KAKAIBA sa lahat ang paskong ito. Maraming bawal. Bawal ang caroling. Bawal ang mga pagtitipon. At kung ano’t ano pa. Pasensiya na muna. Kill joy si veerus. Sa susunod na pasko na tayo babawi. Virtual daw o zoom na lang tayo maghuntaan o kaya magkantahan, ang payo nila. Akala mo naman lahat ng pamilya ay may internet. At saka marami sa atin hindi pa sanay o hindi pa marunong gumamit nito.
Ramdam niyo ba ang simoy ng hanging pasko? Parang hindi, ano po? Medyo, yung madaling araw at takbo kang mabilis sasapulin ang pisngi mo ng malamig na hangin. Pero kung ang hanap mo ay iyong lamig Baguio, wala na yun. Itong sinasabing hanging amihan, at nangagaling pa sa bansang China na nababalutan ng niyebe ay hindi pa umaabot sa atin. Noong kokonti pa ang populasyon ng Pilipinas at wala pa yang maraming subdivision unang araw pa lang ng Disyembre ay malamig na. Naalaala ko tuloy yaong aking kabataan.Sa bayan namin sa Porac, makikita mo ang matatanda na balot sa makapal na damit at nagsisiga para labanan ang lamig.Talagang malaki na ang ipinagbago ng ating panahon. Noong dekada singkwenta at sisenta, halos tinatamad kang maghilamos pagka-gising mo dahil animo'y yelo ang lamig ng tubig. Lalo na yaong tubig galing sa banga.
Ang pinaka- magandang alaala na hindi ko pwedeng kalimutan ay pagsisimba naming magkakapatid tuwing sasapit ang simula ng simbang gabi. Ang simbang gabi noon ay karaniwang nagsisimula sa alas kwatro ng madaling araw, at akay kami ng aking ina, kami ay maglalakad ng halos isang kilometro papauntang simbahan sa may poblasyon at habang naglalakad ay ginaw na ginaw kami sa dampi ng hangin.
Itong taong ng 2020 parang bulang naglaho ang malamig na hangin ng pasko. Kahit sa madaling araw, bahagyang bahagya lang ang lamig, at hindi na ito nanunuot sa kalamnan na katulad ng dati. Ito pang isang napansin ko. Kabaligtaran sa mga eksenang lumipas na kung saan ang mga tao ay nagsisiga habang kinikiskis ang mga palad at animo'y sinisilaban ang kamay. Sabi ng mga environmentalists, ito raw ang epekto ng climate change dahilan sa pagka sira ng ozone layer, ang naglalambong sa ating planeta para hindi tagus-tagusan ang init ng araw.
Noon kapag kapag ikaw ay bumiyahe patungong Maynila, pamula Angeles tanaw muna mula sa sinasakyan mong bus sa dinadaanan mo, ang mga bukirin sa magkabilang gilid ng karsada. Ang mga kabahayan ay nakakumpol lang sa mga kabayanan, halimbawa sa San Fernando o kaya Malolos. Subalit ngayon, sa mahigit na 80 kilometrong binabagtas ng Macarthur Highway patungo Manila man o patungong norte, mga subdivision, mga kabahayan at mga pagawaan ang nakapaligid dito.
Salamat sa Bases Conversion Development Authority tayo ay nagkaroon ng Subic-Clark-Tarlac Espressway (SCTEX). Halos 92 kilometers yan simula sa Subic hanggang La Paz, Tarla. At ngayon nadugtungan ng TIPLEX na aabot sa may Rosario, La Union. Kung nagka-taon kayo po ay nakapag-biyahe na at binagtas na itong mga expressways na ito, tiyak akong sasabihin ninyo sa sarili niyo na napakaganda ng kaniyang kapaligiran. Sa magkabila ay mga maraming mga puno at bukirin pa. Walang bahay na malapit. Walang mga pagawaan. Walang mga subdivision. Ito ang aking tanaw sa paligid ng Macarthur Highway mga limampung taong nakaraan. Ganoon din kaya ang mangyayari sa paligid ng SCTEX at TIPLEX pagkatapos ng apatnapung taon? Kapag nagka-ganoon, tuluyan ng mawawala ang simoy ng hanging pasko.