Adunay komedya nga usa ka kongresista kaniadto nga way hanaw, nangamahan og balaudnon nga iyang wagtangon ang “law of supply and demand” kay maoy hinungdan nganong misaka ang presyo sa mga palaliton. Ngano kuno nga magbuot ang “law of supply and demand” sa presyo. Mao nga gusto kini niyang wagtangon. Pagkatoytoy!
Wala intawoy kalibutan ang magbabalaod kon unsa ang teyoriya sa “law of supply and demand.” Basin naa pod dihay wala makasabot, atong pasabton sa pinobre ug tinamban nga pagpasabot. Ang buot ipasabot ani mao nga kon daghan ang supply sa usa ka produkto sa merkado, moubos ang presyo kay daghan man. Ug kon magnihit usab ang supply, motaas ug mosaka usab ang presyo kay gamay, nihit ug limitado ang supply.
Mao kini karon ang nahitabo sa presyo sa karneng baboy nga mitaas pag-ayo.Tiaw ba nimo kanang gikan sa P280 matag kilo kaniadto, karon P300 na kapin. Ang lechon kaniadto nga tag-P4,500 lang, karon P6,000 plus na. Labi na gyud sa kaulohan, puwerting mahala na presyo sa karneng baboy. Mao gani ang hinungdan nga mo-imponer si Pres. Duterte og price ceiling o limitahan ang presyo. Pero misupak ang mga manindahay ug mihulga nga dili na sila mamaligya.
Unsa may rason nga nagnihit man ang supply sa karneng baboy sa kamerkaduhan? Gumikan sa African Swine Fever (ASF) nga mitakboy sa atong kababoyan sa pipila ka mga rehiyon sa nasud. Wa nay supply kay ang rason mao nga ang mga lugar diin gikan ang ilang supply, naigo sa ASF kay dili na ipabiyahe ang ilang produkto ug ang uban gipamatay na gani. Dinhi na nangumpra ang taga Manila sa Cebu ug Negros Oriental diin ang mga tigbuhi, mipasaka usab og maayo sa ilang presyo sa mga buhing baboy.
Ang local dealers mga marunong pod kaayo giuna ang taga Manila kay moapas sa ilang presyo itandi sa mga negosyante sa Sugbo. Adunay mga komprador o middlemen sa Negros Oriental nga mi-corner sa mga buhing baboy nga maoy mo-deal sab sa mga negosyante nga taga Manila. Unya ang taga Manila, mogasto pa sa shipping sa mga buhing baboy sa kaulohan. Ang “law of supply and demand” maoy hinungdan gyud ani. Mao nga angay ning wagtangon. Pagkatoytoy!(bobbygnalzaro@gmail.com)