ISIP kabahin sa pag-modernize sa serbisyo sa nagkalain-laing ahensiya sa kagamhanan, si Albay Congressman Joey Salceda misang-at og balaudnon nga magwagtang sa dugay na kaayo nga requirement sa gobiyerno nga matag tawo molukat og cedula o community tax certificate (CTC) nga i-isyo sa city/municipal treasurer’s office o ba kaha sa barangay. Ang imong bayranan sa paglukat og cedula, magdepende usab sa i-deklarar nimo nga income.
Ang pagwagtang sa cedula maoy usa sa mga unod sa balaudnon ni Salceda, House Bill 8455, kun the Clean and Efficient Government Act of 2020. Ang tumong ning maong balaudnon mao ang pagpasayon sa mga rekisitos sa kagamhanan pinaagi sa pagwagtang aning wala nay pulos nga requirements.
Kining cedula panahon pa kini sa mga Katsila. Kon nahihumdom mo nga gi-gisi-gisi nila ni Andres Bonifacio ang cedula sa mga Katipuneros isip protesta sa mga Espanyol nga midominar nato. Karon, dili naman kaayo ni gamit kay kon mo-transact ka sa gobiyerno o pribadong sektor labi pa sa mga bangko, government ID ug company ID man ang pangayuon, di na cedula. Naa na man tay driver’s license, voter’s certificate, SSS, GSIS ug Pag-ibig IDs.
Sa katapusan, nahigmata na ang atong mga magbabalaod bahin sa hagbaya rang nahimong anomaliya sa atong gobiyerno nga pagpangulekta og buhis pinaagi sa paglukat og cedula.
Kining cedula, sa daghan nang katuigan, nahimo nang way gamit ug nahimo lang tinubdan sa pagpanguwarta sa kagamhanan.
Dugang paglisod-lisod ug pagpa pas-an ug mga bayrunon sa daan nang nag-antos nga katawhan gumikan sa pagpatuyang pag-imponer og mga buluhisan. Salamat nga sa katapusan mahimoan na og aksiyon sa atong mga magbabalaud aron sa ingon makorihian na kining laing tinubdan sa panguwarta sa gobiyerno. Kay di malalis, bisag unsa-on natog kuwenta ang pagkolekta og buhis, dugang buhis alang sa way klarong kagamitan ug katuyuan maoy usa “legalized robbery” nga nagbiktima sa katawhang Pilipinhon. Gihimo lang kining tinubdan sa buhis unya wala nay gamit. (bobbygnalzaro@gmail.com)