamin daytoy, pards, saan aya? No ania a nasyon ti makauna a makaputar wenno makatakuat iti agas wenno bakuna kontra Covid-19... binilyon a pirak ti katukadna, saan aya? Dayta ti nalawag a gapu no apay nga agiinnuna dagiti nasyon nga agparkuat ken mangtakuat iti agas ti Covid-19. Iti napait, ditoy pagiliantayo... agsapsapultayo pay laeng kadagiti mabalin a maaramat a pagtaudan iti bakuna... agsisinniputdan kada agdidinnadaeldan. Imbes nga agkaykaysatayo, masitaksitaktayo ketdi.
***
Iti agdama, medyo adda manen rinnisiris iti kampo da Pres. Digong ken Bise Leni. Maymaysa laeng ti saludsod dita, pards: Apay? Awanen ti masaludsodmo pay, kabsat. Ania pay aya ti rumbeng a pagsalisalanda? Kuna dagiti kritiko: awanen ti rumbeng a pagsalipanda ta saan metten a makataray ni Pres. Duterte para peresidente.
Ni VP Leni, adda pay laeng ti kalinteganna a tumaray. Ngarud, aniangay koma ti ayan ti tensiyon wenno amak? Kuna met dagiti manag-siim a kabrigadada... adda met laeng kano iti uneg dagiti kampoda (pasurotda) ti pagtataudan dagiti kontrobersiya. Hundrred percent kuna met ti kaadduan. Isu-isuda met laeng ti akin-aramid iti kontrobersiya. Sabagay, no dakami ti mangarisit... amangan ta saan nga ammo dagiti maseknan nga opisyales nga ati agar-aramid iti tensiyon ket dagiti met laeng taoda. San aya a daytoy ket kasipsipan? Adda dagiti sumisipsip bareng maital-o ti saadda? Wenno adda met dagiti naplano a sumipsip a mangdadael para kenni bossda? Ngem ita a panawen ti pandemya... pangaasiyo koma ta intarenyo dagita a sipsipyo para iti pagimbagan ti masa wenno pagilian a saan nga iti bukodmo a bulsa. Mangisalakanka kontra Covid-19 a saan a sika ti paisalakan.
Adios mi amor, ciao, mabalos.