Usa sa gituki ni Presidente Rodrigo Duterte atol sa iyang radio ug TV address karong semana uban sa iyang mga cabinet members mao ang kabahin sa ‘padrino system’ sa pagpangimpiliyo sa gobiyerno. Sa gobiyerno god kon mangaplay ka og trabaho, ‘whom you know man ug dili what you know.’ Kana bang padrino o backer system. Dili ka dawaton labi pa sa political positions kon walay inpluwensiyadong backer nga morekomendar nimo.
Matod pa ni Pres. Duterte nga iya na kining ipahunong sa iyang administrasyon kay dili maayo ug diha magsugod ang kurapsiyon. Iya man ganing ipadunggab ang maghimo niining opisyal sa kagamhanan labi pa kanang mag-‘name-dropping’ o nagdala sa iyang pangalan unya mangilkil sa mga aplikante. Dunggab lang kuno ug dili pusilon kay aron way saba. Pero nahibawo naman kita nga usahay may pagka-komedyante man kining atong Presidente.
Pero ang pangutana, iya ba kining mapahunong nga haskang hagbaya ra man kining maong sistema. Siguro sa iyang bahin pero sa lower echelon nga mas naglabi ang pamulitika. Dili ka matudlo isip regional director, piskal, huwes o ma-promote sa pagka-opisyal sa kapulisan ug militar kon dili ka moduol og inpluwensiyadong tawo nga doul sa appointing authority. Sama sa kurapsiyon, migamot na usab og maayo ang ‘padrino system.’
Matod ni American philosopher ug poet Ralph Waldo Emerson (1803-1882); ‘Every man alone is sincere. At the entrance of a second person, hypocrisy begins.’ Sa yanong pagkasulti; ‘Kitang tanang tawo labihan ka sinsero ug matinud-anon kon mag-inusara. Apan kon naa nay laing tawo, mo-entra na ang atong pagkahipokrito.’ Sa minaru nga pagkasulti.Kitang tanan maayo lang anang gitawag nga ‘pakitang tao.’
Para lang public consumption ang pamahayag sa Presidente? Sama sa pagluwat og balik-balik sa mga motherhood statement nga dautan ang political patronage o palakasan system ug gikinahanglan hunongon kini. Ambot makatabang ba kaha kini sa pagsemento sa iyang kredibilidad kon bug-at, hait ug isog paminawon ang bahad. Apan ang tanan mahulog nga mga sukting dugmok kay lain man ang talan-awon ang nakita sa katawhan. (bobbygnalzaro@gmail.com)